Η άνοδος των καταθέσεων των ιδιωτών το διάστημα Μαρτίου - Μαίου 2020 κατά 3 δισ. ευρώ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μείωση της κατανάλωσης.
Σύμφωνα με ανάλυση της Alpha Bank, η έντονη αβεβαιότητα, λόγω της πανδημικής κρίσης, επέφερε πρόσκαιρες αλλαγές στην καταναλωτική δαπάνη, οι οποίες με τη σειρά τους επηρέασαν άλλους τομείς της οικονομίας.
Σύμφωνα με εμπειρικές μελέτες , κατά τη διάρκεια οικονομικών υφέσεων, ιδιαίτερα όταν έπονται υγειονομικών κρίσεων, τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα και ο υψηλός κίνδυνος εξάπλωσης των επιδημιών έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη συμπεριφορά των καταναλωτών.
Κι αυτό διότι γίνονται πιο “συντηρητικοί” στις αγορές τους, λόγω της ανασφάλειας για το μέλλον και ειδικά για τις προοπτικές απασχόλησης και την εξέλιξη των εισοδημάτων.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Τούτο επιβεβαιώνεται και από τα πρόσφατα στοιχεία της οικονομικής συγκυρίας, αφού φαίνεται ότι οι Έλληνες καταναλωτές το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου, περιορίστηκαν κυρίως στα είδη πρώτης ανάγκης και στις ανελαστικές αγορές από τις μεγάλες αλυσίδες τροφίμων και τα φαρμακεία.
Παράλληλα, μειώθηκε κατακόρυφα η ζήτηση για διαρκή αγαθά και είδη υψηλής εισοδηματικής ελαστικότητας (π.χ. έπιπλα, συσκευές, ένδυση).
Το συνδυαστικό αποτέλεσμα των δύο αυτών εξελίξεων συνέβαλε στην υποχώρηση της δαπάνης των νοικοκυριών, η οποία, ως ένα βαθμό, οδήγησε στην αύξηση της “αναγκαστικής” αποταμίευσης.
Αυτό συμβαίνει όταν οι καταναλωτές δεν μπορούν να δαπανήσουν, εξαιτίας του lockdown, ενώ είναι αποτέλεσμα και της “προληπτικής” αποταμίευσης. Δηλαδή οι καταναλωτές αποταμιεύουν, λόγω της αβεβαιότητας για το μέλλον .
Ως αποτέλεσμα, σημειώθηκε σημαντική άνοδος της καταθετικής βάσης των νοικοκυριών το διάστημα Μαρτίου-Μαΐου 2020.
4 συνεχείς ανοδικοί μήνες
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, άνοδο για 4ο συνεχή μήνα και 12ο στους τελευταίους 17 μήνες σημείωσαν οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών στις ελληνικές τράπεζες το Μάιο.
Πλέον, τα καταθετικά υπόλοιπα διαμορφώνονται σε 148,14 δισ. ευρώ. επιστρέφοντας μετά από 5,5 σχεδόν χρόνια στα επίπεδα που βρίσκονταν στο τέλος Ιανουαρίου 2015, τη στιγμή δηλαδή της πολιτικής αλλαγής εκείνη τη χρονιά.
Έκτοτε, οι καταθέσεις υποχώρησαν μέχρι και το χαμηλό των 119 δισ. ευρώ (Φεβροιυάριος 2017) για να ανακάμψουν στη συνέχεια σημαντικά, με τις σωρευτικές καθαρές εισροές έκτοτε να προσεγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ.
Γέμισαν τα ταμεία το Μάιο
Το Μάιο η άνοδος της καταθετικής βάσης έφτασε τα 1,57 δισ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος της να προέρχεται από τις επιχειρήσεις (1,44 δισ. ευρώ).
Η εξέλιξη αυτή κρίνεται φυσιολογική, παρά το lockdown, καθώς τα ταμεία των επιχειρήσεων γέμισαν από τα νέα τραπεζικά δάνεια που εκταμιεύτηκαν το επίμαχο διάστημα, αλλά και από την καταβολή των κρατικών βοηθημάτων από το υπουργείο Οικονομικών.
Από την άλλη, η αύξηση των υπολοίπων για τους ιδιώτες περιορίστηκε σε μόλις 68 εκατ. ευρώ, καθώς μεγάλος μέρος των μισθών δεν καταβλήθηκε το Μάιο, ενώ δεν δόθηκε τον ίδιο μήνα αποζημίωση ειδικού σκοπού.
Έτσι, πολλά νοικοκυριά έφαγαν από τα έτοιμα για να καλύψουν τις ανάγκες τους και μόνο τυχαίο δεν θεωρείται το γεγονός ότι τα υπόλοιπα των προθεσμιακών λογαριασμών έπεσαν κατά 118 εκατ. ευρώ μέσα σε ένα μήνα.
Εισροές 5 δισ. ευρώ μέσα στο 2020
Στο πεντάμηνο Ιανουάριος - Μάιος 2020 οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν σωρευτικά κατά 5 δισ. ευρώ.
Το μεγαλύτερο μέρος της ανόδου προήλθε από τα νοικοκυριά, που φούσκωσαν τους λογαριασμούς τους κατά 2,61 δισ. ευρώ.
Από την άλλη, οι καταθέσεις των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων ενισχύθηκαν το ίδιο διάστημα κατά 1,94 δισ. ευρώ.
Έτσι, όπως όλα δείχνουν η φετινή θα είναι η καλύτερη χρονιά για τις καταθέσεις από το 2009, πριν την είσοδο δηλαδή της Ελλάδας στην εποχή των μνημονίων.
Το ακόλουθο γράφημα είναι ενδεικτικό των μεταβολών στις καταθέσεις από το 2008 έως και σήμερα:
(ποσά σε εκατ. ευρώ)
