Ταφόπλακα στις ελπίδες όσων είχαν λάβει την δεκαετία του 2000 στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο για την αποπληρωμή του με βάση την τότε ευνοϊκότερη ισοτιμία, έβαλε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Υπενθυμίζεται ότι στο πρώτο μισό της υπό εξέταση δεκαετίας είχαν γίνει μόδα τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο για δύο λόγους.
Πρώτον, τα επιτόκιά τους ήταν πολύ πιο χαμηλά από τα αντίστοιχα του ευρώ
Δεύτερον, το ρίσκο με βάση την επί χρόνια διακύμανση της ισοτιμίας ευρώ - φράγκου ήταν χαμηλό
Πώς την πάτησαν
Ως εκ τούτου οι δανειολήπτες, όπως και οι τράπεζες που προωθούσαν αυτά τα προϊόντα, θεωρούσαν ότι τα προϊόντα αυτά εξασφάλιζαν χαμηλές δόσεις, χωρίς ιδιαίτερο συναλλαγματικό κίνδυνο.
Τα πράγματα όμως εξελίχθηκαν διαφορετικά. Μετά το ξέσπαμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης στα τέλη της δεκαετίας 2000, οι επενδυτές στράφηκαν στο ελβετικό φράγκο, αναζητώντας ένα ασφαλές καταφύγιο.
Ως αποτέλεσμα το φράγκο ανατιμήθηκε σε υπερβολικό βαθμό. Αρχικά κλείδωσε στο 1,21 μετά από παρέμβαση της Τράπεζας της Ελβετίας και πλέον βρίσκεται λίγο πάνω από το 1 ευρώ.
Μεγάλη η ζημιά
Η ζημιά όμως είχε ήδη γίνει. Οι δανειολήπτες μπορεί να συνεχίζουν να επωφελούνται των χαμηλών επιτοκίων, αλλά το κεφάλαιο που χρωστάνε όχι μόνο δεν μειώθηκε όλα αυτά τα χρόνια, αλλά μπορεί και να αυξήθηκε.
Για παράδειγμα, κάποιος που πήρε δάνειο 100.000 ελβετικών φράγκων με την ισοτιμία στο 1,67, χρωστούσε 60.000 ευρώ.
Σήμερα, με την ισοτιμία στο 1,04 τα ίδια χρήματα έχουν αξία 96.000 ευρώ.
Έτσι, μετά από χρόνια αποπληρωμών το κεφάλαιο που χρωστάει έχει υποχωρήσει σε πολύ μικρό βαθμό.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Στην απόφασή του, μετά από προσφυγή δανειοληπτών στη δικαιοσύνη που ζητούσαν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους με βάση την ισοτιμία που ίσχυε όταν έλαβαν το δάνειο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε αυτήν τη δυνατότητα.
Συγκεκριμένα, η ρήτρα σε δανειακή σύμβαση, η οποία απηχεί νομοθετική διάταξη που προβλέπει πληρωμή σε εγχώριο νόμισμα με βάση την τρέχουσα αξία του ξένου νομίσματος, εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την προστασία καταναλωτών.
Ανάλογη απόφαση είχε λάβει ο Άρειος Πάγος. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο έχουν δύο επιλογές:
- Να συνεχίσουν να το πληρώνουν με βάση την τρέχουσα ισοτιμία, ελπίζοντας ότι το ευρώ θα ανακάμψει έναντι του φράγκου, ώστε να περιορίσουν τη χασούρα τους. Συνεχίζουν να έχουν πάντως συναλλαγματικό κίννδυνο
- Να μετατρέψουν το δάνειο από φράγκο σε ευρώ, κκλειδώνοντας με τον τρόπο αυτό τη χασούρα τους, ώστε να μην έχουν πλέον συναλλαγματικό κίνδυνο.