Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, σχεδόν 7 στα 10 δάνεια στο α΄ τρίμηνο του 2023 ήταν σταθερού επιτοκίου έναντι 50% περίπου την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ειδικότερα, από τα 269 εκατ. ευρώ της νέας παραγωγής, τα 178 εκατ. ευρώ χορηγήθηκαν με σταθερό επιτόκιο και τα υπόλοιπα με κυμαινόμενο.

Γιατί τα προτιμούν

Είναι προφανές ότι η άνοδος των ευρωπαϊκών επιτοκίων τους τελευταίους 10 μήνες έχει τρομάξει τους ενδιαφερόμενους για αγορά ή ανέγερση ακινήτου με τραπεζική χρηματοδότηση.

Οι τράπεζες από την άλλη πλευρά έχουν απορροφήσει τις αυξήσεις στο κόστος δανεισμού και εξακολουθούν να προσφέρουν προνομιακά σταθερά επιτόκια.

Στο πλαίσιο αυτό, οι δανειολήπτες τα προτιμούν, καθώς όχι μόνον είναι χαμηλότερα από τα κυμαινόμενα, στην παρούσα φάση, αλλά τους προστατεύουν έναντι μελλοντικών αυξήσεων των δεικτών της ΕΚΤ.

Τα στατιστικά

Για παράδειγμα, το Μάρτιο το μέσο σταθερό επιτόκιο στις νέες συμβάσεις στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε σε 3,50% έναντι χαμηλού 2,90% την περυσινή χρονιά.

Δηλαδή παρά την άνοδο του βασικού επιτοκίου του ευρώ από τον περασμένο Ιούλιο μέχρι και το τέλος του α΄ τριμήνου 2023 κατά 350 μονάδες βάσης, η αύξηση των σταθερών επιτοκίων στη στεγαστική πίστη ήταν σημαντικά χαμηλότερη.

Το ίδιο ισχύει και για τα κυμαινόμενα επιτόκια. Οι τράπεζες μείωσαν τα περιθώρια κέρδους τους για να διατηρήσουν το τελικό κόστος χρηματοδότησης σε όσο το δυνατόν πιο λογικά επίπεδα.

Τον Μάρτιο το μέσο επιτόκιο των προγραμμάτων της κατηγορίας ήταν μεν υψηλότερο των αντίστοιχων με σταθερό επιτόκιο, ωστόσο διατηρήθηκε κάτω από το 4%, παρ΄ ότι το euribor 3μήνου, βρισκόταν εκείνη την περίοδο γύρω από το 2,70%.

Τι γίνεται στα υφιστάμενα δάνεια

Δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο και με τα υφιστάμενα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, όπου εκεί οι αυξήσεις στους ευρωπαϊκούς δείκτες αναφοράς πέρασαν ολόκληρες στο τελικό κόστος.

Στα δάνεια με διάρκεια άνω των 5 ετών το μέσο κυμαινόμενα επιτόκιο από το χαμηλό του 1,89% στο τέλος του 2021, σκαρφάλωσε σταδιακά στο 2,30% τον περυσινό Αύγουστο, στο 3,68% το Δεκέμβριο του 2022 και στο 4,33% τον περασμένο Μάρτιο.

Δηλαδή οι δανειολήπτες της κατηγορίας είδαν μέσα σε διάστημα 15 μηνών το επιτόκιό τους να υπερδιπλασιάζεται και τις δόσεις σε υψηλότερα επίπεδα έως και κατά 40%.

Το θετικό πάντως για όσους εξυπηρετούν κανονικά το δάνειό τους είναι ότι από αυτόν το μήνα και για 1 χρόνο, οι τράπεζες παγώνουν τις δόσεις τους, ανεξάρτητα από την πορεία των ευρωπαϊκών επιτοκίων.

Οι κόφτες

Ειδικότερα, για τον υπολογισμό των δόσεων θα λαμβάνεται υπόψιν ο ευρωπαϊκός δείκτης αναφοράς της εκάστοτε σύμβασης, όπως ήταν διαμορφωμένος στις 31/3 και θα αφαιρούνται 20 μονάδες βάσης περίπου.

Δηλαδή, το μέγιστο ύψος των σχετικών δεικτών θα φτάνει κατά τη διάρκεια της δράσης στα ακόλουθα επίπεδα:

Στα παραπάνω τελικά επιτόκια θα προστίθενται το περιθώριο (spread) που προβλέπεται σε κάθε σύμβαση και στη συνέχεια θα υπολογίζεται η δόση.

Για παράδειγμα εάν ένα δάνειο είναι συνδεδεμένο με το euribor 3μήνου πλέον περιθωρίου 2,50%, το τελικό επιτόκιο θα διαμορφώνεται για τους επόμενους 12 μήνες σε 5,35%.

Αν το euribor 3μήνου υποχωρήσει κάτω από το 2,70%, το επιτόκιο θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα σε χαμηλότερα επίπεδα.