Την εκτίμηση αυτή διατύπωσε ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Νίκος Καραμούζης, μιλώντας σε εκδήλωση της τράπεζας στην Κύπρο.

Με βάση την ανάλυση που παρουσίασε ο κ. Καραμούζης προκύπτουν τα εξής:

Στο μνημόνιο έχουν προβλεφθεί 50 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Από αυτά:

• 18 δισ. ευρώ έχουν ήδη εκταμιευθεί στις 4 μεγάλες τράπεζες που κρίθηκαν συστημικές με τη μορφή προκαταβολής και προεγγραφής έναντι της μελλοντικής αύξησης κεφαλαίου
• 7 δισ. ευρώ χρειάστηκαν για να καλύψουν τις ζημιές της Αγροτικής Τράπεζας
• 9 δισ. ευρώ επιπλέον θα χρειαστούν οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες
• 15 δισ. θα αξιοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των μικρότερων τραπεζών και την κάλυψη ζημιών που θα προκύψουν

Ο έλεγχος των τραπεζών

Έχει προβλεφθεί στη νομοθεσία ότι στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου, που θα γίνουν το πρώτο τρίμηνο του 2013 , εάν οι τράπεζες μπορέσουν να προσελκύσουν από ιδιωτικά κεφάλαια το 10% της συνολικής αυξήσεως μετοχικού κεφαλαίου, τα ιδιωτικά αυτά κεφάλαια θα έχουν πιθανά μία σειρά προνομίων, τα οποία θα εξηγήσω παρακάτω.

Εκκρεμεί όμως ακόμα, η ανακοίνωση του τελικού πλαισίου ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Με βάση ό,τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, το, προς έγκριση, πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης συμπεριλαμβάνει:

Πρώτον, συμμετοχή των ιδιωτών μετόχων στην αύξηση κεφαλαίου στην ίδια τιμή και με τους ίδιους όρους που θα συμμετάσχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το βασικό μειονέκτημα είναι ότι οι ιδιώτες μέτοχοι θα κληθούν ν’ απορροφήσουν τμήμα των υφιστάμενων ζημιών των ελληνικών τραπεζών (αρνητική καθαρή θέση).

Δεύτερον, για κάθε ιδιώτη μέτοχο που θα συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου θα του προσφέρονται κατά πάσα πιθανότητα 9 warrants, δηλαδή, θα έχει το δικαίωμα αλλά όχι την υποχρέωση, να αγοράσει στο μέλλον από το Ταμείο ολόκληρη τη συμμετοχή του Ταμείου στην τράπεζα, σε μία προκαθορισμένη τιμή αγοράς, το ύψος της οποίας δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη, αλλά αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ελκυστικότητα της επένδυσης.

Τρίτον, ένα σημαντικό κομμάτι της αυξήσεως κεφαλαίου που μπορεί να φθάσει και το 35% των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών, θα καλυφθεί με την έκδοση μετατρέψιμων ομολογιακών (CoCos), με όρους (διάρκεια, επιτόκιο) οι οποίοι θα καθοριστούν τις επόμενες εβδομάδες.

Η παραπάνω πρωτοβουλία υπό προϋποθέσεις είναι θετική για τους μετόχους διότι μειώνει το dilution των παλαιών ιδιωτών μετόχων στην επικείμενη αύξηση κεφαλαίου (η αύξηση γίνεται μικρότερη).

Νέες πρωτοβουλίες

Επιπροσθέτως, εξετάζονται δύο ακόμα πρωτοβουλίες οι οποίες, αν εφαρμοστούν, είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για τους ιδιώτες μετόχους.

α) Η ανταλλαγή μέσω του Ταμείου των υφισταμένων ομολόγων του Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών με ομόλογα EFSF στην τιμή 100, δηλαδή, χωρίς έκπτωση από την ονομαστική αξία.

Αυτό θα μειώνει τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών κατά 9 δισ. Ευρώ, θα βελτιώνει την καθαρή θέση των τραπεζών ισόποσα και θα μείωνε επίσης σημαντικά το dilution των σημερινών μετόχων.

β) Συζητείται, επίσης, να αναγνωριστεί ως κεφάλαιο το αποθεματικό αναβαλλόμενου φόρου που προκύπτει, λόγω των ζημιών των τραπεζών από το PSI (deferred tax asset) με θετικές επίσης επιπτώσεις για τους μετόχους.

«Εκτιμώ ότι, η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα ολοκληρωθεί, πλήρως, στο τέλος του πρώτου 4μηνου ή 5μηνου του 2013, ενώ κάθε τράπεζα υποχρεούται να υποβάλει στο ΤΧΣ, την Τράπεζα της Ελλάδος και την Τροϊκα λεπτομερές πλάνο αναδιάρθρωσης της τράπεζας με στόχο την επιστροφή της τράπεζας στη χρηματοοικονομική ευρωστία και την απεξάρτησή της από την κρατική στήριξη τα επόμενα χρόνια» τόνισε ο κ. Καραμούζης.

Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας οφείλει να πουλήσει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία όχι αργότερα από την ολοκλήρωση μιας πενταετίας, άρα η ιδιωτικοποίηση των τραπεζών θα ολοκληρωθεί πριν την παρέλευση πενταετίας.

Η προέλευση των ζημιών

Ο τραπεζικός τομέας στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, δεν ήταν η αιτία αλλά ένα από τα μεγάλα θύματα της δημοσιονομικής εκτροπής στην Ελλάδα.

Οι ελληνικές τράπεζες και οι μέτοχοί τους έχουν υποστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια σοβαρές ζημιές από τρεις, κυρίως, παράγοντες, που συνδέονται με τη δημοσιονομική κρίση και την ύφεση:

α) το υπερβολικά υψηλό κόστος χρήματος και τον αποκλεισμό των τραπεζών από τις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου,

β) τις αυξανόμενες προβλέψεις για επισφαλή δάνεια και

γ) τις σημαντικές ζημιές από το PSI καθώς και από την πολύ χαμηλή αποτίμηση των νέων ομολόγων του Δημοσίου που λάβαμε στην ανταλλαγή.

Μετά την ολοκλήρωση της διαγνωστικής άσκησης που ανέλαβε η εταιρεία Blackrock, καλούμαστε να διατηρούμε σήμερα υπεραπόθεμα κεφαλαίων, να είμαστε, δηλαδή, από τις πιο ισχυρά κεφαλαιοποιημένες τράπεζες στην Ευρώπη με βάση το δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας EBA Core Tier I.

Δηλαδή να διαμορφώσουμε εντός του πρώτου εξαμήνου του 2013 δείκτη ιδίων κεφαλαίων ΕΒΑ Core Tier I τουλάχιστον στο 9% (αρχικά είχε καθοριστεί στο 10%), ενώ παράλληλα να δημιουργήσουμε σήμερα επαρκή buffers κεφαλαίων, ώστε λαμβάνοντας υπόψη και τις μελλοντικές εκτιμώμενες ζημιές την επόμενη τριετία κάτω από ένα δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο, ο παραπάνω δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας να είναι τουλάχιστον στο 7% το 2014.

Άρα, έχει προκύψει σήμερα σοβαρή ανάγκη για σημαντική ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, η οποία θα γίνει, κυρίως, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Δημιουργία ισχυρών σχημάτων

Ο κ. Καραμούζης αναφέρθηκε και στην εξελισσόμενη συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου.

Συγκεκριμένα, ανέφερε τα εξής:

Η δεύτερη μεγάλη εξέλιξη στον τραπεζικό τομέα είναι η διαδικασία δημιουργίας ισχυρότερων τραπεζικών σχημάτων, μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών.

Επί της ουσίας, θα καταλήξουμε στην Ελλάδα με 3 μεγάλους ομίλους, την Εθνική – μετά τη συγχώνευση με την Eurobank – , την Alpha και την Πειραιώς και όλες οι μικρότερες ελληνικές τράπεζες και η πλειοψηφία των ξένων τραπεζών διαφαίνεται ότι θα υποχρεωθούν, εκ των πραγμάτων, να συγχωνευθούν ή να απορροφηθούν από τους τρεις παραπάνω Ομίλους στο εγγύς μέλλον.

Η δημιουργία μεγαλύτερων τραπεζικών σχημάτων στην Ελλάδα είναι μία αναγκαιότητα, διότι:

πρώτον δημιουργούνται σημαντικές συνέργειες, που τροφοδοτούν τη δημιουργία εσωτερικού πλεονάσματος κεφαλαίων (internal capital generation), με τα οποία οι τράπεζες θα επιταχύνουν την αποπληρωμή της κρατικής βοήθειας και

δεύτερον, εκτιμάται ότι τα ισχυρότερα και μεγαλύτερα τραπεζικά σχήματα, θα έχουν ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου και θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν καλύτερα, πιθανές οικονομίες κλίμακος και σκοπού.