A- A+
Πώς μπορείτε να απαλαγείτε από το στεγαστικό σας με «κούρεμα» οφειλής - Όλες οι επιλογές
Αρκετές εναλλακτικές έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες για την οριστική διευθέτηση ενός στεγαστικού δανείου, βάση του νέου Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Πρόκειται για μία συζήτηση που ξεκίνησε με αφορμή την μη πρόβλεψη από τη νέα νομοθεσία της προτεραιότητας του δανειολήπτη να αγοράσει το δάνειό του στην τιμή που πληρώνει ένα fund.

Δηλώσεις Στουρνάρα

Η πώληση ενός δανείου στον ίδιο τον οφειλέτη, σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής του αξίας, βάση του νέου Κώδικα Δεοντολογίας που τέθηκε σε ισχύ από 1/10/2016, είναι εφικτή.

Τούτο ξεκαθάρισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, σημειώνοντας πως είναι στο χέρι των τραπεζών αντί να πουλήσουν ένα δάνειο σε fund να κάνουν πρόταση στον ίδιο το δανειολήπτη.

Σημειώνεται πάντως πως αυτό δεν είναι υποχρεωτικό. Δηλαδή η τράπεζα μπορεί αν θέλει να πουλήσει το δάνειο σε Fund, χωρίς να ρωτήσει προηγουμένως το δανειολήπτη.

Οριστική διευθέτηση

Η πώληση του δανείου στο δανειολήπτη, προβλέπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Συγκεκριμένα, δίνεται η δυνατότητα διακανονισμού με εξωδικαστική συμφωνία κατά την οποία το ίδρυμα λαμβάνει είτε εφάπαξ καταβολή σε μετρητά (ή ισοδύναμα μετρητών) είτε σειρά προκαθορισμένων τμηματικών καταβολών.

Στο πλαίσιο του διακανονισμού το ίδρυμα ενδέχεται να προβαίνει σε μερική διαγραφή της απαίτησης.

Εναλλακτικές

Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να ...ξεμπερδέψει ένας δανειολήπτης με το δάνειό του.

Στον Κώδικα Δεοντολογίαςπροβλέπονται και οι εξής λύσεις:

- Εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου: O δανειολήπτης, ο οποίος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους αποπληρωμής ενυπόθηκου δανείου, παραχωρεί οικειοθελώς (δηλαδή χωρίς να απαιτηθεί η προσφυγή σε δικαστικές ενέργειες από πλευράς του ιδρύματος) την κυριότητα του υπέγγυου ακινήτου στο ίδρυμα.

- Μετατροπή σε ενοικίαση/χρηματοδοτική μίσθωση: O δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα υπογράφοντας σύμβαση ενοικίασης/χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης του ακινήτου για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο.

- Εθελοντική εκποίηση ενυπόθηκου ακινήτου: O δανειολήπτης προβαίνει οικειοθελώς σε πώληση του υπέγγυου ακινήτου σε τρίτο με τη σύμφωνη γνώμη του ιδρύματος.

Στην περίπτωση που το τίμημα της πώλησης υπολείπεται του συνόλου της οφειλής, το ίδρυμα προβαίνει σε διαγραφή της εναπομένουσας οφειλής. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη (νέα πρόβλεψη).

Ο νέος Κώδικας

Σημειώνεται ότι από την 1η Οκτωβρίου 2016 τέθηκε σε ισχύ ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας της ΤτΕ, που αποτελεί τις «οδηγίες χρήσης» για το πώς θα ρυθμίζονται τα δάνεια από εδώ και στο εξής:

Στις διατάξεις του κώδικα εντάσσονται όλοι όσοι χαρακτηρίζονται ως συνεργάσιμοι δανειολήπτες. Εξαιρούνται οι παρακάτω περιπτώσεις:

- Απαιτήσεις από συμβάσεις που έχουν ήδη καταγγελθεί πριν από την 1/1/2015.

- Απαιτήσεις έναντι δανειολήπτη που έχει υποβάλει αίτηση υπαγωγής στο Νόμο Κατσέλη (3869/2010), για την οποία έχει ορισθεί δικάσιμος.

- Απαιτήσεις έναντι δανειολήπτη, κατά του οποίου τρίτοι πιστωτές έχουν κινήσει δικαστικές ενέργειες για την εξασφάλιση χρεών ή έχει ήδη τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης.

Όλοι οι τύποι ρύθμισης

Οι τύποι ρύθμισης που προβλέπονται από τον Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος είναι οι εξής:

Α. Βραχυχρόνιες ρυθμίσεις:

Στην εν λόγω κατηγορία εντάσσονται οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μικρότερη των 2 ετών που αφορούν σε περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται ως προσωρινές.

- Τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών: Συμφωνία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών με βάση προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα.

- Κεφαλαιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών: H κεφαλαιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και η αναπροσαρμογή του προγράμματος αποπληρωμής του οφειλόμενου υπολοίπου.

- Μειωμένη δόση μεγαλύτερη των οφειλόμενων τόκων: Μείωση της τοκοχρεολυτικής δόσης αποπληρωμής σε επίπεδο που υπερβαίνει αυτό που αντιστοιχεί σε αποπληρωμή μόνο τόκων για καθορισμένη βραχυπρόθεσμη περίοδο.

- Μειωμένη δόση μικρότερη των οφειλόμενων τόκων: Μείωση της τοκοχρεολυτικής δόσης αποπληρωμής σε επίπεδο μικρότερο από αυτό που αντιστοιχεί σε αποπληρωμή μόνο τόκων για καθορισμένη βραχυπρόθεσμη περίοδο. Οι ανεξόφλητοι τόκοι κεφαλαιοποιούνται ή διευθετούνται.

- Καταβολή μόνο τόκων: Κατά τη διάρκεια καθορισμένης βραχυπρόθεσμης περιόδου καταβάλλονται μόνο οι τόκοι.

- Περίοδος Χάριτος: Αναστολή πληρωμών για προκαθορισμένη περίοδο. Οι τόκοι κεφαλαιοποιούνται ή διευθετούνται.

Β. Μακροχρόνιες ρυθμίσεις:

Στη συγκεκριμένη κατηγορία εμπίπτουν οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μεγαλύτερη των 2 ετών, με στόχο τη μείωση της τοκοχρεωλυτικής δόσης ή/και της δανειακής επιβάρυνσης.

Για την επιλογή της ρύθμισης λαμβάνονται υπόψη συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.

- Μείωση επιτοκίου: Μείωση του επιτοκίου ή του επιτοκιακού περιθωρίου.

- Παράταση διάρκειας: Επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου (δηλαδή μετάθεση της συμβατικής ημερομηνίας καταβολής της τελευταίας δόσης του δανείου).

- Διαχωρισμός οφειλής: Διαχωρισμός της οφειλής του δανειολήπτη σε δύο τμήματα:

α) το τμήμα του δανείου, το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει, με βάση την υφιστάμενη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του, και

β) το υπόλοιπο τμήμα του δανείου, το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξ αρχής από τα δύο μέρη.

- Μερική διαγραφή οφειλής: Οριστική διαγραφή μέρους της συνολικής απαίτησης του ιδρύματος, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.

- Λειτουργική αναδιάρθρωση επιχείρησης: Αναδιοργάνωση της επιχείρησης, ώστε να καταστεί βιώσιμη και ικανή για την ομαλή εξυπηρέτηση των οφειλών της.

Η αναδιοργάνωση μπορεί να περιλαμβάνει ενέργειες, όπως η αλλαγή διοίκησης, η πώληση περιουσιακών στοιχείων, ο περιορισμός του κόστους, ο εταιρικός μετασχηματισμός, η ανανέωση πιστωτικών ορίων ή/και η παροχή νέων δανείων.

- Συμφωνία ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο: Μετατροπή μέρους της οφειλής σε μετοχικό κεφάλαιο, ώστε η εναπομένουσα οφειλή να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.

Γ. Λύσεις οριστικής διευθέτησης:

- Λοιπές εξωδικαστικές ενέργειες: Οι εξωδικαστικές ενέργειες που δεν εμπίπτουν σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες.

- Εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου: O δανειολήπτης, ο οποίος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στους όρους αποπληρωμής ενυπόθηκου δανείου, παραχωρεί οικειοθελώς (δηλαδή χωρίς να απαιτηθεί η προσφυγή σε δικαστικές ενέργειες από πλευράς του ιδρύματος) την κυριότητα του υπέγγυου ακινήτου στο ίδρυμα.

Στη σχετική συμφωνία διατυπώνεται σαφώς ο τρόπος διευθέτησης του τυχόν υπολοίπου. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη (νέα πρόβλεψη).

- Μετατροπή σε ενοικίαση/χρηματοδοτική μίσθωση: O δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα υπογράφοντας σύμβαση ενοικίασης/χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης του ακινήτου για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο.

Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη (νέα πρόβλεψη).

- Εθελοντική εκποίηση ενυπόθηκου ακινήτου: O δανειολήπτης προβαίνει οικειοθελώς σε πώληση του υπέγγυου ακινήτου σε τρίτο με τη σύμφωνη γνώμη του ιδρύματος.

Στην περίπτωση που το τίμημα της πώλησης υπολείπεται του συνόλου της οφειλής, το ίδρυμα προβαίνει σε διαγραφή της εναπομένουσας οφειλής. Η εν λόγω λύση μπορεί να αφορά οικιστικό ακίνητο ή επαγγελματική στέγη (νέα πρόβλεψη).

- Διακανονισμός απαιτήσεων: Εξωδικαστική συμφωνία κατά την οποία το ίδρυμα λαμβάνει είτε εφάπαξ καταβολή σε μετρητά (ή ισοδύναμα μετρητών) είτε σειρά προκαθορισμένων τμηματικών καταβολών. Στο πλαίσιο του διακανονισμού το ίδρυμα ενδέχεται να προβαίνει σε μερική διαγραφή της απαίτησης.

- Υπερθεματιστής σε πλειστηριασμό: Η Τράπεζα υπερθεματίζει στον πλειστηριασμό αποκτώντας την κυριότητα του ενυπόθηκου ακινήτου ή άλλης εμπράγματης εξασφάλισης στο πλαίσιο ευρύτερης συμφωνίας οριστικής διευθέτησης της οφειλής με τη συναίνεση του δανειολήπτη (νέα πρόβλεψη).

- Ολική Διαγραφή Οφειλής: Η Τράπεζα αποφασίζει τη διαγραφή του συνόλου της οφειλής εφόσον δεν υπάρχουν ρευστοποιήσιμα στοιχεία και δεν αναμένεται περαιτέρω ανάκτηση.

Απώλεια ρύρθμισης

Ο επικαιροποιημένος Κώδικας Δεοντολογίας των τραπεζών προβλέπει ότι σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής της δόσης, εν όλω ή εν μέρει, η τράπεζα οφείλει αμέσως να επικοινωνεί με τον δανειολήπτη προκειμένου να του παράσχει συμβουλευτικού χαρακτήρα υπηρεσίες για την αντιμετώπιση της καθυστέρησης.

Αν η καθυστέρηση ξεπερνά τις 30 ημέρες, κάθε ίδρυμα εφαρμόζει τα ακόλουθα 5 στάδια κατά τον χειρισμό των δανειοληπτών με οφειλές που παρουσιάζουν καθυστερήσεις.

Τα ακόλουθα στάδια της διαδικασίας ακολουθούνται και σε περιπτώσεις που υπάρχουν ενδείξεις πιθανής καθυστέρησης ή ο δανειολήπτης εμφανίζεται πρωτόβουλα και αιτείται ρύθμιση:

1. επικοινωνία με τον δανειολήπτη
2. συγκέντρωση οικονομικών και άλλων πληροφοριών
3. αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων
4. πρόταση των κατάλληλων λύσεων στον δανειολήπτη και
5. διαδικασία υποβολής και εξέτασης ενστάσεων.