Η κοινοτική οδηγία Bank Recovery and Resolution Directive, γνωστή ως BRRD, έχει ήδη τεθεί σε ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη από την 1η Ιανουαρίου 2015 και προβλέπει τη στήριξη και εξυγίανση των τραπεζών μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης (resolution).
Με την ψήφιση της εν λόγω οδηγίας ουσιαστικά ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή του bail in και του bail out. Στην πρώτη περίπτωση προβλέπεται η στήριξη της τράπεζας μέσω της συμμετοχής των μετόχων, των ομολογιούχων και των καταθετών, ενώ απαλλάσσονται οι φορολογούμενοι.
Το όριο των 100.000 ευρώ
Βάσει της κοινοτικής οδηγίας, όλες οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ είναι πλήρως εγγυημένες και προστατευμένες και δεν μπορούν να υποστούν κούρεμα (haircut).
Επί της ουσίας, εάν υπάρξει κίνδυνος θα αφορά καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
Σε ενδεχόμενη στήριξη τράπεζας, το βάρος σηκώνουν πρώτα οι μέτοχοι, στη συνέχεια οι ομολογιούχοι και, αν χρειαστεί, και οι καταθέτες που θα έχουν στο λογαριασμό τους ποσό πάνω από 100.000 ευρώ.
Όλη η διαδικασία
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ημερησία», αφού πρώτα υπολογιστούν οι ανάγκες κάθε τράπεζας, πραγματοποιηθούν stress test και υπολογιστούν τα κεφάλαια, η ανακεφαλαιοποίηση έχει τα παρακάτω στάδια:
Βήμα 1. Αν μια τράπεζα χρειαστεί διάσωση οι αρχές αρχικά θα πρέπει να απευθυνθούν στους μετόχους των τραπεζών.
Βασικός μέτοχος των ελληνικών τραπεζών είναι το ελληνικό Δημόσιο. Εδώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα χρήματα που θα δοθούν από το νέο πακέτο μέσω του ESM.
Μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί ποιο θα είναι αυτό το ποσό και πρέπει να γίνουν τα stress tests ώστε να φανεί αν θα χρειαστούν από 10 έως 25 δις. ευρώ.
Αν τα κεφάλαια αυτά επαρκούν τότε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης σταματά με τα χρήματα του ESM.
Βήμα 2. Αν δεν επαρκούν, τότε σειρά παίρνουν οι ομολογιούχοι.
Βήμα 3. Αν λοιπόν δεν συμπληρωθούν τα αναγκαία κεφάλαια από μετόχους και ομολογιούχους τότε το τρίτο στάδιο προβλέπει συμμετοχή των καταθετών στην ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού ιδρύματος.
Η οδηγία BRRD προβλέπει πως οι καταθέσεις των φυσικών προσώπων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τις 100.000 ευρώ θα μπορούν να τύχουν προνομιακής μεταχείρισης, υπό την έννοια ότι δεν θα κουρευτούν πριν υποστούν τη ζημία, άλλοι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές.
Εφόσον οι μέτοχοι και ομολογιούχοι «κουρευτούν» τότε θα εξετασθεί και η απομείωση των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ.
Οι λογαριασμοί που έχουν καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ ανήκουν σε ποσοστό 95% σε εταιρείες και όχι φυσικά πρόσωπα και αν υποστούν «κούρεμα» θα πρόκειται για ισχυρό πλήγμα όσον αφορά το επιχειρείν στην Ελλάδα.