A- A+
Σε εφαρμογή ο κώδικος δεοντολογίας στις ρυθμίσεις δανείων - Τα 5 στάδια για μείωση της δόσης
Σε εφαρμογή τέθηκε από την Πρωτοχρονιά ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας τη ρύθμιση των δανείων σε καθυστέρηση. Τα 5 στάδια της διαδικασίας μέχρι την τελική λύση.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας​ (Ν. 4224/2013), κάθε Πιστωτικό Ίδρυμα οφείλει να θεσπίσει λεπτομερώς καταγεγραμμένη Διαδικασία Επίλυσης Καθυστερήσεων (ΔΕΚ).

Σύμφωνα με αυτήν, μετά την προσκόμιση όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών, η τράπεζα προτείνει ένα σχέδιο συνολικής διευθέτησης των οφειλών του πελάτη της.

Εφόσον ο τελευταίος χαρακτηριστεί «Συνεργάσιμος Δανειολήπτης» δεν ακολουθούνται επιθετικές πολιτικές για την είσπραξη των οφειλόμενων, αλλά ρυθμίζεται το δάνειο με τέτοιο τρόπο ώστε η δόση να μην πνίγει το δανειολήπτη.

Οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι έχουν δημιουργήσει ειδικές ιστοσελίδες με πληροφορίες για τους τρόπους ρύθμισης των δανείων των πελατών τους:

Τα 5 στάδια της διαδικασίας

Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, ακολουθούνται πέντε στάδια για τη ρύθμιση του χρέους ενός δανείου:

Στάδιο 1ο: Επικοινωνία με το Δανειολήπτη

Η επικοινωνία είναι έγγραφη (αποστολή συστημένων επιστολών) και τηλεφωνική:

- Έγγραφη επικοινωνία: Αποστέλλονται επιστολές προς τον δανειολήπτη και τυχόν ενεχομένους στις συμβάσεις που είναι σε καθυστέρηση, με σκοπό να ενημερωθούν για τις ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις τους και να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος (1η επιστολή).

Σε περίπτωση που δεν υπάρξει ανταπόκριση, τότε αποστέλλεται η 2η επιστολή, η οποία ενημερώνει τους δανειολήπτες για το ενδεχόμενο χαρακτηρισμού τους ως "μη συνεργάσιμους" και τις συνέπειες που επιφέρει αυτός ο χαρακτηρισμός.

Η τελευταία επιστολή ενημερώνει τους δανειολήπτες για το χαρακτηρισμό τους ως "μη συνεργάσιμους" και τις επόμενες ενέργειες της Τράπεζας. Σε κάθε επιστολή σημειώνεται ο μέγιστος χρόνος ανταπόκρισης του δανειολήπτη (15 εργάσιμες ημέρες).

- Τηλεφωνική επικοινωνία: Διεξάγεται στο πλαίσιο της υφιστάμενης νομοθεσίας. Η συχνότητα της επικοινωνίας καθορίζεται από τους Ν. 3758/2009 και 4038/2012 και στοχεύει στην ενημέρωση του δανειολήπτη για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του, την επίλυση τυχόν αποριών για τις διαδικασίες του Κώδικα, την υπενθύμιση των προβλεπόμενων ημερομηνιών που ορίζονται στον Κώδικα για την ανταπόκριση του δανειολήπτη και την έγκαιρη τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Η επικοινωνία διεξάγεται σε όλα τα στάδια της ΔΕΚ και έχει τυποποιηθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, επιδιώκοντας να έχει σαφές, διαφωτιστικό, ορθό και εύληπτο περιεχόμενο.

Στάδιο 2ο: Συγκέντρωση οικονομικών και άλλων πληροφοριών

Οι δανειολήπτες θα πρέπει να προσκομίσουν στην τράπεζα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και την Τυποποιημένη Κατάσταση Οικονομικής Πληροφόρησης (ΤΥΚ.Ο.Π) συμπληρωμένη.

Σε περίπτωση που απαιτείται, η Τράπεζα δύναται να επικοινωνήσει τηλεφωνικά ή με επιστολή μαζί σας, προκειμένου να σας ζητήσει υποστηρικτικά στοιχεία/ δικαιολογητικά, αναγκαία για την επιβεβαίωση των πληροφοριών που υποβλήθηκαν, καθορίζοντας προθεσμία προσκόμισης αυτών, συνήθως ίση με 15 εργάσιμες ημέρες, λαμβάνον​τας πάντοτε υπόψη και το χρόνο που απαιτείται για την έκδοση ή τη διαθεσιμότητά τους.

Στάδιο 3ο: Αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων

Η διαδικασία αξιολόγησης γίνεται με βάση τα υποβληθέντα στοιχεία και συνεκτιμώντας δεδομένα από άλλες πηγές.

Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης είναι φυσικό πρόσωπο χωρίς επιχειρηματικές οφειλές, ενδεικτικά λαμβάνονται υπόψη τα εξής:

- οικονομική κατάσταση δανειολήπτη και λοιπών ενεχομένων σε κάθε σύμβαση,
- συνολικό ύψος και φύση των οφειλών, περιλαμβανομένων και τυχόν οφειλών του έναντι άλλων ιδρυμάτων,
- ιστορικό οικονομικής συμπεριφοράς,
- προβλεπόμενη ικανότητα αποπληρωμής των οφειλών,
- εύλογες δαπάνες διαβίωσης και
- αξιολόγηση της αξίας τυχόν εμπράγματης εξασφάλισης (ή άλλου περιουσιακού/ -ων στοιχείου/ -ών του δανειολήπτη που θα μπορούσε να αποτελέσει πρόσθετη εξασφάλιση).

Σε περίπτωση που ο δανειολήπτης είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή τηρεί ατομική επιχείρηση, λαμβάνονται υπόψη ​και τα ακόλουθα:

- υποβαλλόμενο επιχειρηματικό σχέδιο ή σχέδιο αναδιάρθρωσης της επιχείρησης
- η ίδια και ουσιαστική συμμετοχή του φορέα στη χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου
- οι προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου της επιχείρησης
- οι όποιες εκτιμώμενες μελλοντικές ταμειακές ροές, οι οποίες συνηγορούν υπέρ της εκτίμησης ότι υφίσταται δυνατότητα εξυπηρέτησης του ανειλημμένου χρέους και
- οι παράγοντες κινδύνου του επιχειρηματικού σχεδίου, οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στη δυνατότητα αποπληρωμής και τα πιθανά μέτρα αποφυγής αυτών των κινδύνων και των επιπτώσεών τους.

Στάδιο 4ο: Πρόταση κατάλληλων λύσεων στο δανειολήπτη

Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η Τράπεζα θα σας αποστείλει την/ τις προτεινόμενη/-ες λύση/-εις με συστημένη επιστολή.

Η διάκριση των λύσεων σε Βραχυπρόθεσμες, Μακροπρόθεσμες και Οριστικής Διευθέτησης προβλέπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας και είναι συνάρτηση της διάρκειας της ρύθμισης και της βιωσιμότητας κάθε λύσης. Πιο συγκεκριμένα:

- Βραχυπρόθεσμες: Τύποι ρυθμίσεων με διάρκεια μικρότερη των 5 ετών, που επιλέγονται σε περιπτώσεις δανειοληπτών με προσωρινές δυσκολίες αποπληρωμής.

- Μακροπρόθεσμες: Τύποι ρυθμίσεων με διάρκεια μεγαλύτερη των 5 ετών, με στόχο τη μείωση της δόσης, σε συνδυασμό ​ενδεχομένως με την αύξηση του αριθμού τους, και παράταση του χρόνου αποπληρωμής, λαμβάνοντας υπόψη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη.

- Οριστικής Διευθέτησης: Λύσεις που προτείνονται σε περιπτώσεις δανειοληπτών, οι οποίοι αδυνατούν να πραγματοποιήσουν επαρκείς καταβολές ώστε να ανταποκριθούν σε βιώσιμη λύση, λαμβάνοντας υπόψη τις οφειλές, τα εισοδήματα και τα περιουσιακά τους στοιχεία. Σε αυτή την περίπτωση, τυχόν ανεξόφλητο υπόλοιπο εξακολουθεί να βαραίνει τον δανειολήπτη και να εκτοκίζεται.

Με την παραλαβή της συστημένης επιστολής, η οποία θα περιλαμβάνει το Τυποποιημένο Έγγραφο Πρότασης Λύσεων Ρύθμισης ή Οριστικής Διευθέτησης, θα πρέπει εντός 15 εργάσιμων ημερών, να μεταβείτε στο πλησιέστερο Ειδικό Σημείο Επικοινωνίας σας ώστε να:

- αποδεχθείτε εγγράφως την προτεινόμενη λύση ή κάποια από τις προτεινόμενες λύσεις, ή

- αρνηθείτε εγγράφως να συναινέσετε σε οποιαδήποτε πρόταση, ή

- καταθέσετε έγγραφη αντιπρόταση.

Σε περίπτωση που δεν προβείτε σε καμία από τις παραπάνω ενέργειες εντός του προβλεπόμενου διαστήματος, τότε θα πρέπει να γνωρίζετε πως υπάρχει ο κίνδυνος χαρακτηρισμού σας ως "μη συνεργάσιμος".​

Στάδιο 5ο: Διαδικασία Εξέτασης Ενστάσεων (ΔΕΕ)

Έχετε δικαίωμα υποβολής έγγραφης ένστασης, για θέματα τήρησης διαδικασιών στο πλαίσιο του Κώδικα, εντός προθεσμίας 15 εργασίμων ημερών από το χαρακτηρισμό σας ως μη συνεργάσιμος ή από την παραλαβή της σχετικής επιστολής προειδοποίησης.

Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να αφορά αντιρρήσεις για τις πολιτικές και τις μεθοδολογίες που η Τράπεζα γνωστοποιεί ότι εφαρμόζει στο πλαίσιο του Κώδικα.

Έχετε τη δυνατότητα να καταθέσετε Ένσταση μια φορά. Η διαδικασία είναι η εξής:

- Παραλαμβάνετε από ένα Ειδικό Σημείο Επικοινωνίας το Τυποποιημένο Έντυπο Ενστάσεων. Εναλλακτικά, για να εκτυπώσετε το έντυπο πατήστε εδώ.
- Το συμπληρώνετε και το καταθέτετε στο Ειδικό Σημείο Επικοινωνίας, εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία χαρακτηρισμού σας ως "μη συνεργάσιμος".
- Η Επιτροπή Ενστάσεων διατηρεί το δικαίωμα απόφασης εντός 3 μηνών από την υποβολή του αιτήματος, η οποία θα σας κοινοποιηθεί με συστημένη επιστολή. Επιπρόσθετα, ενδέχεται να ζητηθούν σχετικά δικαιολογητικά.
​​
Τυχόν διαφωνία μπορεί να επιλύεται εξωδικαστικά μέσω του Συνηγόρου του Καταναλωτή ή άλλων φορέων με αντικείμενο τη διαμεσολάβηση ή από τα αρμόδια δικαστήρια. Η Τράπεζα διατηρεί το δικαίωμα έναρξης νομικής/ δικαστικής διαδικασίας.

Ο συνεργάσιμος δανειολήπτης

Ένας δανειολήπτης είναι συνεργάσιμος έναντι των δανειστών του όταν:

- Παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές ή σε όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό τους (π.χ. αριθμούς σταθερού, κινητού τηλεφώνου και τηλεομοιοτυπίας, ηλεκτρονική διεύθυνση, διεύθυνση κατοικίας και εργασίας) και προβαίνει σε ορισμό συγγενικού ή φιλικού προσώπου, ως αντικλήτου επικοινωνίας για κάθε περίπτωση που ο ίδιος δεν είναι διαθέσιμος.

- Είναι διαθέσιμος σε επικοινωνία με το δανειστή ή με όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό αυτού και ανταποκρίνεται με ειλικρίνεια και σαφήνεια, σε κλήσεις και επιστολές του δανειστή ή όποιου ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, αυτοπροσώπως είτε δια του αντικλήτου του, με κάθε πρόσφορο τρόπο, εντός 15 εργάσιμων ημερών.

- Προβαίνει αυτοπροσώπως είτε δια του αντικλήτου του σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών προς το δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, αναφορικά με την τρέχουσα οικονομική του κατάσταση εντός 15 εργασίμων ημερών από την ημέρα μεταβολής της ή εντός 15 εργασίμων ημερών από την ημέρα που θα ζητηθούν ανάλογες πληροφορίες από το δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του.

- Προβαίνει αυτοπροσώπως είτε δια του αντικλήτου του σε πλήρη και ειλικρινή γνωστοποίηση πληροφοριών, προς το δανειστή ή όποιον ενεργεί για λογαριασμό του, οι οποίες θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη μελλοντική οικονομική του κατάσταση, εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημέρα που θα περιέλθουν σε γνώση του (π.χ. πλήρωση προϋποθέσεων λήψης επιδόματος, εμφάνιση νέων περιουσιακών στοιχείων που θα περιέλθουν στην κυριότητά του (κληρονομία), απώλεια κυριότητας περιουσιακών στοιχείων, ανακοινώσεις απόλυσης, καταγγελίες μισθώσεων, εξαγορά ασφαλιστικών προϊόντων, κέρδη από οποιασδήποτε μορφής κ.λπ.)

Συναινεί σε διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης με το δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Δεοντολογίας του Ν. 4224/2013​.​

Σε περίπτωση χαρακτηρισμού του δανειολήπτη ως "μη συνεργάσιμου" ενδέχεται να επέλθουν οι εξής νομικές και οικονομικές επιπτώσεις:

- Έναρξη νομικών/ δικαστικών ενεργειών για την είσπραξη της οφειλής

- Ρευστοποίηση τυχόν εξασφαλίσεων που έχουν παρασχεθεί από τον δανειολήπτη ή λοιπούς ενεχομένους στη σύμβαση. Το σύνολο των ενεχομένων θα εξακολουθεί να είναι υπόχρεο για τυχόν εναπομένον υπόλοιπο.

Η τελική ρύθμιση

Οι λύσεις ρύθμισης προτείνονται με βάση τα στοιχεία της στατιστικής Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών, που διενεργείται κάθε χρόνο από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία.

Οι βασικές δαπάνες που περιλαμβάνονται ενδεικτικά στον υπολογισμό είναι οι δαπάνες διατροφής, ένδυσης και υπόδησης, όσες σχετίζονται με την κατοικία, τα έξοδα κίνησης/ συντήρησης και επισκευής μεταφορικών μέσων κ.λπ.

Επίσης περιλαμβάνονται οι δαπάνες χρήσης αστικών και υπεραστικών μέσων μαζικής μεταφοράς και όσες σχετίζονται με την επισκευή και συντήρηση των διαρκών αγαθών οικιακής χρήσης.

Στο έντυπο Τυποποιημένης Κατάστασης Οικονομικής Πληροφόρησης ​(ΤΥΚΟΠ), οι δανειολήπτες θα πρέπει να δηλώνουν στοιχεία για τις δαπάνες αυτές.

Οι πληροφορίες θα αξιολογούνται σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία, όπως είναι η οικονομική κατάσταση, η τρέχουσα και μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής, το ιστορικό οικονομικής συμπεριφοράς και άλλα.​​

Κάθε νοικοκυριό αντιμετωπίζεται ως μια ξεχωριστή περίπτωση, με διαφορετικές ανάγκες, ανάλογα με τη σύνθεσή του.