Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των αναλυτών, η ΕΚΤ θα προχωρήσει τον ερχόμενο μήνα σε αύξηση του βασικού της επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης στο 1,25% από το 1% στο οποίο βρίσκεται «κολλημένο» από το Μάιο του 2009.
.jpg) ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ |
Αυτή θα είναι η πρώτη μίας σειράς αυξήσεων που κατά πάσα πιθανότητα θα πραγματοποιηθούν τους επόμενους μήνες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που προβλέπουν διπλασιασμό του ευρωεπιτοκίου της ΕΚΤ στο 2% έως και το τέλος του έτους.
Σε κάθε περίπτωση, η προοπτική ανόδου του κόστους δανεισμού στην ευρωζώνη πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν τόσο από παλαιούς όσο και από νέους δανειολήπτες.
Το ρίσκο του κυμαινόμενου επιτοκίου
Μπορεί τα κυμαινόμενα επιτόκια να βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τα σταθερά και να εξασφαλίζουν χαμηλότερες μηνιαίες δόσεις, ωστόσο αυτό δεν θα κρατήσει για πάντα.
Ως εκ τούτου, εφόσον κάποιος επιλέξει κυμαινόμενο επιτόκιο, θα πρέπει να εξετάζει ακραία σενάρια ανόδου των επιτοκίων, ώστε να διαπιστώσει αν σε μία τέτοια περίπτωση θα είναι σε θέση να αποπληρώνει τις δόσεις του.
Για παράδειγμα, αν κάποιος λάβει σήμερα δάνειο 100.000 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής 20 έτη και κυμαινόμενο επιτόκιο 4% (ΕΚΤ + περιθώριο 3%) θα πληρώνει με αυτά τα δεδομένα μηνιαία δόση 606 ευρώ.
Αν το βασικό επιτόκιο του ευρώ αυξηθεί στο 4% μέσα σε 2 χρόνια, επίπεδο στο οποίο βρισκόταν πριν την κρίση, το τελικό επιτόκιο του ίδιου δανείου θα αυξηθεί στο 7% και η μηνιαία δόση του πάνω από τα 770 ευρώ.
Οι λύσεις ασφαλείας
Οι δανειολήπτες μπορούν να «κοιμούνται ήσυχοι» επιλέγοντας είτε σταθερό επιτόκιο ή κυμαινόμενο με προστασία στην άνοδο των ευρωπαϊκών επιτοκίων.
Αναλυτικότερα:
Α) Σταθερή δόση. Οι τράπεζες διαθέτουν προϊόντα με σταθερά επιτόκια για διάρκεια 3, 5, 10 ή ακόμη και 15 ετών, μέσω των οποίων ο δανειολήπτης εξασφαλίζει ότι η μηνιαία του δόση θα παραμείνει σταθερή για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Β) Μεταβαλλόμενη διάρκεια. Τα προγράμματα αυτά προσφέρονται με κυμαινόμενο επιτόκιο, αλλά δίνουν τη δυνατότητα στο δανειολήπτη να επιμηκύνει την αρχική διάρκεια εξόφλησης του δανείου του αν υπάρξει αύξηση των επιτοκίων.
Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αντισταθμιστεί μία άνοδος των επιτοκίων και η μηνιαία δόση να παραμείνει σταθερή. Βέβαια αν χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη ευελιξία, ο δανειολήπτης τελικώς θα πληρώσει περισσότερους τόκους λόγους της μεγαλύτερης διάρκειας αποπληρωμής.
Γ) Με πλαφόν στην άνοδο. Πρόκειται για δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου τα οποία εξασφαλίζουν μία «οροφή» στο κόστος δανεισμού. Αυτό σημαίνει ότι σε καμία περίπτωση το επιτόκιο δεν θα ξεπεράσει ένα προκαθορισμένο όριο.
Με αυτόν τον τρόπο ο δανειολήπτης μπορεί να εκμεταλλευτεί τα τρέχοντα χαμηλά κυμαινόμενα επιτόκια και να γνωρίζει εκ των προτέρων ποια είναι η μέγιστη μηνιαία δόση που θα κληθεί να καταβάλλει σε περίπτωση μεγάλης ανόδου των επιτοκίων του ευρώ.
Από την άλλη, έχει το πλεονέκτημα ότι θα επωφεληθεί, από τη στιγμή που πρόκειται για κυμαινόμενο επιτόκιο, όταν υπάρξει μείωση επιτοκίων.
Προσοχή στα σταθερά επιτόκια που λήγουν
Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι και όσοι αποπληρώνουν στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο, η διάρκεια του οποίου λήγει τους επόμενους μήνες. Οι δανειολήπτες αυτοί μόλις λήξει η διάρκεια ισχύος του σταθερού επιτοκίου τους θα κληθούν να επιλέξουν το επιτόκιο για τη συνέχεια του δανείου τους.
Αν και σε ορισμένες συμβάσεις δεν προβλέπεται η δυνατότητα επιλογής του επιτοκίου από την πλευρά του δανειολήπτη, αλλά είναι υποχρεωτικό να συνεχίσει με κυμαινόμενο επιτόκιο, στην πράξη υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης του συγκεκριμένου όρου από την πλευρά του πελάτη.
Σε κάθε περίπτωση και η συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών καλείται να επιλέξει το επιτόκιο που θα τον «συντροφεύει» τα επόμενα χρόνια αποπληρωμής του στεγαστικού του δανείου.
Τα κριτήρια δανειοδότησης
Η αξιολόγηση των υποψήφιων δανειοληπτών είναι ιδιαίτερα αυστηρή. Πλέον, για να μπορέσει κάποιος να εξασφαλίσει στεγαστικό δάνειο, θα πρέπει να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:
• Να διαθέτει τουλάχιστον το 25% της εμπορικής αξίας του ακινήτου που θέλει να αγοράσει.
• Το σύνολο των μηνιαίων δόσεων που θα πληρώνει στις τράπεζες, μετά και τη λήψη του στεγαστικού δανείου δε θα πρέπει να ξεπερνά το 40% των εισοδημάτων του.
• Να μην υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να χάσει τη δουλειά του ή να μειωθούν σε αξιοσημείωτο βαθμό τα εισοδήματά του.
• Αν έχει καταθέσεις στην ίδια τράπεζα, λειτουργεί θετικά στην αξιολόγησή του
• Αν διαθέτει και άλλη ακίνητη περιουσία, μετράει για την τελική απόφαση που θα λάβει η τράπεζα για τη χρηματοδότησή του