Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, απώτερος στόχος του σχεδίου αποτελεί η δημιουργία σε 10 χρόνια από σήμερα ενός ευρωπαϊκού ταμείου διασώσεων τραπεζών, που θα έχει πόρους ίσους με το 1% των ασφαλισμένων καταθέσεων (τα πρώτα 100.000 ευρώ ανά τράπεζα ανά φυσικό πρόσωπο).

Στο πλαίσιο αυτό θα τεθεί σε εφαρμογή ένα πλάνο που θα προβλέπει τη δημιουργία σε κάθε χώρα - μέλος της ευρωζώνης ενός Ταμείου διασώσεων, οι πόροι του οποίου θα αυξάνονται κάθε χρόνο.

Το σχέδιο

Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, κάθε Ταμείο θα έχει υποχρέωση να συγκεντρώσει μόνο το 0,1% όλων των καλυμμένων καταθέσεων της χώρας της ευρωζώνης, το δεύτερο χρόνο το 0,2%, τον τρίτο το 0,3% κ.ο.κ., με στόχο το 1% στο τέλος της 10ετίας.

Τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του το Ταμείο αυτό θα έχει την αποκλειστική ευθύνη για τη διάσωση μίας τράπεζας. Εάν τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν δεν επαρκoύν για να χρηματοδοτήσουν το κλείσιμο μιας τράπεζας, τότε άλλα Ταμεία της ευρωζώνης θα συνεισφέρουν έως και 10% των συνολικών χρημάτων τους για να βοηθήσουν.

Τον δεύτερο χρόνο, το Ταμείο της χώρας θα είναι υποχρεωμένο να χρησιμοποιήσει έως και το 90% των συνολικών του κεφαλαίων για να χρηματοδοτήσει το κόστος του κλεισίματος μιας τράπεζας προτού ζητήσει συνεισφορά από τους ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι θα μπορούν να συνεισφέρουν έως και το 20% για να βοηθήσουν.

Η ενιαία αρχή διασώσεων

Η υποχρέωση της χώρας προτού ζητήσει βοήθεια από τους εταίρους, θα μειώνεται κατά 10% κάθε χρόνο και η πιθανή υποχρέωση για άλλες χώρες της ευρωζώνης θα αυξάνεται κατά 10%.

Έτσι βάσει αυτού, τον δέκατο χρόνο το Ταμείο της κάθε χώρας θα χρειάζεται να συνεισφέρει μόνο το 10% των πόρων του προτού ζητήσει βοήθεια από τους ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι θα είναι με την σειρά τους υποχρεωμένοι να συνεισφέρουν ότι τους ζητηθεί – έως και το 100% των συνολικών κεφαλαίων τους- για το κλείσιμο της τράπεζας.

Όλα τα παραπάνω Ταμεία των χωρών της ευρωζώνης θα πρέπει να συγχωνευθούν σε ένα Ενιαίο Ταμείο Εκκαθάρισης μετά από 10 χρόνια και εκείνη την στιγμή το Ενιαίο Ταμείο θα χρηματοδοτεί όλα τα κλεισίματα των τραπεζών, αμοιβαιοποιώντας τους κινδύνους.

Τι ισχύει στην Ελλάδα

Στη χώρα μας αυτή τη στιγμή αρμόδια αρχή για τις εκκαθαρίσεις τραπεζών είναι η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία έχει στα «πυρομαχικά» της τους πόρους του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), που λειτουργεί ήδη ως ταμείο διασώσεων.

Τα κεφάλαια που διατηρεί το ΤΧΣ ανέρχονται σήμερα σε επίπεδα άνω των 10,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 6% περίπου του ΣΥΝΟΛΟΥ των καταθέσεων και όχι μόνο των ασφαλισμένων.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επάρκεια κεφαλαίων για την κάλυψη πιθανών ζημιών για τις τράπεζες που λειτουργούν στην ελληνική αγορά, οι οποίες βρίσκονται σε πλεονεκτικότερη θέση σήμερα έναντι των υπολοίπων ευρωπαϊκών.

Τα όρια για το «κούρεμα»

Για να υπάρξει λοιπόν «κούρεμα» καταθέσεων θα πρέπει να συμβούν τα εξής:

• Πρώτον, οι τράπεζες να καταγράψουν σημαντικές ζημιές «καίγοντας» όλα τα «μαξιλάρια ασφαλείας» που σήμερα διατηρούν
• Δεύτερον, να χρησιμοποιηθεί όλο το απόθεμα των 10,5 και πλέον δισ. ευρώ

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος πάντως σε τοποθέτησή του πριν από λίγες ημέρες απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο «κουρέματος», τουλάχιστον στο «προβλεπτό μέλλον».

Όπως είπε, οι τράπεζες δεν έχουν χρησιμοποιήσει ακόμα σημαντικά κεφαλαιακά αποθέματα και θα δημιουργήσουν και άλλα από την πώληση δραστηριοτήτων τους που δεν είναι αμιγώς τραπεζικές, επιτυγχάνοντας έτσι ένα σημαντικό και ταυτόχρονα αναγκαίο «μάζεμα».

Εξάλλου, πρόσθεσε ότι τα προγράμματα αναδιάρθρωσης των τραπεζών θα «δείξουν» τις νέες κεφαλαιακές τους ανάγκες, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα καλυφθούν, γιατί υπάρχει ικανοποιητικό «μαξιλάρι» αδιάθετων κεφαλαίων.

Μπαρνιέ για τις 100.000 ευρώ

Εν τω μεταξύ, ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά Michel Barnier σε συνέντευξή του στο «Έθνος της Κυριακής» σημείωσε ότι ποτέ δεν θα θιγούν οι καταθέσεις το συνολικό ποσό των οποίων ανέρχεται σε 100.000 ευρώ και κάτω, σε περίπτωση που χρειαστεί να διασωθεί- εξυγιανθεί με ίδια μέσα (bail in) μια τράπεζα αν χρεοκοπήσει.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «όταν καταστεί αναγκαία, η διάσωση εκ των έσω θα επιτρέψει μια πιο δίκαιη διαχείριση των τραπεζικών κρίσεων με ξεκάθαρες προτεραιότητες, καθώς θα είναι οι μέτοχοι των τραπεζών και οι πιστωτές οι πρώτοι που θα επωμιστούν απώλειες στο μέλλον για τις σπάνιες περιπτώσεις στις οποίες οι τράπεζες θα πρέπει να τύχουν αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης».

Ο ίδιος προσθέτει πως «στην πρώτη γραμμή δε θα βρίσκονται πλέον οι φορολογούμενοι. Οι τράπεζες θα πληρώνουν για τις τράπεζες».