A- A+
Τι πρέπει να συμβεί για να «κουρευτούν» καταθέσεις στην Ελλάδα - Τα σενάρια
Η πολιτική που έχει επιλεγεί από τη Γερμανία για τις διασώσεις τραπεζών είναι πλέον ξεκάθαρη: Μετά τους μετόχους και τους ομολογιούχους, το «μάρμαρο» πληρώουν οι καταθέτες και όχι οι φορολογούμενοι.

Μετά τις εξελίξεις στην Κύπρο και τη βίαιη αναδιάρθρωση του συστήματος που οδήγησε για πρώτη φορά στην ιστορία της ευρωζώνης σε σοβαρές απώλειες για τους πελάτες των τραπεζών, η αγωνία στις τάξεις των αποταμιευτών στην Ελλάδα είναι μεγάλη.

Τραπεζικοί κύκλοι υπογραμμίζουν ότι αρκεί μία αρνητική είδηση για να πυροδοτήσει κινήσεις πανικού, λόγω της δικαιολογημένης άγνοιας του περισσότερου κόσμου για τη λειτουργία της τραπεζικής αγοράς.

Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι μετά την ακύρωση της συγχώνευσης Εθνικής – Eurobank, δεν ήταν λίγοι οι καταθέτες της δεύτερης που έσπευσαν να «σηκώσουν» τις καταθέσεις τους υπό το φόβο «κουρέματός» τους.

Οι εκροές στη Eurobank

Παρά το γεγονός ότι η Eurobank δεν κινδυνεύει από «κούρεμα» στην παρούσα φάση, καθώς τα χρήματα που χρειάζεται για να ανακεφαλαιοποιηθεί είναι ήδη εξασφαλισμένα, οι αποταμιευτές αναστατώθηκαν.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπήρξαν εκροές κεφαλαίων τη Δευτέρα, πρώτη ημέρα λειτουργίας της τράπεζας μετά την ανακοίνωση αναστολής του deal με την ΕΤΕ, οι οποίες θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες αν το προσωπικό της δεν απέτρεπε πολλούς πελάτες να προχωρήσουν σε αναλήψεις.

«Είμαστε τυχεροί που δεν ζήσαμε ημέρες των εκλογών» σημειώνει στέλεχος της τράπεζας, προσθέτοντας ότι τελικώς οι απώλειες κεφαλαίων κινήθηκαν σε χαμηλότερα του αναμενόμενου επίπεδα.

Το κεφαλαιακό απόθεμα

Το ελληνικό δημόσιο, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) έχει λάβει 50 δισ. ευρώ από την τρόικα για την ανακεφαλαιοποίηση του συστήματος.

Για να υπάρξει «κούρεμα» των καταθέσεων θα πρέπει να εξαντληθεί αυτό το πακέτο και να προκύψουν νέες ζημιές που δε θα μπορούν να καλυφθούν από άλλες πηγές, πχ την πώληση περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών ή το «κούρεμα» ομολογιούχων.

Με βάση τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, μετά το πέρας της ανακεφαλαιοποίησης σε αυτή τη φάση, θα υπάρχει κεφαλαιακό απόθεμα της τάξης των 5 δισ. ευρώ για μελλοντικές διασώσεις.

Οι υπολογισμοί της ΤτΕ

Οι κεφαλαιακές ανάγκες για το σύνολο των ελληνικών εμπορικών τραπεζών εκτιμήθηκαν το Μάιο του 2012 σε 40,5 δισ. ευρώ, ποσό που είναι ικανό να καλύψει κάθε ανάγκη που μπορεί να προκύψει έως και το τέλος του 2014, με βάση τα χειρότερα σενάρια που χρησιμοποήσε η Τράπεζα της Ελλάδος στις ασκήσεις αντοχής που «έτρεξε»..

Το ποσό αυτό είναι αρκετό για την ανακεφαλαιοποίηση όλων των τραπεζών, ακόμη και στην περίπτωση που κανένας ιδιώτης μέτοχος δεν εισφέρει ούτε ένα ευρώ στις αυξήσεις κεφαλαίου στην τρέχουσα φάση, και όλο το σύστημα περάσει στα χέρια του ΤΧΣ.

Από εκεί και πέρα, τα υπόλοιπα 9,5 δισ. ευρώ αφορούν στα εξής:

- 1,4 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών που έχουν ήδη ολοκληρωθεί, δηλαδή: (α) το επιπρόσθετο (πέρα από τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες) κόστος από τη λήψη μέτρων εξυγίανσης σε τρεις εμπορικές τράπεζες (Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, Proton Bank και T-Bank) και σε τρεις συνεταιριστικές τράπεζες (Αχαϊκή, Λαμίας και Λέσβου-Λήμνου), και (β) τη μείωση των κεφαλαιακών αναγκών από την ανακεφαλαιοποίηση δύο εγχώριων θυγατρικών από τις ξένες μητρικές τους εταιρίες, συγκεκριμένα, της Εμπορικής και της Γενικής Τράπεζας από την Crédit Agricole και τη Société Générale αντίστοιχα.

- 3,1 δισ. ευρώ έχουν υπολογιστεί για πιθανές μελλοντικές διασώσεις, στο βαθμό που θα υπερβαίνει τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες για τις “μη συστημικές” εμπορικές τράπεζες, καθώς και το κόστος αναδιάρθρωσης των συνεταιριστικών τραπεζών, εφόσον αυτή χρειαστεί.

- 524 εκατ. ευρώ δόθηκαν για την εξαγορά από την Τράπεζα Πειραιώς των υποκαταστημάτων των τριών κυπριακών τραπεζών μετά τις εξελίξεις στη Μεγαλόνησο.

Το «μαξιλάρι»

Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν εξαντληθούν όλα τα παραπάνω κεφάλαια, το ΤΧΣ θα έχει στη διάθεσή του ένα ποσό τουλάχιστον 4,50 δισ. ευρώ για την κάλυψη μελλοντικών ζημιών.

Εάν οι αυξήσεις κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς και της Alpha Bank είναι επιτυχημένες, δηλαδή συγκεντρωθεί το 10% των αναγκών τους, τότε το ποσό αυτό θα αυξηθεί πάνω από τα 5,50 δισ. ευρώ.

Έτσι, για να υπάρχει «κούρεμα» καταθέσεων θα πρέπει να συμβούν σωρευτικά τα εξής:

- Οι τράπεζες να συνεχίσουν να γράφουν ζημιές, χάνοντας μεγάλο μέρος των κεφαλαίων που τους έχει ήδη δώσει το ΤΧΣ – Υπολογίζεται ότι οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες θα έχουν «μαξιλάρι» ασφαλείας άνω των 4,50 δισ. ευρώ πάνω από το ελάχιστο όριο κεφαλαιακής επάρκειας

- Να «κουρευτούν» όλοι οι υπόλοιποι πιστωτές των τραπεζών, πχ. οι κάτοχοι υβριδικών τίτλων ή άλλων ομολόγων, η ονομαστική αξία των οποίων υπολογίζεται σε 2 δισ. ευρώ.

- Να εξαντληθεί η δυνατότητα ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών

- Να εξαντληθεί και το κεφαλαιακό απόθεμα των 4,5 – 5,5 δισ. ευρώ της Τράπεζας της Ελλάδος από το πακέτο των 50 δισ. ευρώ.

Το συμπέρασμα

Αν όλα τα παραπάνω συμβούν, τότε είναι πιθανό οι αρχές να επιβάλουν στους καταθέτες να συνεισφέρουν για την αναδιάρθρωση του συστήματος, στην περίπτωση που οι τραπεζικοί όμιλοι συνεχίσουν να «γράφουν» ζημιές.

Μπορεί το σενάριο αυτό να μην φαντάζει τόσο πιθανό, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα γεγονότα δεν εξελίσσονται γραμμικά, όπως απέδειξε μέχρι σήμερα η κρίση χρέους της ευρωζώνης. Ωστόσο, είναι σαφές ότι απέχουμε αρκετό δρόμο μέχρι να δούμε «κούρεμα» καταθέσεων στην Ελλάδα.