Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το τμήμα αναλύσεων της Alpha Bank, η πτώση των καταθέσεων των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην Ελλάδα ξεκίνησε από το 2010, μετά από μια εντυπωσιακή πορεία αύξησης αυτών των καταθέσεων στην περίοδο 2002 – 2009, όπου σημειώθηκε μέση ετήσια αύξησή τους κατά 12,4%, έναντι μέσης ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 5,9%.

Δηλαδή, το 2009 είχαμε αύξηση των καταθέσεων των ιδιωτών και των επιχειρήσεων κατά 133 δισ. ευρώ έναντι του 2002, έναντι της αύξησης του καταγεγραμμένου ονομαστικού ΑΕΠ στην ίδια περίοδο κατά μόνο 76,8 δισ. ευρώ.

Είναι σαφές ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της διαφοράς είναι αποτέλεσμα της μεγάλης φοροδιαφυγής που σημειώθηκε τα προηγούμενα χρόνια, σε βάρος των δημόσιων οικονομικών.

Από το 2010, με την είσοδο της Ελλάδος στην βαθειά κρίση δημοσίου χρέους και σε μια περίοδο μεγάλης πτώσης του ΑΕΠ, άρχισε η σταδιακή μείωση των καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες, η οποία επιταχύνθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2011.

Έτσι, στο τέλος του Απριλίου 2012 οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα ανέρχονταν στα 165,9 δισ. ευρώ (στο 81,3% του ΑΕΠ) και ήταν μειωμένες κατά 71,5 δισ. ευρώ από το υψηλότερο επίπεδό τους το Δεκέμβριο του 2009.

Ο αντιμνημονιακός αγώνας πλήττει τις καταθέσεις

Όπως αναφέρει η Alpha Bank, αυτή η πτώση των καταθέσεων οφείλεται στην αυξανόμενη συζήτηση στη χώρα περί «ακύρωσης» του Μνημονίου και περί αντιστροφής του μεσοπρόθεσμου προγράμματος της περιόδου 2012 – 2014, που αν εφαρμόζονταν θα μπορούσαν να οδηγήσουν τη χώρα εκτός Ευρώ.

Αυτή η πτώση των καταθέσεων συμβάλλει στη μεγάλη πτώση της πιστωτικής επέκτασης και στην απότομη επιδείνωση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία στο 4ο 3μηνο του 2011 και στο 1ο 6μηνο του 2012.

Η τράπεζα τονίζει ότι ακόμα και με μικρή βελτίωση του οικονομικού κλίματος, οι καταθέσεις αυξάνονται, όπως συνέβη τόσο τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2011, αλλά κυρίως τον Δεκέμβριο του 2011, όταν η αβεβαιότητα μετριάσθηκε μετά την καταβολή της 6ης δόσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ, η οποία καθυστερούσε από τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.

Επίσης, με την βελτίωση της οικονομικής εμπιστοσύνης, λόγω της δρομολόγησης του 2ου Πακέτου Χρηματοοικονομικής Ενίσχυσης της Ελλάδος και της ολοκλήρωσης της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στην ανταλλαγή ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου (PSI plus), οι καταθέσεις αυξήθηκαν και πάλι τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2012, μετά τη σημαντική πτώση τους τους δύο πρώτους μήνες τους 2012..

Κυβέρνηση και αποταμίευση

Τέλος, οι καταθέσεις φαίνεται να μειώνονται και πάλι τον Μάιο του 2012, μετά την αδυναμία συγκρότησης βιώσιμης κυβέρνησης, ικανής να συνεχίσει την υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012.

Η Alpha Bank τονίζει ότι σε κάθε περίπτωση, η εμπιστοσύνη στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα ισχυροποιηθεί εάν ολοκληρωθεί τελικά η προωθούμενη επικείμενη ανα-κεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με αποφυγή κάθε προοπτικής κρατικοποίησής τους.

«Η εμπιστοσύνη μάλιστα θα ισχυροποιηθεί και θα αποκτήσει θεσμική διάσταση με την αποτελεσματική υλοποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015, όπως αυτό έχει σχεδιασθεί σε συμφωνία με την Τρόικα και έχει ψηφισθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο» καταλήγουν οι οικονομολόγοι της τράπεζας.