Οι τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς) λόγω των απομειώσεων από το PSI που έφτασαν τα 25 δισ. ευρώ, εμφάνισαν το 2011 ζημιές συνολικού ύψους 28 δισ. ευρώ.

Παρά το γεγονός ότι τα ίδια κεφάλαιά τους εξανεμίστηκαν, το συστημικό επεισόδιο αποσοβήθηκε μετά την παρέμβαση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), το οποίο εγγυήθηκε την αναπλήρωση των 18 δισ. ευρώ που ήταν αναγκαία.

Προσωρινή στήριξη

Η στήριξη που παρασχέθηκε στην παρούσα φάση με αυτόν τον τρόπο είναι προσωρινή, καθώς απομένουν να διευκρινιστούν μία σειρά από ζητήματα, από τα οποία θα καθοριστούν οι τελικές ανάγκες σε κεφάλαια έως και τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Οι πρώτες εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για ένα έλλειμμα κεφαλαίων της τάξης των 25 δισ. ευρώ, το οποίο θα πρέπει να καλύψουν οι τέσσερις μεγαλύτεροι τραπεζικοί όμιλοι.

Τα κεφάλαια αυτά θα εισφερθούν κατά πάσα πιθανότητα κατά 90% από το ΤΧΣ και κατά 10% από τους ιδιώτες μετόχους.

Το διακύβευμα των εκλογών

Βάση των συμφωνιών σε επίπεδο ΕΕ, η Ελλάδα θα λάβει 50 δισ. ευρώ από το δεύτερο πακέτο στήριξης των 130 δισ. ευρώ για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών.

Τα κεφάλαια αυτά, τα οποία κατά την Τράπεζα της Ελλάδος θεωρούνται υπέρ - αρκετά, είναι εξασφαλισμένα υπό την προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθεί το δεύτερο μνημόνιο.

Ως εκ τούτου, η διάθεσή τους για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα καταστεί αβέβαιη σε περίπτωση που δεν εκλεγεί μία κυβέρνηση που θα έχει τη βούληση, αλλά και τη δυνατότητα, να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα με τους ευρωπαίους εταίρους.

Η ασφάλεια των καταθέσεων

Εφόσον, το δεύτερο χρηματοδοτικό πακέτο «τρέξει» κανονικά, οι κίνδυνοι για τις τράπεζες και κατ΄ επέκταση για τις καταθέσεις περιορίζονται αισθητά, καθώς το ΤΧΣ θα παράσχει τα αναγκαία κεφάλαια για τη στήριξή τους.

Η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών θα βελτιώσει εκτός από τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και την εμπιστοσύνη των καταθετών απέναντι στο σύστημα, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε εισροές καταθέσεων που σήμερα βρίσκονται εκτός αυτού.

Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστούν οι μεγάλες τράπεζες. Τι γίνεται όμως με τις μικρότερες;

Οι μικρές τράπεζες

Οι τράπεζες που δε θα κριθούν βιώσιμες από την τρόικα και την Τράπεζα της Ελλάδος θα έχουν δύο επιλογές:

1) Θα διασπώνται σε «καλή» και «κακή», με την πρώτη να εξυγιαίνεται με τη στήριξη του ΤΧΣ και στη συνέχεια να λειτουργεί αυτόνομα ή να συγχωνεύεται με κάποια μεγαλύτερη

2) Θα μπαίνει οριστικό «λουκέτο», με το ΤΧΣ να εγγυάται τη μεταφορά των καταθέσεων και των υγιών στοιχείων του ενεργητικού σε άλλη τράπεζα

Η εγγύηση των 100.000 ευρώ

Και στις δύο περιπτώσεις η νομοθεσία ορίζει ότι οι καταθέσεις είναι εγγυημένες έως και τις 100.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο ανά τράπεζα.

Ωστόσο, εκτιμάται ότι η λύση που θα επιλεγεί θα διασφαλίζει το σύνολό τους, καθώς η παραμικρή απώλεια αποταμίευσης είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς σε ολόκληρο το σύστημα.

Ως εκ τούτου, το πλέον πιθανό σενάριο σε περίπτωση που αποφασιστεί η ανάκληση άδειας σε κάποια τράπεζα, είναι το δημόσιο να μεταφέρει το σύνολο των καταθέσεών της σε ένα άλλο ίδρυμα, είτε πρόκειται για τη νέα «καλή» τράπεζα που θα προκύψει ή για άλλη εμπορική τράπεζα.

Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστεί το 100% των καταθέσεων, ελαχιστοποιώντας τις πιθανότητες να προκληθεί αναστάτωση στο αποταμιευτικό κοινό, δημιουργώντας προβλήματα και σε υγιή πιστωτικά ιδρύματα.

Η λύση αυτή επελέγη σε όλες τις περιπτώσεις ανάκλησης άδειας τους προηγούμενους μήνες (Proton Bank, T Bank, συνεταιριστικές Λέσβου – Λήμνου, Αχαϊκής, Λαμίας), ανεξάρτητα από το γεγονός ότι σε κάθε μία από αυτές ακολουθήθηκε άλλη διαδικασία διάσωσης ή «λουκέτου».

Οι καταθέσεις δεν έπαθαν το παραμικρό.