Το 2018 οι νέες δανειοδοτήσεις στο σύνολο της αγοράς έφτασαν τα 400 εκατ. ευρώ, ενώ στην καταναλωτική πίστη διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 500 εκατ. ευρώ.
Στα στεγαστικά δάνεια, η αύξηση στις εκταμιεύσεις σε ετήσια βάση έφτασε το 35% την περυσινή χρονιά.
Οι λόγοι της ανόδου
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η αύξηση της ζήτησης για δανεισμό από τα νοικοκυριά είναι αποτέλεσμα της βελτίωσης των οικονομικών συνθηκών, η οποία απεικονίζεται κυρίως στους δείκτες του ΙΟΒΕ:
- Αύξηση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης
- Αύξηση των τιμών των ακινήτων
- Επιτάχυνση πωλήσεων στην αγορά αυτοκινήτων.
Επιπλέον, μετά από 8 χρόνια ξηρασίας οι ιδιώτες ενδιαφέρονται πλέον ξανά για την κάλυψη των συσσωρευμένων καταναλωτικών και στεγαστικών αναγκών τους.
Παράλληλα, υπάρχει ένα κοινό που μπορεί να δανειοδοτηθεί, όπως για παράδειγμα νεότεροι που δεν ανήκουν στους υπερδανεισμένους, οι οποίοι έχουν ανάγκες για στέγη ή καταναλωτικά αγαθά.
Τα επιτόκια και η συμμετοχή
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους τα πιστωτικά ιδρύματα, πλέον η μέση αξία των κατοικιών που πωλούνται με τραπεζική χρηματοδότηση φτάνει τις 120.000 ευρώ, σημαντικά χαμηλότερη σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.
Κατά μέσο όρο ο δανεισμός φτάνει στο 50% του ποσού της αγοράς, δηλαδή στα επίπεδα των 60.000 ευρώ.
Τα επιτόκια διαμορφώνονται πέριξ του 3%, καθώς όλα τα στεγαστικά δάνεια χορηγούνται με επιτόκιο euribor, σήμερα αρνητικό γύρω στο 0,30%, πλέον περιθωρίου 3,50% - 4%.
Η αγορά ακινήτων
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2008 έως το 2015 η αγορά ακινήτων επλήγη από τις ακόλουθες μεταβολές:
- Μείωση επενδύσεων κατά 95%
- Μείωση αδειών κατά 83%
- Μείωση συναλλαγών κατά 89%
- Μείωση τιμών ακινήτων κατά 41%
- Μείωση ενοικίων κατά 22%
- Μείωση επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ από 10% σε 0,6%
- Μείωση αποδόσεων ακινήτων (τιμή /ενοίκιο) από 97,9% σε 68,3% μεταξύ 2008 και 2016
Η εικόνα αλλάζει
Τα τελευταία δύο έτη ωστόσο παρουσιάζεται αυξημένη κινητικότητα στην αγορά ακινήτων με αύξηση στις αγοραπωλησίες (2017 vs 2016: 15,3% και 2016 vs 2015: 11%).
Συγκεκριμένα, έχουμε:
- Αύξηση τιμών ακινήτων κατά 1,7% το 2018/2017 πανελλαδικά και 2,4% στην Αττική
- Αύξηση ενοικίων κατά 8,4% το 2018/2017
- Αύξηση κατά 16% οικοδομικών αδειών (Ιούνιος 2018/Ιούνιος 2017)
- Αύξηση αποδόσεων ακινήτων (τιμή /ενοίκιο) από 68,3% ε 72,5% μεταξύ 2016 και 2018
Αποδοτική επένδυση
Οι επενδύσεις σε ακίνητα τείνουν να προσεγγίζονται πλέον ως αποδοτικότερες άλλων σταθερών μορφών επένδυσης, πχ προθεσμιακές καταθέσεις, σε συνδυασμό με την αύξηση της απόδοσης των ενοικίων αλλά και το χαμηλό ακόμα κόστος κτήσης ακινήτων.
Επιπλέον, η νέα τάση εκμετάλλευσης κατοικιών μέσω AIRBNB δημιουργεί ευκαιρίες για χορήγηση στεγαστικών δανείων για την απόκτηση ή και την επισκευή κατοικιών.
Πελάτες με αποταμιεύσεις φαίνεται να επιθυμούν να επενδύσουν σε κάποιο ακίνητο σε συνδυασμό με κάποιο δανεισμό.
Επιπλέον, πελάτες που μέχρι σήμερα αγόραζαν μόνο με μετρητά αλλά λόγω των κοινωνικών συνθηκών επιθυμούν να μην διαθέσουν το σύνολο των αποταμιεύσεων τους σε επενδύσεις ακινήτων, επιλέγουν με αυξητικό ρυθμό τον δανεισμό.
Οι προβλέψεις για τα δάνεια
Οι τράπεζες εκτιμούν ότι η αγορά αναμένεται να διατηρήσει για την επόμενη τριετία την θετική δυναμική της, αυξάνοντας τις νέες χορηγήσεις από έτος σε έτος κατά 40%, σε συνδυασμό με την περαιτέρω βελτίωση των οικονομικών συνθηκών.
Εξάλλου, ακόμη και η είσοδος στον Τειρεσία δεν αποκλείει κάποιον εσαεί από την τραπεζική χρηματοδότηση.
Η αναφορά ενός πελάτη στον Τειρεσία και ανάλογα με το είδος της αναφοράς, δεν είναι αποτρεπτική για δανειοδότηση, καθώς τα σύνθετα μοντέλα αξιολόγησης που έχουμε υιοθετήσει, βοηθούν να συνεκτιμώνται οι βασικοί παράγοντες που καθιστούν τους πελάτες αξιόχρεους ή μη.
Επιπλέον, η παραμονή των πελατών στην «κακή λίστα» στα συστήματα της Τειρεσίας έχει μειωθεί και ο χρόνος τήρησης των δυσμενών στοιχείων εξαρτάται από το είδος τους.
Επίσης, σε περίπτωση που η αναφορά του πελάτη στον Τειρεσία οφείλεται σε ρύθμιση δανείων, εφόσον τηρεί την ρύθμιση για ένα ικανοποιητικό διάστημα θεωρείται «εξυγιανθείς» και έχει τις ίδιες προοπτικές χρηματοδότησης με τους λοιπούς πελάτες, στην κατεύθυνση μη αποκλεισμού ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας.
Κατά συνέπεια μπορούμε να πούμε ότι τα κριτήρια έχουν εξορθολογιστεί, αλλά και οι πελάτες είναι πιο συνειδητοποιημένοι αλλά και καλύτερα ενημερωμένοι, καθόσον παρέχεται και πληρέστερη προσυμβατική ενημέρωση σύμφωνα με τις ισχύουσες Κοινοτικές Οδηγίες.