Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο προστασίας για τα στεγαστικά δάνεια α΄ κατοικίας των αδύναμων οικονομικά δανειοληπτών, μετά την κατάργηση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά από το 2019.
Οι βασικές αρχές του νέου σχεδίου στηρίζονται στο πρόγραμμα Εστία που εφαρμόζεται στην Κύπρο.
Πώς θα λειτουργεί
Στόχος του σχεδίου είναι να ενισχυθεί η ικανότητα αποπληρωμής δανειακών υποχρεώσεων δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.
Οι δανειολήπτες που έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο Σχέδιο θα πρέπει να προχωρήσουν σε διακανονισμό για αναδιάρθρωση του δανείου τους με την Τράπεζα και να πληρούν συγκεκριμένα περιουσιακά, εισοδηματικά και άλλα κριτήρια.
Στο πλαίσιο αυτό, οι οφειλέτες που θα αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους, θα κερδίσουν τα εξής:
- Ελάφρυνση του χρέους τους.
- Καταβολή του 1/3 των δόσεων του δανείου τους (τόκους και κεφάλαιο)- από το κράτος.
- Μικρότερη δόση και μειωμένο επιτόκιο.
- Επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής ανάλογα με την ηλικία του δανειολήπτη και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις
Οι δικαιούχοι
Εφόσον προχωρήσει η υλοποίησή του, θα τεθούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Οι τράπεζες θα προσφέρουν σε όλους τους δανειολήπτες που πληρούν τα σχετικά κριτήρια, τυποποιημένη λύση αναδιάρθρωσης με προκαθορισμένους όρους.
Το αναδιαρθρωμένο ποσό θα υπολογίζεται ως το χαμηλότερο μεταξύ :
α. του υπολοίπου του δανείου που εξασφαλίζονται με την πρώτη κατοικία κατά την ημερομηνία της αναδιάρθρωσης
β. της αγοραίας αξίας της πρώτης κατοικίας.
Οι δανειολήπτες μετά την εφαρμογή της ρύθμισης, θα αποπληρώνουν στην τράπεζα τα 2/3 των πληρωμών τόκου και κεφαλαίου σύμφωνα με τους όρους του αναδιαρθρωμένου δανείου.
To κράτος θα καλύπτει το 1/3 των πληρωμών τόκου και κεφαλαίου μια φορά τον χρόνο, εφόσον ο δανειολήπτης συνεχίζει να καταβάλλει τα 2/3 και να εξυπηρετεί το αναδιαρθρωμένο του δάνειο.
Το μαστίγιο
Σε περίπτωση που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια καλύπτονται και από άλλες εμπράγματες εξασφαλίσεις, η τράπεζα θα προσφέρει επιπρόσθετο αναδιαρθρωμένο δάνειο σε ένα ποσό το οποίο θα ισούται με το χαμηλότερο μεταξύ
α) του εναπομείναντος υπολοίπου του δανείου κατά την ημερομηνία αναδιάρθρωσης και
β) της αγοραίας αξίας των άλλων εμπράγματων εξασφαλίσεων.
Σε περίπτωση που παραμένει υπόλοιπο, το οποίο δεν καλύπτεται από άλλες εμπράγματες εξασφαλίσεις, αυτό θα παραμένει παγωμένο και θα καθίσταται απαιτητό από την τράπεζα μόνο σε περίπτωση αθέτησης των αναδιαρθρωμένων υποχρεώσεων του δανειολήπτη.
Οι υπάρχουσες εξασφαλίσεις /εγγυήσεις θα διατηρούνται και δεν θα ζητούνται πρόσθετες, εκτός και αν συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις.
Κριτήρια και προϋποθέσεις
Όπως προαναφέρθηκε, η ένταξη στο σχέδιο θα εξαρτάται από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Στην Κύπρο τα κριτήρια που τέθηκαν είναι τα εξής:
- Το δάνειο να είναι εξασφαλισμένο με πρώτη υποθήκη κύριας κατοικίας (ιδιόκτητη στέγη που χρησιμοποιείται ως μόνιμη κατοικία από τον δανειολήπτη ή/και από μέλη της οικογένειάς του).
- Η αγοραία αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τις €350.000.
- Τουλάχιστον το 20% του υπολοίπου των συνολικών δανείων του δανειολήπτη στην Τράπεζα προς όφελος της οποίας έχει εγγραφεί πρώτη υποθήκη, ήταν μη εξυπηρετούμενο για περισσότερες από 90 μέρες.
- Tο συνολικό ακαθάριστο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του δανειολήπτη δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις €50.000.
- Τα υπόλοιπα καθαρά περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού (δηλαδή τα περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού, εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας, μείον οι τρέχουσες πιστωτικές διευκολύνσεις εξαιρουμένου του δανείου που εξασφαλίζεται με την κύρια κατοικία) δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν σε τιμές αγοράς το 125% της αγοραίας αξίας της πρώτης κατοικίας.
Στην Ελλάδα τα όρια τόσο της αξίας της πρώτης κατοικίας, όσο και του ετήσιου εισοδήματος, αναμένεται να είναι σαφώς χαμηλότερα.