Τελευταία φορά που καταγράφηκαν καθαρές εκροές στην υπό εξέταση περίοδο, στο πρώτο μισό της χρονιάς, ήταν το 2017, όταν τα καταθετικά υπόλοιπα είχαν υποχωρήσει κατά περίπου 1,2 δισ. ευρώ, λόγω των συνθηκών μειωμένης εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα.

Έκτοτε, σε κανένα έτος, από το 2018 μέχρι και το 2023, δεν είχε σημειωθεί σε επίπεδο α΄ εξαμήνου μείωση των αποταμιεύσεων των ιδιωτών στις τράπεζες.

Τα νούμερα εφέτος

Αυτό συνέβη ξανά εφέτος. Συγκεκριμένα, το διάστημα Ιανουάριος - Ιούνιος 2024 οι καταθέσεις ιδιωτών υποχώρησαν κατά 902 εκατ. ευρώ.

Η πτώση αυτή προήλθε από τις διαρροές σε λογαριασμούς πρώτης ζήτησης, δηλαδή στο ταμιευτήριο και σε τρεχούμενους λογαριασμούς, οι οποίες ανήλθαν σε 1,21 δισ. ευρώ.

Στον αντίποδα, στις προθεσμιακές καταθέσεις τα υπόλοιπα αυξήθηκαν κατά 310 εκατ. ευρώ, παρά το μειωμένο ενδιαφέρον για τοποθετήσεις σε προϊόντα της κατηγορίας, λόγω της στασιμότητας στις αποδόσεις τους εδώ και ενάμιση χρόνο.

Σύμφωνα με τις τράπεζες, η εικόνα αυτή δεν είναι αποτέλεσμα επιδείνωσης της εμπιστοσύνης προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Την αποδίδουν στην ενίσχυση του ενδιαφέροντος από την πλευρά των αποταμιευτών για εναλλακτικές μορφές επένδυσης που δύναται να προσφέρουν χωρίς ρίσκο ή με μικρό κίνδυνο, καλύτερες αποδόσεις από τα τραπεζικά προϊόντα.

Πού πήγαν τα λεφτά

Κατά τις ίδιες πηγές, τα χρήματα που εξήλθαν των τραπεζικών λογαριασμών κατευθύνθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους προς δύο βασικές κατευθύνσεις:

- Πρώτον, σε έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου

- Δεύτερον, σε αμοιβαία κεφάλαια, κυρίως ομολογιακά

Πράγματι, τα στοιχεία των Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών επιβεβαιώνουν αυτή τη θέση. Συγκεκριμένα, κατά το α΄ εξάμηνο του 2024 οι καθαρές εισροές σε αμοιβαία κεφάλαια έφτασαν τα 2,91 δισ. ευρώ.

Από αυτά, τα 2,6 δισ. ευρώ διοχευτεύτηκαν σε ομολογιακά προϊόντα της κατηγορίας.

Από την άλλη, τα φρέσκα χρήματα που τοποθετήθηκαν σε έντοκα γραμμάτια εκτιμάται ότι ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ από το ξεκίνημα του 2024.

Κι αυτό διότι οι αποδόσεις τους είναι έως και υπερδιπλάσιες σε σύγκριση με τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων, χωρίς κανένα ρίσκο για το αρχικό κεφάλαιο της αποταμίευσης.

Όσοι λοιπόν καταθέτες ανακάλυψαν τα οφέλη των συγκεκριμένων τίτλων μετέφεραν σε αυτά χρήματα.

Οι σχετικές ροές επιταχύνθηκαν μετά την παροχή της δυνατότητας συμμετοχής στις δημοπρασίες σε όλα τα φυσικά πρόσωπα από το κράτος.

Τα αμοιβαία κεφάλαια

Από την άλλη, τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια προκαθορισμένης διάρκειας βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων των καταθετών.

Πρόκειται για προγράμματα που προωθούν οι τράπεζες, ως αντίδοτο για τα χαμηλά επιτόκια που προσφέρουν στις προθεσμιακές καταθέσεις.

Συγκεκριμένα, υπόσχονται όχι μόνο καλύτερες αποδόσεις, αλλά και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Η λύση αυτή είναι προσβάσιμη από όλα τα πορτοφόλια, καθώς δεν υπάρχει ελάχιστο όριο για την απόκτηση των συγκεκριμένων προϊόντων. Είτε έχει κάποιος 1.000 ευρώ ή 100.000 ευρώ, το όφελος είναι το ίδιο.

Είναι διαθέσιμη σε συγκεκριμένες ημερομηνίες από τις τράπεζες. Το πλεονέκτημα των συγκεκριμένων αμοιβαίων κεφαλαίων είναι ότι έχουν κατά κανόνα σταθερό χαρτοφυλάκιο, το οποίο αποτελείται στην πλειονότητά του από ομόλογα.

Αυτό έχει δύο πλεονεκτήματα: Πρώτον, ελαχιστοποιούνται τα έξοδα συναλλαγών και δεύτερον, οι διαχειριστές μπορούν να προβλέψουν με αρκετά μεγάλη ακρίβεια την τελική απόδοση που θα πετύχουν για τους μεριδιούχους.

Με βάση τις τρέχουσες αποδόσεις των ομολογιακών τίτλων σε Ελλάδα και Ευρώπη, το συνολικό όφελος που υπόσχονται τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια της κατηγορίας, κυμαίνεται από 3,6% έως 4,8%.

Δηλαδή η απόδοση κατ΄ έτος στα δύο χρόνια της επένδυσης μπορεί να ανέλθει μεταξύ 1,8% και 2,4%.

Οι 3 λύσεις

Αναλυτικότερα, τα διαθέσιμα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια είναι αυτήν τη στιγμή τρία:

- Εθνική Τράπεζα

Προϊόν: ΔΗΛΟΣ EXTRA INCOME VI 24months - Ομολογιακό

Περίοδος διάθεσης: Έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2024

Ημερομηνία λήξης Α/Κ: 11 Σεπτεμβρίου 2026

Πού επενδύει: Σε επιλεγμένους εταιρικούς και κυβερνητικούς ομολογιακούς τίτλους βραχυπρόθεσμης ή/και μεσοπρόθεσμης διάρκειας με μέση ληκτότητα μέχρι 2 έτη που δύνανται να διαπραγματεύονται στην Ελλάδα ή/και σε οργανωμένες αγορές του εξωτερικού

Επενδυτικός σκοπός: Να «κλειδώσει» την μελλοντική αξία του χαρτοφυλακίου κατά την ημερομηνία λήξης ανεξάρτητα από τις κινήσεις των επιτοκίων και να εκμεταλλευτεί τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα αποδόσεων στα ομόλογα.

Εκτιμώμενη απόδοση: 3,6% - 4,1% στη διετία / Μέση απόδοση 1,8% - 2,05% κατ΄ έτος

Κόστος αν διακρατήσετε την επένδυση ως τη λήξη: 0,30% προμήθεια συμμετοχής, 1,5% αμοιβή διαχείρισης κατ΄ έτος

- Eurobank

Προϊόν: (LF) Target Maturity III Bond Fund

Περίοδος διάθεσης: Έως τις 6 Σεπτεμβρίου 2024

Ημερομηνία λήξης Α/Κ: 7 Σεπτεμβρίου 2026

Πού επενδύει: Σε ομόλογα με υπολειπόμενη χρονική διάρκεια έως την ημερομηνία λήξης του, δηλαδή έως 07.09.2026. Το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου του θα αποτελείται από εταιρικά ομόλογα, ενώ ένα ποσοστό από 30% - 50% θα επενδύεται σε εγχώριους τίτλους.

Επενδυτικός σκοπός: Να διακρατήσει τα ομόλογα μέχρι τη λήξη τους (buy and hold), έτσι ώστε να διασφαλίσει το κεφάλαιο μέσα από την αποπληρωμή των ομολόγων στη λήξη τους.

Εκτιμώμενη απόδοση: 4.4% - 4,8% στη διετία / Μέση απόδοση 2.2% - 2,4% κατ΄ έτος

Κόστος αν διακρατήσετε την επένδυση ως τη λήξη: 0,10% προμήθεια συμμετοχής, 1% αμοιβή διαχείρισης κατ΄ έτος

- Τράπεζα Πειραιώς

Προϊόν: Πειραιώς Α/Κ Εισοδήματος 2026 (II) Ευρωπαϊκό Ομολογιακό

Περίοδος διάθεσης: Έως τις 31 Ιουλίου 2024

Ημερομηνία λήξης Α/Κ: 30 Ιουνίου 2026

Πού επενδύει: Κυρίως σε ομόλογα ανεξαρτήτως πιστοληπτικής διαβάθμισης σε ευρώ, που έχουν εκδοθεί από εταιρίες ή/και από  κράτη της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένων ΕΓΕΔ – treasury bills) ή/και δημόσιους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχουν ένα ή περισσότερα κράτη – μέλη της ΕΕ

Επενδυτικός σκοπός: Η αύξηση της αξίας των επενδύσεών του, κυρίως από εισόδημα όσο και από υπεραξία, μέσω των τοποθετήσεων κυρίως σε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο χρεωστικών τίτλων σε ευρώ

Εκτιμώμενη απόδοση: 4% - 4,4% στη διετία / Μέση απόδοση 2% - 2,2% κατ΄ έτος

Κόστος αν διακρατήσετε την επένδυση ως τη λήξη: 0,10% προμήθεια συμμετοχής, 1,6% της αξίας της επένδυσης κατ΄ έτος