Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής της 27ης Οκτωβρίου δίνει χρόνο στην Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της, ώστε κάποια στιγμή μέσα στην ερχόμενη δεκαετία να καταφέρει να πορευτεί με τις δικές της δυνάμεις.

Τα βασικά σημεία του συμβιβασμού που επετεύχθη σε επίπεδο ΕΕ είναι τα εξής:

• Το χρέος της Ελλάδας θα μειωθεί κατά 50% ή 100 δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων που θα ακολουθήσει
• Οι τράπεζες θα στηριχθούν κεφαλαιακά μέσω ενός πακέτου 30 δισ. ευρώ, γεγονός που διασφαλίζει τις καταθέσεις
• Ο κρατικός προϋπολογισμός θα πρέπει να κινηθεί εντός των πλαισίων που τέθηκαν και από εδώ και στο εξής να μην παράγει νέα πρωτογενή ελλείμματα

Οι επιπτώσεις στην καθημερινότητα

Από τις αποφάσεις αυτές και τη δυνατότητα υλοποίησης ενός προγράμματος που θα εξυγιάνει δημοσιονομικά τη χώρα και θα επιτρέψει στο κράτος να επιστρέψει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στις αγορές, θα εξαρτηθεί το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων τα επόμενα χρόνια.

Αναλυτικότερα οι συνέπειες από το «κούρεμα» αναμένεται να είναι οι εξής:

Καταθέσεις:

Οι τράπεζες είτε από τους βασικούς τους μετόχους ή από το πακέτο της ΕΕ θα στηριχθούν κεφαλαιακά.

Ως εκ τούτου οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είναι διασφαλισμένες.

Δάνεια:

Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες με ρευστότητα, σύμφωνα με τις αποφάσεις της ΕΕ.

Ωστόσο, όσο δε θα διαφαίνεται στο ορίζοντα το άνοιγμα των ελεύθερων αγορών για τις τράπεζες και με δεδομένη την ύφεση στην οικονομία, που αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας νέων επισφαλειών, οι κάνουλες των δανείων θα παραμένουν κλειστές.

Από την άλλη πλευρά, στα παλαιά δάνεια, οι τράπεζες θα συνεχίσουν τις ρυθμίσεις και τις αναχρηματοδοτήσεις για όσα νοικοκυριά και επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα, με στόχο να διατηρηθούν εξυπηρετήσιμα.

Ομόλογα:

Αν και ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί τι ακριβώς θα γίνει με τα φυσικά πρόσωπα που έχουν στην κατοχή τους τίτλους του ελληνικού δημοσίου, εκτιμάται ότι εφόσον η αναδιάρθρωση του χρέους γίνει σε εθελοντική βάση, οι ιδιώτες δε θα πληγούν.

Απώλειες θα υπάρξουν μόνο στην περίπτωση που αποφασιστεί υποχρεωτικό «κούρεμα» για το σύνολο των ομολόγων που βρίσκονται σε κυκλοφορία.

Αμοιβαία Κεφάλαια:

Τα αμοιβαία κεφάλαια έχουν ήδη πληγεί από την πτώση των ελληνικών ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, τα οποία αποτιμώνται στις τρέχουσες αποτιμήσεις.

Αρα ενσωματώνουν ήδη στις τιμές των μεριδίων τους την απαξίωση των κρατικών τίτλων στις αγορές, πολλοί εκ των οποίων διαπραγματεύονται χαμηλότερα έως και 65% από την ονομαστική τους αξία.

Ως εκ τούτου η επίδραση του «κουρέματος» στις τιμές των μεριδίων των ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων δεν αναμένεται σημαντική. Το αντίθετο μάλιστα. Εάν υπάρξει βελτίωση των συνθηκών στις αγορές και μειωθούν τα spreads, τα ομολογιακά αμοιβαία θα καταγράψουν κέρδη.

Μισθοί Δημοσίου / Συντάξεις:

Με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν περιθώρια δημιουργίας νέων ελλειμμάτων μετά τη συμφωνία στις Βρυξέλλες, η καταβολή των μισθών στο δημόσιο τομέα και των συντάξεων, θα εξαρτηθεί από τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού.

Αυτό σημαίνει ότι εάν τα χρήματα δεν επαρκούν, εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα εξωτερικού δανεισμού, μισθοί και συντάξεις θα υποστούν νέο «κούρεμα», εφόσον δεν θα είναι εφικτή η μείωση άλλων δαπανών ή η εύρεση νέων πηγών εσόδων.

Μισθοί ιδιωτικού τομέα:

Ο νέος νόμος που ψηφίστηκε για τις εργασιακές σχέσεις επιτρέπει την επίτευξη συμφωνιών μεταξύ επιχειρήσεων και εργαζομένων για το επίπεδο των μισθών.

Ως ελάχιστο όριο για τους μισθούς τίθεται το επίπεδο που προβλέπει η Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, ανεξάρτητα από το ό,τι ορίζουν οι κλαδικές συμβάσεις.

Άρα, οι μισθοί μπορεί να μειωθούν και στον ιδιωτικό τομέα. Ουσιαστικά με το νέο νόμο δίνεται και από την πολιτεία των «πράσινο φως» για πρακτικές περικοπών στο μισθολογικό κόστος, που ούτως ή αλλιώς ήδη εφαρμόζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στις ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ

Με τις πιέσεις της γερμανικής πλευράς, αναμένεται το επόμενο διάστημα να αναθεωρηθούν οι συνθήκες της ΕΕ, ώστε να τιμωρούνται οι απείθαρχες δημοσιονομικά χώρες.

Δηλαδή, είναι πιθανόν να υπάρχει πρόβλεψη εξόδου από την ευρωζώνη για όσα κράτη - μέλη δεν είναι σε θέση να τηρήσουν κάποιους κανόνες.

Ανεξάρτητα από αυτό, η Ελλάδα έχει ένα δύσκολο δρόμο μπροστά της. Η οικονομία καλείται να μετασχηματιστεί με στόχο την παραγωγή θέσεων εργασίας και νέων εισοδημάτων μέσω του ιδιωτικού τομέα.

Εάν αυτός ο στόχος δεν επιτευχθεί, το δημόσιο δεν καταφέρει να νοικοκυρευτεί και το κράτος να εκσυχρονιστεί, ώστε να μπορούμε να ζούμε και χωρίς δανεικά, ο κίνδυνος επιστροφής στη δραχμή είναι υπαρκτός.

Και σε μία τέτοια περίπτωση δε θα είναι η ΕΕ που θα μας δείξει το δρόμο της εξόδου, αλλά επιλογή δική μας και μοναδική ελπίδα για να εξέλθουμε από το σπιράλ της ύφεσης και της μιζέριας στο οποίο θα έχουμε περιέλθει.

Αλλά ας ελπίσουμε ότι δε θα χρειαστεί να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, διότι εάν η πρόβλεψη αυτή επαληθευτεί, η επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων δε θα έχει προηγούμενο.