A- A+
Πώς γλύτωσαν από κατάρρευση οι ελληνικές τράπεζες το 2012 - Βιβλίο της ΤτΕ
Με τρεις έκτακτες εισαγωγές μετρητών, μία από την κεντρική τράπεζα της Ιταλίας και δύο από την Αυστρία, η Τράπεζα της Ελλάδος κατάφερε να αντεπεξέλθει στην έκτακτη ζήτηση για μετρητά κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Τράπεζας της Ελλάδος «Το Χρονικό της Μεγάλης Κρίσης 2008 - 2013», η αυξημένη ζήτηση για μετρητά που κορυφώθηκε την εβδομάδα πριν τις εκλογές του Ιουνίου του 2012, η κεντρική τράπεζα μέσω από τις κινήσεις της ενίσχυσε την αξία των χαρτονομισμάτων που είχε στο θησαυροφυλάκιό της κατά 5,26 δισ. ευρώ.

Από το ξέσπασμα της κρίσης στις αρχές του 2010 ως τις βουλευτικές εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 η αξία των μετρητών που είχαν στα χέρια τους οι Ελληνες υπερδιπλασιάστηκε και ανήλθε σε 47,7 δισ. ευρώ, έναντι 20 δισ. ευρώ που ήταν πριν από την κρίση.

Η τροφοδότηση των ΑΤΜ

Η τάση αυτή ανάγκασε την Τράπεζα της Ελλάδος να εφοδιάσει τις τράπεζες με υπερδιπλάσια μετρητά από ό,τι συνήθως, ώστε να είναι σε θέση να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση και να αποφευχθεί το μοιραίο.

Η κεντρική τράπεζα έπρεπε να διασφαλίσει ότι και το τελευταίο ΑΤΜ, του πιο απομακρυσμένου τραπεζικού καταστήματος, δεν έπρεπε να ξεμείνει από μετρητά.

Διότι, όπως προκύπτει από τη διεθνή εμπειρία (Αργεντινή κτλ.), αρκεί η είδηση και μόνο ενός άδειου ΑΤΜ για να ξεσπάσει ένα bank run, όταν όλοι τρέχουν να σηκώσουν τα λεφτά τους από τις τράπεζες για να προλάβουν.

Η αύξηση της ζήτησης για χρήμα

Υπήρχαν ημέρες που η αρνητική ειδησεογραφία προκαλούσε αυξημένες εκροές» αναφέρεται. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, υπήρξαν 11 εβδομάδες με εκροές πάνω από 1 δισ. ευρώ.

Κορυφαία ήταν η εβδομάδα πριν από τις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου του 2012, όταν έφθασαν τα 3 δισ. ευρώ.

Ακολουθεί η εβδομάδα 22-26 Μαρτίου 2010, όταν υπήρξαν φήμες για κήρυξη πτώχευσης στις 25 Μαρτίου και οι εκροές ανήλθαν σε 2 δισ. ευρώ, και την εβδομάδα μετά την ανακοίνωση της προσφυγής στο ΔΝΤ, στα τέλη του Απριλίου 2010, όταν ήταν ύψους 1,5 δισ. ευρώ.

Οι χρηματαποστολές και τα «τούβλα»

Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι συνολικές εκροές ανά μήνα ανέρχονταν κατά μέσο όρο σε 112 εκατ. ευρώ, δηλαδή περί τα 40 εκατ. την ημέρα.

Για να αντεπεξέλθει λοιπόν η ΤτΕ στην τεράστια αυτή ζήτηση έκανε πολλαπλές χρηματαποστολές. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το διήμερο 14-15 Ιουνίου 2012 πριν από τις εκλογές από το κέντρο διακίνησης χρημάτων στο Χαλάνδρι (Νομισματοκοπείο) εξυπηρετήθηκαν αντιστοίχως 76 και 71 αυτοκίνητα χρηματαποστολών, έναντι ημερήσιου μέσου όρου 20 οχημάτων για παραδόσεις αλλά και παραλαβές, διότι υπό φυσιολογικές συνθήκες οι τράπεζες επιστρέφουν μετρητά στην ΤτΕ.

Και τα χρήματα έφευγαν από τα θησαυροφυλάκια της κεντρικής τράπεζας σε «τούβλα» ή χρηματοδέματα, όπως αποκαλούνται στο βιβλίο. Κάθε «τούβλο» αποτελείται από 1.000 χαρτονομίσματα της ίδιας ονομαστικής αξίας, χωρισμένα σε δεσμίδες των 100 χαρτονομισμάτων.

Η αξία του διαμορφώνεται ανάλογα με την αξία του χαρτονομίσματος από το οποίο αποτελείται. Στην κορύφωση της κρίσης διοχετεύθηκαν στην αγορά περί τα 135.000 τούβλα, όταν ο μέσος όρος το 2009 ήταν περί τα 85.000.