A- A+
Οι Έλληνες κρατούν 42,5 δισ. ευρώ σε μετρητά! Τι δείχνει έρευνα της ΤτΕ
Σε ιστορικό υψηλό έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια ο πλούτος των νοικοκυριών που φυλάσσεται σε φυσική μορφή σε θυρίδες ή άλλα προσωπικά μέρη.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο τελευταίο οικονομικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος, τα ελληνικά νοικοκυριά διακρατούν σε μετρητά το 17,1% του ενεργητικού τους.

Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό, που φτάνει τα 42,5 δισ. ευρώ και το οποίο βρίσκεται εκτός τραπεζικού συστήματος λόγω της αβεβαιότητας για τις εξελίξεις στη χώρα.

Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σημαντικά μετά την έναρξη της κρίσης, μειώθηκε σε λογικά επίπεδα την περίοδο 2013 - 2014 λόγω της βελτίωσης των μακροοικονομικών προοπτικών, για να αυξηθεί εκ νέου μετά την πολιτική αλλαγή του 2015.

Αύξηση αβεβαιότητας

Μετά την έναρξη της κρίσης, παρατηρείται αποστροφή προς τον κίνδυνο και αναδιάταξη του χαρτοφυλακίου των νοικοκυριών.

Συγκεκριμένα, σημειώνεται έντονη στροφή σε περισσότερο ασφαλείς επιλογές και σε μορφές χρηματοοικονομικού πλούτου πιο άμεσα ρευστοποιήσιμες, όπως είναι οι καταθέσεις.

Επιπλέον, το μερίδιο του πλούτου των νοικοκυριών σε μετοχές, χρεόγραφα και αμοιβαία κεφάλαια μειώνεται αισθητά.

Επίσης, σε περιόδους κατά τις οποίες επικρατούσαν συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας στη χώρα, ακόμη και οι καταθέσεις έχαναν την ελκυστικότητά τους και η διακράτηση μετρητών (νόμισμα σε κυκλοφορία) αυξανόταν.

Οι τέσσερις περίοδοι της κρίσης

Η Τράπεζα της Ελλάδος στη μελέτη της, διαχωρίζει την περίοδο της κρίσης σε τέσσερα διαστήματα. Συγκεκριμένα:

α) Πριν από την κρίση (συγκεκριμένα το δ ’ τρίμηνο του 2007), οι μετοχές, τα χρεόγραφα και τα αμοιβαία κεφάλαια αποτελούσαν το 40,2% του συνόλου του ενεργητικού.

Οι καταθέσεις αντιπροσώπευαν το 49%, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό για ένα ευνοϊκό μακροοικονομικό περιβάλλον, γεγονός που καταδεικνύει απροθυμία ανάληψης κινδύνου εκ μέρους των ελληνικών νοικοκυριών, η οποία ευνοεί ασφαλή επενδυτικά προϊόντα με δυνατότητα άμεσης ρευστοποίησης.

Το μερίδιο του νομίσματος σε κυκλοφορία ήταν αμελητέο (3,2%).

β) Κατά την όξυνση της κρίσης με αποκορύφωμα το β ’ τρίμηνο του 2012, η οικονομική αβεβαιότητα αύξησε τη ροπή των νοικοκυριών προς αποθησαυρισμό, με αποτέλεσμα το μεν μερίδιο των μετρητών να αυξηθεί σημαντικά, από 3,2% που ήταν πριν την έναρξη της κρίσης σε 17,6% του συνόλου του ενεργητικού τοιυς.

Το δε μερίδιο των καταθέσεων αυξάνεται από 49,0% σε 59,7%, εις βάρος κυρίως του μεριδίου των μετοχών, που περιορίζεται σημαντικά στο 3,9% από 26,9%, και των χρεογράφων, που υποχωρεί στο 6,3% από 8,3%.

γ) Το α ’ τρίμηνο του 2014 η εικόνα της σύνθεσης του χαρτοφυλακίου των νοικοκυριών μοιάζει με αυτήν προ της κρίσης αναφορικά με τις κατηγορίες των μετοχών (26,7% στο σύνολο του χαρτοφυλακίου) και των καταθέσεων (49,3%).

Η διαφορά έγκειται κυρίως στο αυξημένο μερίδιο του νομίσματος σε κυκλοφορία (10,3% από 3,2%) και στο μειωμένο μερίδιο των χρεογράφων (1,4% από 8,3%) επί του συνόλου του χαρτοφυλακίου συγκριτικά με τα προ κρίσης μερίδια.

δ) Η πρόσφατη εικόνα του χαρτοφυλακίου των νοικοκυριών (α’ τρίμηνο του 2016) αποτυπώνεται στην εκ νέου αύξηση του μεριδίου διακράτησης μετρητών στο 17,1% από 10,3% το α ’ τρίμηνο του 2014 και στη μείωση του μεριδίου των μετοχών στο 18,1% από 26,7%.

Το μερίδιο των καταθέσεων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο συγκριτικά με το α ’ τρίμηνο του 2014.