Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το Νοέμβριο του 2020 συμπληρώθηκαν 15 μήνες συνεχούς πτώσης των προθεσμιακών καταθέσεων με ταυτόχρονη άνοδο των μεγεθών σε λογαριασμούς πρώτης ζήτησης.

Οι καθαρές εκροές τον υπό εξέταση μήνα έφτασαν τα 728 εκατ. ευρώ, ενώ στο 15μηνο της πτώσης ξεπερνούν τα 7 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μέση μηνιαία μείωση των υπολοίπων της τάξης των 470 εκατ. ευρώ.

Οι λόγοι της φυγής

Οι τράπεζες θεωρούν ότι οι καταθέτες δεν μπαίνουν στη διαδικασία να ασχοληθούν με τις προθεσμιακές καταθέσεις, λόγω των πολύ χαμηλών επιτοκίων που προσφέρουν.

Πλέον, οι αποδόσεις στους συστημικούς ομίλους δεν ξεπερνούν το 0,15% και αυτό αποτελεί ένα ισχυρό αντικίνητρο για τοποθετήσεις σε αυτήν την κατηγορία προϊόντων.

Μέχρι και το ξέσπασμα της πανδημίας καταγράφηκε στροφή των καταθετών κατά κύριο λόγο σε αμοιβαία κεφάλαια, ενώ μετά το πρώτο σοκ της κατάρρευσης των χρηματιστηρίων που ακολούθησε το ξέσπασμα της πανδημίας, οι επενδυτές επιστρέφουν ξανά στην επαγγελματική διαχείριση των αποταμιεύσεών τους.

Έτσι, τραβούν χρήματα από τους προθεσμιακούς λογαριασμούς, που χρησιμοποιούνται για αποταμίευση και μεταφέρουν χρήματα σε επενδυτικά προϊόντα.

Υψηλό 6 ετών για καταθέσεις

Από την άλλη, συνεχίζεται η ξέφρενη πορεία των λογαριασμών πρώτης ζήτησης, ταμιευτηρίου και τρεχούμενων.

Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας (Μάρτιος - Νοέμβριος 2020) τα υπόλοιπά τους ενισχύονται κατά 6,68 δισ. ευρώ.

Μόνο το Νοέμβριο η άνοδος των σχετικών μεγεθών διαμορφώθηκε στα 1,18 δισ. ευρώ.

Από την αρχή του έτους, τα υπόλοιπα νοικοκυριών και επιχειρήσεων στις τράπεζες καταγράφουν αύξηση 15,58 δισ. ευρώ, ενώ από το Μάρτιο η άνοδος έφτασε τα 16,50 δισ. ευρώ.

Αναλυτικότερα, τα μεγέθη έχουν κινηθεί ως εξής:

Γιατί ανεβαίνουν οι καταθέσεις

Οι λόγοι της ανόδου είναι πολλαπλοί. Συγκεκριμένα:

1. Δάνεια προς επιχειρήσεις

Έχει αυξηθεί η εκταμιεύσεις δανείων προς ιδιωτικές επιχειρήσεις από τις τράπεζες, με τη βοήθεια και των σχετικών προγραμμάτων κρατικής στήριξης.

Μόνο από τα προγράμματα ΤΕΠΙΧ και εγγυοδοσίας έχουν πιστωθεί στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων περί τα 5 δισ. ευρώ, χωρίς σε αυτό το ποσό να προσμετρώνται οι κλασικές τραπεζικές πιστώσεις.

Σύμφωνα με την ΕΕΤ τα νέα δάνεια το 2020 διαμορφώθηκαν περί τα 20 δισ. ευρώ. Από αυτά ένα μεγάλο μέρος αφορούσε σε νέο δανεισμό και όχι σε αναχρηματοδότηση / ανανέωση παλαιών δανείων.

2. Μείωση κατανάλωσης

Τα νοικοκυριά έχουν περιορίσει την κατανάλωσή τους εν μέσω πανδημίας. Αυτό γίνεται λόγω της αβεβαιότητας για τις οικονομικές εξελίξεις, αλλά και εξαιτίας των lockdown που αναπόφευκτα περιορίζουν την κατανάλωση.

3. Χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών

Νοικοκυριά και επιχειρήσεις κάνουν χρήση των ηλεκτρονικών μέσω πληρωμών για τις περισσότερες συναλλαγές τους, με αποτέλεσμα τα χρήματα να παραμένουν εντός του συστήματος

4. Αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων

Έχουν δοθεί αναστολές πληρωμών από Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία εν μέσω πανδημίας, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι και σήμερα.

5. Κρατικές αποζημιώσεις και δάνεια

Το Δημόσιο συνεχίζει την επιδοματική πολιτική για εργαζόμενους και επιχειρήσεις που πλήττονται.

Για παράδειγμα, μόνο από τέσσερις πρώτους κύκλους τη επιστρεπτέας προκαταβολής έχουν πιστωθεί σε λογαριασμούς επιχειρήσεων και επαγγελματιών περί τα 5,50 δισ. ευρώ.