Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της, οι αυξανόμενες εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό στηρίζουν την ανάπτυξη, ωστόσο, η απομόχλευση στον ιδιωτικό τομέα και η ταχεία μείωση δανεισμού από την ΕΚΤ επιβραδύνουν τη διάχυση της ρευστότητας στην οικονομία.
Τα 50 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα, η συνολική καθαρή εισροή ρευστότητας προς την ελληνική οικονομία από τα μέσα του 2012 προσεγγίζει σωρευτικά τα 50 δισ. ευρώ (εξαιρουμένης της χρηματοδότησης του δημοσίου μέσω του προγράμματος στήριξης από ΕΕ και ΔΝΤ και του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ).
Η ισχυρή αυτή επίδοση σηματοδοτεί μία εντυπωσιακή επανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, δεδομένου ότι έχει μεσολαβήσει μικρό μόνο χρονικό διάστημα από την κορύφωση της ελληνικής κρίσης, που είχε συνοδευτεί από τη σωρευτική εκροή σχεδόν 120 δισ. κεφαλαίων -- μεταξύ των αρχών του 2010 και 1ου εξαμήνου του 2012 -- εν μέσω πρωτοφανούς αβεβαιότητας.
Εκείνη την περίοδο η μαζική φυγή ξένων και εγχώριων κεφαλαίων αντισταθμίστηκε ποσοτικά μέσω της ενεργοποίησης του 1ου και του 2ου προγράμματος οικονομικής στήριξης από την ΕΕ και το ΔΝΤ και σε συνδυασμό με το δανεισμό μέσω ευρωσυστήματος ανήλθαν σε 280 δισ. ευρώ.
Με τον τρόπο αυτό καλύφθηκε ουσιαστικά το χρηματοδοτικό κενό της οικονομίας (συμπεριλαμβανομένου και του κόστους αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους μέσω PSI), καθώς και το έλλειμμα ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα από τη δραματική συρρίκνωση της καταθετικής βάσης.
Η διάχυση στην αγορά
Οι εισροές των 50 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα τόσο στο σωρευτικό πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του ιδιωτικού τομέα με το εξωτερικό -- που αντανακλά κυρίως τη δυναμική του τουριστικού τομέα, αλλά και τις τρέχουσες μεταβιβάσεις και μεταβιβάσεις κεφαλαίου, καθώς και τη συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος -- όσο και στις εισροές μέσω του ισοζυγίου χρηματοοικονομικών συναλλαγών.
«Η διάχυση της ρευστότητας στην οικονομία είναι όμως πολύ αργή, εξαιτίας της συνεχιζόμενης απομόχλευσης στον ιδιωτικό τομέα» αναφέρουν οι αναλυτές της.
Και προσθέτουν πως οι εισροές αυτές δεν έχουν μεταφραστεί ακόμη σε αντίστοιχους ρυθμούς βελτίωσης της εγχώριας ρευστότητας, μολονότι η αιμορραγία μέσω των χρόνιων εξωτερικών ελλειμμάτων έχει τερματιστεί, ενώ οι εξωτερικές χρηματοδοτικές ανάγκες του δημοσίου -- που σχετίζονται πλέον μόνο με το δημόσιο χρέος -- συνεχίζουν να καλύπτονται πλήρως από το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης.
Το συμπέρασμα
«Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ιδιωτικές καταθέσεις που αποτελούν τη βασική συνιστώσα της εγχώριας προσφοράς χρήματος έχουν αυξηθεί κατά 16 δισ. ευρώ από τα μέσα του 2012, ήτοι αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 1/3 των σωρευτικών εισροών κεφαλαίου στην οικονομία κατά την ίδια περίοδο» τονίζουν χαρακτηριστικά.
Η Δ/ση Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ διαπιστώνει ότι η ταχεία συρρίκνωση του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ και η συνεχιζόμενη μείωση του τραπεζικού δανεισμού του ιδιωτικού τομέα εξηγούν το «μυστήριο» της χαμένης ρευστότητας.
Αυτό σημαίνει ότι οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό επιστρέφουν ξανά, σε μεγάλο βαθμό, πάλι στο εξωτερικό.
Αυτή η διαδικασία διευκολύνεται από τη συνεχιζόμενη απομόχλευση στον ιδιωτικό τομέα (περίπου 40 δισ. ευρώ από τα μέσα του 2012 έως τα μέσα του 2014, συμπεριλαμβανομένων και των προβλέψεων για επισφαλή δάνεια) που διενεργείται κυρίως από τις πιο υγιείς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αντανακλώντας τη μειωμένη ζήτηση δανείων από φερέγγυους, κατά βάση, δανειζόμενους.