Ως γνωστόν, την 1η Μαίου παύει κάθε προστασία στην πρώτη κατοικία, καθώς εκπνέει η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που είναι σήμερα σε λειτουργία.

Όσοι δεν εξασφαλίσουν την προστασία του ακινήτου τους μέσω του ισχύοντος πλαισίου και δεν πληρώνουν τις δόσεις του δανείου τους, όπως αυτές προβλέπονται στη σύμβασή τους με την τράπεζα, τότε κινδυνεύουν άμεσα με πλειστηριασμό.

Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν τα βρουν με την τράπεζα ή το fund που αγόρασε το δάνειό τους για μία νέα ρύθμιση των δόσεών τους, τότε το ακίνητό τους βρίσκεται στον αέρα, καθώς ανά πάσα στιγμή ο πιστωτής μπορεί να το βγάλει στο σφυρί.

Οι στρατηγικοί κακοπληρωτές

Οι τράπεζες θεωρούν ότι στα στεγαστικά δάνεια που δεν εξοφλούνται το 60% των οφειλετών είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Δηλαδή μπορούν αλλά δεν πληρώνουν.

Σε σύνολο 30 δις ευρώ μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων, υποβλήθηκαν αιτήσεις υπαγωγής στις διατάξεις του «νόμου Κατσέλη» για 13 δισ. ευρώ σύμφωνα με τραπεζικές πηγές. 

Ωστόσο, περισσότερο από 60% των αιτήσεων απορρίφθηκαν επειδή κρίθηκε δικαστικά ότι οι δανειολήπτες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Και προσθέτουν ότι μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι στο σύνολο των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, περίπου 5 δισ. ευρώ αφορούν σε χορηγήσεις προς νοικοκυριά με πραγματική ανάγκη, ενώ υπάρχει προβληματισμός  για την προσφυγή στο νόμου δανειοληπτών στους οποίους έχουν χορηγηθεί τα υπόλοιπα 8 δισ. ευρώ.

Ο τελευταίος νόμος

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παραπάνω αδυναμίες  του «νόμου Κατσέλη», ψηφίστηκε ο τελευταίος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας το 2019 (ν. 4605/2019), ο οποίος λήγει στις 30.4.2020.

Σκοπός του νόμου, επισημαίνουν πηγές από τις τράπεζες, είναι να εξασφαλίσει την προστασία της πρώτης κατοικίας για την πλειονότητα των δανειοληπτών, δηλαδή  αυτών με δάνεια μικρότερα των 130.000 ευρώ (καθώς, με βάση τα επίσημα στοιχεία, το 80% των στεγαστικών δανείων αφορά ποσά μικρότερα των 130.000 ευρώ),  και με περιορισμένο εισόδημα (κάτω των 36.000 ευρώ).

Για το σκοπό αυτό, λειτουργεί ήδη από την 1η Ιουλίου 2019  η  ειδική πλατφόρμα που διαχειρίζεται η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. 

Ο νόμος 4605/2019 προβλέπει – μεταξύ άλλων - και επιδότηση της δόσης του δανείου από το Δημόσιο μέχρι 50%, εφόσον επιτευχθεί ρύθμιση που εξυπηρετείται.

Μικρή η ανταπόκριση

Όλες οι τράπεζες έχουν καλέσει εδώ και μήνες τους δανειολήπτες, με πολλούς τρόπους (επιστολές, τηλεφωνικά, sms & e-mail), προκειμένου να προσέλθουν και να ρυθμίσουν τα δάνεια τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμα του ν. 4605/2019.

Επίσης, έχουν διαμορφώσει ειδικούς χώρους υποδοχής σε πολλά καταστήματα για την διευκόλυνση υποβολής των αιτημάτων των ενδιαφερομένων, και ειδικότερα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που λαμβάνουν όποια υποστήριξη χρειαστεί από εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο προσωπικό.

Από τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι μόνο περιορισμένος αριθμός δανειοληπτών έχει κάνει χρήση του νέου νόμου, παρά το γεγονός ότι αυτός προσφέρει σημαντικά λειτουργικά και ουσιαστικά πλεονεκτήματα στους δανειολήπτες.

Τι θα γίνει μετά τις 30/4

Στις 30.04.2020, ο νόμος 4605/2019 θα παύσει να ισχύει. Είναι λοιπόν εξαιρετικά  σημαντικό, τονίζουν οι τραπεζικές πηγές, να γίνει αντιληπτό από τους δανειολήπτες και από τους συμβούλους τους, ότι  σύμφωνα με τον ανωτέρω Νόμο, έχουν δύο δυνατότητες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους για να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία:

-Εφόσον συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις του ν. 4605/2019, να υποβάλλουν την αίτησή τους στην ειδική πλατφόρμα και να απευθυνθούν, εάν χρειάζονται οποιαδήποτε διευκρίνιση και υποστήριξη, στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ή και στην Τράπεζα από  όπου έχουν λάβει το δάνειο.

-Εάν, δεν πληρούν τα κριτήρια προστασίας του ν. 4605/2019, να επιδιώξουν διμερή ρύθμιση με την Τράπεζά τους.

Οι Τράπεζες προσφέρουν  πολλές διαφορετικές λύσεις, όπως ενδεικτικά επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου για μεγάλο χρονικό διάστημα, σημαντική μείωση επιτοκίου, προγράμματα χαμηλής εκκίνησης με σταδιακή αύξηση της δόσης ανά τριετία, προγράμματα μείωσης της οφειλής μέχρι και το ύψος της αξίας της κατοικίας με διαγραφή του υπολοίπου, εάν ο οφειλέτης εξυπηρετήσει κανονικά τη ρύθμιση.

Ιδιαίτερη πρόνοια υπάρχει από τις ίδιες τις Τράπεζες για ευπαθείς ομάδες (άνεργους, ασθενείς, πολύτεκνους)

Έρχονται πλειστηριασμοί

Φυσικά δεν γίνεται μείωση των δόσεων ή του δανείου, αν η αξία της κατοικίας είναι μεγαλύτερη από το δάνειο, ή εάν ο δανειολήπτης διαθέτει υψηλά εισοδήματα, ή σημαντική περιουσία.

Επειδή λοιπόν οι τράπεζες θεωρούν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των δανειοληπτών απλά κρύβεται και δεν συνεργάζεται για να βρεθεί μία λύση, εκτιμώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα του χαριστεί το δάνειο, ετοιμάζουν δραστικές κινήσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στο β΄ εξάμηνο του 2020 σκοπεύουν να διενεργήσουν πλειστηριασμούς τουλάχιστον 5.000 κατοικιών με στόχο να στείλουν το μήνυμα ότι τα ψέμματα τελείωσαν.

Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα συνετιστούν όσοι παίζουν κρυφτό και θα εμφανιστούν για να ρυθμίσουν το δάνειό τους.