Μετά τις χρεοκοπίες τραπεζών στις ΗΠΑ, το χτύπημα στην ελβετική Credit Suisse που οδηγήθηκε σε συγχώνευση με την UBS για να διασωθεί και την επίθεση στη τράπεζα σύμβολο του γερμανικού κλάδου Deutsche Bank, επανήλθε στο προσκήνιο η κουβέντα για την ασφάλεια των καταθέσεων στην Ελλάδα.

Ακόμη και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έσπευσε να τονίσει ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι ισχυρές και πως οι αποταμιεύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων είναι απολύτως προστατευμένες.

Η εγγύηση του ΤΕΚΕ

Οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είναι εγγυημένες έως τις 100.000 ευρώ ανά δικαιούχο ανά πιστωτικό ίδρυμα, μέσω του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ),που ενεργοποιήθηκε το 2015.

Με βάση αυτό το όριο, ποσοστό άνω του 70% των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα ήταν εγγυημένο στο τέλος του 2021.

Μάλιστα, οι άμεσα διαθέσιμοι πόροι (αποθεματικό) του ΤΕΚΕ είναι οι υψηλότεροι αναλογικά στην ευρωζώνη και οι δεύτεροι υψηλότεροι μεταξύ χωρών που συμμετέχουν στο σχήμα.

Επιπλέον, το Ταμείο είναι σε θέση να εξασφαλίσει επιπρόσθετη χρηματοδότηση αν παραστεί ανάγκη.

Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση ενδεχόμενων απωλειών, ένα πολύ μεγάλο μέρος των καταθέσεων είναι εγγυημένο.

Ο κίνδυνος bank run

Πέραν όμως της εγγύησης από το ΤΕΚΕ, ιδιαίτερα σημαντική για μία τράπεζα είναι η ρευστότητα, δηλαδή η αμεσότητα και η ευκολία με την οποία μπορεί να μετατρέψει τα περιουσιακά της στοιχεία και τα κεφάλαιά της σε μετρητά χωρίς απώλεια της αξίας τους για την κάλυψη έκτακτων αναγκών. 

Αν η ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων αντανακλά την ανθεκτικότητα της πρώτης γραμμής άμυνας μιας τράπεζας, η ρευστότητα είναι ένα γενικό μέτρο που ποσοτικοποιεί την αμεσότητα με την οποία το ίδρυμα μπορεί να αναπτύξει αυτή τη γραμμή άμυνας και σε τι ποσοστό της δυναμικότητάς της.

Δύο από τους πιο ευρέως χρησιμοποιούμενους δείκτες ρευστότητας τραπεζών είναι ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητάς (ΔΚΡ – Liquidity Coverage Ratio) και ο Δείκτης Δανείων προς Καταθέσεις (ΔΔΚ – Loαn-to-Deposit Ratio).  

Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλές επιδόσεις βάσει αυτών των δεικτών, όχι μόνο σε σχέση με το παρελθόν αλλά και συγκριτικά με τις τράπεζες των άλλων χωρών της ευρωζώνης.

Σημαντικό ρόλο σε αυτό έχουν συντελέσει η αξιοσημείωτη αύξηση των καταθέσεων από την έναρξη της πανδημίας (+46,6 δισ. ευρώ) και η λελογισμένη και βάσει εποπτικών κριτηρίων χορήγηση νέων δανείων.

Αντοχές δύο μηνών
 
Σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank, ο ΔΚΡ των 4 συστημικών τραπεζών (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς) βρισκόταν τον περασμένο Σεπτέμβριο κοντά στο 195%.

Τα επίπεδα αυτά δείχνουν την ικανότητα του συστήματος να καλύψει καθαρές εκροές σχεδόν δύο μηνών. 

Επιπλέον, ο ΔΔΚ βρισκόταν λίγο πάνω από το 61%, ο τρίτος χαμηλότερος στην ευρωζώνη και σε πολύ πιο ήπιο επίπεδο από το μέσο όρο του 105% και τον διάμεσο του 91%.

Κατά την Eurobank, η διατήρησή του σε επίπεδα σημαντικά κάτω του 100% παρέχει στις ελληνικές τράπεζες ένα επιπλέον δίχτυ προστασίας και τους αφήνει ένα άνετο περιθώριο άμεσης απόκρισης σε απροσδόκητες διαταραχές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά το παθητικό τους.

Πώς να αυξήσετε την προστασία

Αν παρ΄ όλα αυτά έχετε ανησυχίες για τις αποταμιεύσεις σας και θέλετε να αυξήσετε την προστασία που παρέχεται από το ΤΕΚΕ, υπάρχουν τρόποι.

Όπως προαναφέρθηκε, απολύτως διασφαλισμένες είναι οι πρώτες 100.000 ευρώ ανά δικαιούχο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ανά τράπεζα που τίθεται σε εκκαθάριση.

Ως εκ τούτου, η ενίσχυση της προστασίας πέραν του επιπέδου αυτού, μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

- Προσθήκη συνδικαιούχων

Δεν έχει σημασία πόσους λογαριασμούς διαθέτει ένας καταθέτης σε μία τράπεζα. Η προστασία των 100.000 ευρώ ισχύει για όλα τα καταθετικά του προϊόντα.

Από εκεί και πέρα για να αυξηθεί η εγγύηση μπορεί να γίνει προσθήκη συνδικαιούχων στους λογαριασμούς της τράπεζας που βρίσκονται οι αποταμιεύσεις.

Έτσι, αν οι δικαιούχοι σε ένα λογαριασμό είναι 2, τότε το όριο προστασίας αυξάνεται στις 200.000 ευρώ, αν είναι 3 στις 300.000 ευρώ κοκ.

- Τήρηση καταθέσεων σε πολλές τράπεζες

Αν τα χρήματά σας ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ για να τα διασφαλίσετε πλήρως, μπορείτε να τα μοιράσετε σε λογαριασμούς διαφορετικών πιστωτικών ιδρυμάτων.

Αν σε καμία τράπεζα τα συνολικά σας υπόλοιπα δεν υπερβαίνουν τις 100.000 ευρώ δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος.