Αυτή τη στιγμή το εγχώριο τραπεζικό σύστημα είναι ισχυρό κεφαλαιακά, με δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας πάνω από 18%, ενώ μέσω των capital controls έχει διασφαλίσει ότι η ρευστότητά του δε θα μειωθεί σημαντικά, σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα.

Αυτά είναι τα καλά νέα. Από εκεί και πέρα όμως, οι νέοι κανονισμοί στην ΕΕ για τις διασώσεις τραπεζών, βάζουν στο κάδρο μίας ενδεχόμενης νέας ανακεφαλαιοποίησης και τους καταθέτες, με υπόλοιπα άνω των 100.000 ευρώ ανά πιστωτικό ίδρυμα.

Πότε θα επανέλθει ο κίνδυνος

Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς του bail-in, όταν μία τράπεζα δεν είναι σε θέση να καλύψει από την αγορά τα κεφάλαια που της λείπουν, τότε ζημιώνονται με τη σειρά: μέτοχοι, πιστωτές/ομολογιούχοι, ανασφάλιστοι καταθέτες.

Μέχρι να συμπληρωθεί το ποσό που λείπει... Τα δεδομένα λοιπόν έχουν ως εξής:

Για να τεθεί θέμα «κουρέματος» των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να προηγηθούν stress tests.

Τα επόμενα stress tests για όλη την Ευρώπη, στα οποία θα συμμετάσχουν και οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι, είναι προγραμματισμένα για το 2018.

Άρα, εάν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο, όπως η περυσινή αποτυχημένη διαπργμάτευση με τους δανειστές και το δημοψήφισμα του 2015, που εκτροχίασαν τις προοπτικές του τραπεζικού κλάδου και της οικονομίας, τότε η επόμενη δοκιμασία για τις τράπεζες είναι την επόμενη χρονιά.

Τι θα μετρήσει περισσότερο

Σε αυτά τα stress tests ρόλο για τη διαμόρφωση του αποτελέσματος θα παίξουν κατά κύριο λόγο δύο μεγέθη:

Πρώτον, τα αποτελέσματα και η γενικότερη κατάσταση στην οποία θα βρίσκονται οι ελληνικές τράπεζες με βάση του ισολογισμούς του 2017 που θα ληφθούν υπόψιν για τις ανάγκες των stress tests

Δεύτερον, oi μακροοικονομικές προοπτικές της χώρας, στη βάση των οποίων θα σχεδιαστούν το βασικό και το αρνητικό σενάριο των stress tests.

Αυτό σημαίνει ότι για να προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες για τις ελληνικές τράπεζες θα πρέπει συνδυαστικά τα κεφάλαιά τους να μειωθούν το 2017 και η οικονομία να μην έχει εμφανίσε έως τότε σημάδια ανάκαμψης.

Σχέση οικονομίας - κόκκινων δανείων

Η πορεία του ελληνικού ΑΕΠ είναι κομβικής σημασίας για τα αποτελέσματα της άσκησης αυτής.

Κι αυτό διότι από αυτήν θα εξαρτηθούν οι επιδόσεις των τραπεζών στη διαχείριση των κόκκινων δανείων.

Αν οι τράπεζες καταφέρουν να πετύχουν τους στόχους μείωσης των προβληματικών δανείων, για τους οποίους έχουν δεσμευτεί στην ΕΚΤ, τότε δε θα υπάρξει πρόβλημα, εκτιμά η Τράπεζα της Ελλάδος.

Εάν όμως τα πράγματα δεν εξελιχθούν ομαλά για το σύνολο της οικονομίας, τότε τα κόκκινα δάνεια δεν θα μειωθούν όσο πρέπει, οι τράπεζες θα αναγκαστούν να πάρουν ζημιές και οι δείκτες κεφαλαιακής τους επάρκειας θα μειωθούν.

Στο βαθμό που η μακροοικονομική συγκυρία θα επιδράσει αρνητικά στις προβλέψεις που θα υιοθετηθούν για το ακραία σενάριο των stress tests, θα εξαρτηθεί η επιτυχία των τραπεζών σε αυτά.

Όσο χειρότερες οι προοπτικές για την οικονομία, τόσο περισσότερο θα μειωθούν οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας στα stress tests και κατά συνέπεια θα αυξηθούν οι ανάγκες για φρέσκα κεφάλαια.

Τα δύο ενδεχόμενα

Αν προκύψουν κεφαλαιακές ανάγκες, τότε δύο τινά μπορούν να συμβούν:

Είτε θα καλυφθούν από τους επενδυτές/μετόχους των τραπεζών. Σε αυτήν την περίπτωση δεν κινδυνεύουν οι καταθέσεις

Είτε θα εφαρμοστούν οι κανονισμοί του bail in. Σε αυτήν την περίπτωση, όσο μεγαλύτερες είναι οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν, τόσο περισσότερο θα αυξάνεται η πιθανότητα για «κούρεμα» καταθέσεων.

Το κρίσιμο 2017

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στις συζητήσεις με στενούς του συνεργάτες εμφανίζεται αισιόδοξος ότι το 2017 οι στόχοι μείωσεις των δανείων θα πιαστούν, θεωρώντας ότι είναι βατοί (τα δύσκολα ξεκινούν από το 2018).

Θεωρεί λοιπόν ότι τα stress tests δεν ενέχουν κίνδυνο για τις καταθέσεις. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι θα κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος και ότι η ανάπτυξη το 2017 θα είναι τουλάχιστον 1%.

Αν η κυβέρνηση επιλέξει να καθυστερήσει τα πράγματα, τότε υπάρχει ο κίνδυνος το ΑΕΠ να μην αυξηθεί όσο προβλέπεται, ενδεχομένως να επιστρέψει και η ύφεση, με άμεσο πλήγμα στα αποτελέσματα των τραπεζών.

Σε μία τέτοια περίπτωση δεν αποκλείεται να προκύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες, που αν είναι μεγάλες και η Ελλάδα παραμείνει αποκλεισμένη από τις αγορές, να έχουν ως αποτέλεσμα το κούρεμα των καταθέσεων.