Ο λόγος γίνεται για τη συμφωνία που πέτυχε η κυβέρνηση με τους δανειστές αναφορικά με τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια και την προστασία της α΄ κατοικίας από τους πλειστηριασμούς.

Η τροποποίηση

Με αυτήν τροποποιείται ο νόμος Κατσέλη, ο οποίος θα είναι πλέον η μόνη δικλείδα προστασίας της κύριας κατοικίας έναντι των κατασχέσεων.

Η προστασία θα ισχύει μέχρι το Δεκέμβριο του 2018΄, που αποτελεί και την καταληκτική προθεσμία για την υποβολή αίτησης από το δανειολήπτη.

Κάποιος που δεν μπορεί να αποπληρώσει το δάνειό του και θέλει να διασώσει την κύρια κατοικία του, θα πρέπει να υποβάλλει αίτηση υπαγωγής στο νέο νόμο, ο οποίος τίθεται σε ισχύ από το 2016.

Όποιος έχει ήδη υποβάλλει αίτηση και η υπόθεσή του είναι εκκρεμής, τότε το δάνειό του θα ρυθμιστεί από το Ειρηνοδικείο με βάση την παλαιά νομοθεσία.

Ποιοι προστατεύονται

Με την τροποποιημένη νομοθεσία, οι οφειλέτες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το εισόδημά τους και την αντικειμενική αξία της α΄ κατοικίας τους, που πρέπει να είναι και το μοναδικό περιουσιακό τους στοιχείο, σε δύο κατηγορίες:

- Στους πιο αδύναμους που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, οι οποίοι εξασφαλίζουν αυτόματα την προστασία της κύριας κατοικίας τους

- Στους πιο εύπορους, οι οποίοι πρέπει να αποδείξουν ότι δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις τους για να εξασφαλίσουν μία ευνοϊκή ρύθμιση.

Αναλυτικότερα:

1) Αυτόματη προστασία

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα στεγαστικά που έχουν χρηματοδοτήσει κύριες κατοικίες αντικειμενικής αξίας έως 120.000 ευρώ για άγαμους, έως 160.000 ευρώ για έγγαμους, ενώ για κάθε τέκνο έως και τα τρία προστίθενται 20.000 ευρώ.

Δηλαδή για μία τετραμελή οικογένεια το ανώτερο όριο αντικειμενικής αξίας διαμορφώνεται στις 200.000 ευρώ.

Από την άλλη πλευρά, το ακαθάριστο εισόδημα, προ φόρων δηλαδή, δεν πρέπει να ξεπερνά τις 8.180 ευρώ για άγαμο και τις 13.917 ευρώ για ζευγάρι, ενώ για κάθε τέκνο θα προστίθενται 3.361 ευρώ, όριο τα 20.639 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια. Για πενταμελή οικογένεια το όριο ανέρχεται στις 24.000 ευρώ.

Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες, εφόσον πληρούν και τις δύο προϋποθέσεις, θα προστατεύονται απόλυτα από τους πλειστηριασμούς, ενώ εάν δεν μπορούν το δημόσιο θα καλύπτει μέρος της δόσης τους, με κονδύλια που σε ετήσια βάση μπορεί να φτάνουν τα 100 εκατ. ευρώ.

2) Ρύθμιση υπό προϋποθέσεις

Στη δεύτερη κατηγορία θα εντάσσονται όσοι αποδείξουν πως έχουν έρθει σε αδυναμία να πληρώσουν τη δόση τους.

Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση η αντικειμενική αξία της α΄ κατοικίας τους να μην ξεπερνά τις 180.000 ευρώ για άγαμο, τις 220.000 ευρώ για έγγαμο, τις 240.000 ευρώ για οικογένειες με ένα παιδί, τις 260.000 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες και τις 280.000 ευρώ για πενταμελείς.

Επιπρόσθετα τίθεται εισοδηματικό όριο στις 35.086 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια, στις 23.659 ευρώ για ζευγάρι και στις 13.906 ευρώ για άγαμους.

• Η διαδικασία

Εφόσον κάποιος πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις, θα πρέπει να ακολουθήσει την εξής διαδικασία:

- Πρώτον, θα πρέπει να επιδιώξει έναν προδικαστικό συμβιβασμό.

- Δεύτερον, εάν δεν τα βρει με την τράπεζα, θα πρέπει να κάνει αίτηση για υπαγωγή στο ανανεωμένο νόμο Κατσέλη.

Το δικαστήριο θα ορίσει τη νέα δόση με βάση την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου, η οποία θα καθορίζεται από ανεξάρτητους εκτιμητές.

Εφόσον η νέα μηνιαία δόση μπορεί να αποπληρώνεται, βάση των εισοδημάτων του δανειολήπτη και των εύλογων δαπανών διαβίωσης, τότε διασώζεται η κύρια κατοικία και το δάνειο γίνεται ξανά ενήμερο.

• Διαγραφή χρέους

Με την ίδια απόφαση δικαστηρίου, διαγράφεται από την οφειλή η διαφορά μεταξύ τρέχουσας εμπορικής και αντικειμενικής αξίας της κύριας κατοικίας.

Εάν ωστόσο τα εισοδήματα του δανειολήπτη δεν επαρκούν, τότε ο δανειολήπτης δεν μπορεί να διασφαλίσει την κύρια κατοικία του και αναζητά μία λύση με την τράπεζα βάσει του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας.

Σε αυτήν την περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος πλειστηριασμού της κύρια κατοικίας.

Τι θα κάνουν οι τράπεζες

Οι τράπεζες πάντως σε καμία περίπτωση δεν θα επιδιώξουν να βγάλουν μαζικά στο σφυρί χιλιάδες ακίνητα, δεδομένου ότι δεν υπάρχει και αγορά για να τα πουλήσουν.

Θα επιδιώξουν να προχωρήσουν σε ταχείες ρυθμίσεις των στεγαστικών δανείων που έχουν χορηγήσει, εκμεταλλευόμενες την απειλή του πλειστηριασμού, ώστε να ξεσκεπαστούν οι κακοπληρωτές.

Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να προωθήσουν τους ακόλουθους τύπους ρυθμίσεων για να καταστήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα δάνεια ενήμερα:

1. Ανταλλαγή του ακινήτου που είναι υποθηκευμένο με άλλο ακίνητο μικρότερης αξίας.

2. Σπάσιμο του δανείου σε δύο μέρη, όπου το ένα τμήμα θα εξυπηρετείται κανονικά και το υπόλοιπο θα «παγώνει» για διάστημα που θα συμφωνηθεί μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη.

3. Επιμήκυνση της διάρκειας και πέραν του προσδόκιμου ορίου ζωής του δανειολήπτη με μεταφορά βαρών στους εγγυητές – κληρονόμους.

4. Μεταφορά της κυριότητας του ακινήτου στην τράπεζα και ο δανειολήπτης θα μένει στο σπίτι του πληρώνοντας ενοίκιο, το οποίο θα καθορίζεται με βάση τις τιμές που ισχύουν σήμερα στην αγορά.