Την 15η Απριλίου 2014 το το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση για την Οδηγία περί Ανάκαμψης και Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΠΙ).

Η Οδηγία δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ την 12η Ιουνίου 2014 (2014/59/ΕΕ).

Τι προβλέπει

Οι διατάξεις της Οδηγίας αυτής, προβλέπουν ότι εάν μία τράπεζα δεν έχει τη δυνατότητα να αντλήσει τα κεφάλαια που χρειάζεται από τις αγορές, τότε ενεργοποιείται η διαδικασία της εκ των έσω διάσωσης.

Δηλαδή για να λάβει κρατικό χρήμα, θα πρέπει προηγουμένως να πληρώσουν το ...μερτικό τους μέτοχοι, πιστωτές και τέλος καταθέτες.

Το εθνικό Ταμείο Εξυγίανσης, που στην περίπτωση της Ελλάδας είναι το ΤΕΚΕ, δύναται να συνεισφέρει στο κόστος εξυγίανσης πιστωτικού ιδρύματος, εφόσον συγκεκριμένες απαιτήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διάσωσης με ίδια μέσα (bail-in) εξαιρεθούν και το προκύπτον ποσό δεν δύναται να απορροφηθεί από τους λοιπούς πιστωτές του πιστωτικού ιδρύματος.

Τα όρια της διάσωσης

Η συνεισφορά του εθνικού Ταμείου Εξυγίανσης προϋποθέτει την εφαρμογή διάσωσης με ίδια μέσα στους πιστωτές ύψους τουλάχιστον 8% της αξίας του παθητικού του πιστωτικού ιδρύματος.

Η συνεισφορά δεν δύναται να υπερβαίνει το 5% του παθητικού του πιστωτικού ιδρύματος.

Εάν βέβαια τίθεται θέμα συστημικής ευστάθειας, τότε υπάρχει η δυνατότητα παρέκκλισης αυτών των ορίων.

Τι σώζεται

Όπως είπε ο κ. Βενιζέλος στη Βουλή, η ελληνική κυβέρνηση στις 20/2 υπέγραψε την παράδοση άνευ όρων των 11 δισ. ευρώ του αποθεματικού του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας πίσω στο EFSF».

Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, «τώρα που θα χρειαστούν οι τράπεζες νέα ανακεφαλαιοποίηση αυτή θα γίνει με τους όρους της νέας οδηγίας δυστυχώς».

Δηλαδή, «πρώτα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από τους παρόντες μετόχους, μετά bail in όπως προσδιορίζει η οδηγία και μετά συμμετοχή του δημοσίου μέσω του ΤΧΣ» ανέφερε χαρακτηριστικά .

Η χρηματοδότηση μίας τράπεζας που χρειάζεται κεφάλαια γίνεται με ίδια μέσα κατά σειρά ως εξής:

1) Mέτοχοι

2) Πιστωτές

3) Μη ανασφάλιστοι καταθέτες.

Το όριο των 100.000 ευρώ

Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ ασφαλισμένων και μη καταθέσεων είναι το όριο των 100.000 ευρώ.

Συγκεκριμένα, η ευρωπαϊκή νομοθεσία, που τέθηκε σε ισχύ στο πλαίσιο της δημιουργίας της τραπεζικής ένωσης στην ΕΕ, ορίζει ότι απόλυτα ασφαλείς είναι οι καταθέσεις έως 100.000 ευρώ ανά τράπεζα ανά φυσικό πρόσωπο.

Δεν έχει σημασία πόσους λογαριασμούς έχει κάποιος στην ίδια τράπεζα. Τα υπόλοιπά τους αθροίζονται για την εφαρμογή της προστασίας.

Επιπλέον, στους λογαριασμούς με δύο ή περισσότερους δικαιούχους, τα υπόλοιπα διαιρούνται ανάλογα με τον αριθμό τους. Αν οι δικαιούχοι είναι δύο διά δύο, αν είναι τρεις διά τρία κ.ο.κ.

Δύο τρόποι προστασίας

Αυτό σημαίνει ότι για να προστατέψει κάποιος τις καταθέσεις του και να εξασφαλίσει ότι θα αποζημιωθεί σε περίπτωση «ατυχήματος» για το σύνολό τους, θα πρέπει:

- Οι αποταμιεύσεις του σε κάθε τράπεζα να μην ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ
ή
- Να βάλει συνδικαιούχους στο λογαριασμό του, ο καθείς εκ των οποίων θα έχει την εγγύηση των 100.000 ευρώ.

Οι συγχωνεύσεις

Όπως προαναφέρθηκε, η προστασία των πρώτων 100.000 ευρώ ισχύ ανά φυσικό πρόσωπο ανά τράπεζα.

Ως εκ τούτου, μετά τη σημαντική μείωση του αριθμού των ελληνικών εμπορικών τραπεζών από περίπου 17 σε 5 μετά το ξέσπασμα της κρίσης, έχει μεταβληθεί το τοπίο ως προς την ασφάλεια των καταθέσεων.

Στο πλαίσιο αυτό, η προστασία των 100.000 ευρώ παρέχεται ξεχωριστά σε κάθε μία από τις παρακάτω τράπεζες:

• Ελληνικές τράπεζες

1. Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
2. Άλφα Τράπεζα
3. Τράπεζα Eurobank– Ergasias
4. Τράπεζα Πειραιώς
5. Attica Bank
6. Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος
7. Πανελλήνια Τράπεζα
8. Aegean Baltic Bank
9. Credicom Consumer Finance Τράπεζα
10. Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα
11. Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου
12. Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων
13. Συνεταιριστική Τράπεζα Ν. Έβρου
14. Συνεταιριστική Τράπεζα Θεσσαλίας
15. Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας
16. Συνεταιριστική Τράπεζα Πελοποννήσου
17. Συνεταιριστική Τράπεζα Πιερίας
18. Συνεταιριστική Τράπεζα Δράμας
19. Συνεταιριστική Τράπεζα Σερρών

• Υποκαταστήματα τραπεζών με έδρα εκτός ΕΕ

1. Kedr Open Joint Stock Company Commercial Bank
2. T. C. Ziraat Bankasi A.S.
3. Bank of America Ν.Α.
4. Bank Saderat Iran