A- A+
ΚΕΠΕ: 7 εναλλακτικές προτάσεις χρηματοδότησης για επιχειρήσεις - Όλες οι επιλογές
Πακέτο επτά προτάσεων για την χρηματοδότηση της οικονομίας εισηγείται το ΚΕΠΕ, προβλέποντας περιορισμό του τραπεζικού δανεισμού λόγω των υψηλότερων απαιτήσεων για εποπτικά κεφάλαια.

Όπως σημειώνεται από τους οικονομολόγους του ΚΕΠΕ, ανάλογη θέση έχει διατυπώσει και η ΤτΕ.

Ειδικότερα, στην ενδιάμεση έκθεσή της ΤτΕ για την Νομισματική Πολιτική (Δεκέμβριος 2013) επισημαίνεται η αναγκαιότητα προώθησης εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης τόσο των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών της χώρας.

Οι 7 εναλλακτικές

Επιπρόσθετα η έκθεση αυτή ξεκαθαρίζει ότι όσο οι αποταμιεύσεις έχουν αρνητική πορεία, πιέζοντας την καταθετική βάση του τραπεζικού συστήματος, η εύρεση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και των επενδυτικών τους σχεδίων γίνεται επιτακτικότερη.

Έτσι προτείνονται οι ακόλουθες επιλογές:

1. Δανεισμό των επιχειρήσεων από τις αγορές εταιρικών ομολόγων.

Η αναθεώρηση του νομικού πλαισίου που διέπει τα ομολογιακά δάνεια στην Ελλάδα θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη δημιουργία μιας εγχώριας αγοράς εταιρικών ομολόγων για μικρότερες εταιρείες με περιορισμένη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές.

2. Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των εταιρειών.

Καθώς η εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας θα ενισχύεται, ειδικά οι μεγάλες εγχώριες εταιρείες θα αποκτούν μεγαλύτερη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για χρηματοδότηση.

3. Απορρόφηση πόρων από τα διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ.

Την περίοδο 2000-2008, οι ελληνικές επιχειρήσεις απορρόφησαν πόρους της τάξεως του 1,6% του ΑΕΠ ετησίως για χρηματοδότηση επενδύσεων. Για το 2013, οι πόροι από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ υπολογίζονται σε 4,2 δισεκ. ευρώ (2,3% του ΑΕΠ).

4. Πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Μέχρι το τέλος του 2014, η ΕΤΕπ προβλέπεται να συγχρηματοδοτήσει μικρομεσαίες επιχειρήσεις με δάνεια ύψους 1,4 δισεκ. ευρώ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των εμπορικών τραπεζών μέσα στο 2014 υπολογίζεται ότι θα δοθούν περί τα 805 εκατ. ευρώ.

Επιπροσθέτως, όπως σημειώνεται από το ΚΕΠΕ οι εναλλακτικές προτάσεις χρηματοδότησης της οικονομίας θα μπορούσαν να περιλάβουν:

5. Την δημιουργία ενός ταμείου βοήθειας για νέους επιχειρηματίες (Microfinance Loan Fund).

Ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιρλανδίας (Action Plan for Jobs, 2012) θα μπορούσε το ελληνικό κράτος να προχωρήσει στην δημιουργία ενός ταμείου που σκοπό θα είχε να βοηθήσει χρηματοοικονομικά τις μικρές νέες επιχειρήσεις (start-ups) οι οποίες απασχολούν μέχρι 10 άτομα. Το εν λόγω ταμείο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ.

6. Την δυναμική λειτουργία του θεσμού των «Επιχειρηματικών αγγέλων» (Business Angels).

O θεσμός των «Επιχειρηματικών Αγγέλων» (ΕΑ) αφορά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που είτε είναι στην φάση της σύστασης (pre-seed) είτε έχουν μόλις ξεκινήσει την λειτουργία τους (seed).

Οι ΕΑ είναι πρόσωπα ή/και θεσμικοί φορείς (π.χ. ΣΕΒ, ΣΒΒΕ, αλλά και επενδυτές από τον χώρο της ναυτιλίας, Έλληνες της ομογένειας, και μεμονωμένοι ιδιώτες επενδυτές) που πληρούν συγκεκριμένα ποιοτικά κριτήρια και είναι πρόθυμοι να παρέχουν γνώση και χρήμα στην δημιουργία ενός νέου επενδυτικού δικτύου.

Επιπροσθέτως μπορούν να ομαδοποιηθούν με βάση το επενδυτικό τους ενδιαφέρον. Η κάθε συγκεκριμένη επενδυτική δραστηριότητα περιλαμβάνει ως δίκτυο τους επιχειρηματίες, τους ΕΑ και τους διαχειριστές των κεφαλαίων, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από την ομάδα των ΕΑ.

Κάθε τέτοιο δίκτυο «προικίζεται» με ένα ποσό, τόσο από τους συμμετέχοντες όσο και από άλλους φορείς (π.χ. ΕΣΠΑ). Την επενδυτική πορεία και στρατηγική του δικτύου αναλαμβάνει ο διαχειριστής.

7. Την δυναμική «Ανασυγκρότηση» των υπαρχουσών επιχειρήσεων

Η λογική της «Ανασυγκρότησης» των υπαρχουσών επιχειρήσεων στην ελληνική οικονομία ξεκινά από την επιθυμία να επιτευχθεί η συνέχιση της λειτουργίας κάποιων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που βρίσκονται σε ένα οριακό σημείο, μέσω της χρηματοδοτικής ενίσχυσης των ιδίων κεφαλαίων τους, της αναδιάρθρωσης του χρέους τους αλλά και της αλλαγής της ηγεσίας τους (management).

Η υλοποίηση του συγκεκριμένου θεσμού θα μπορούσε να προχωρήσει με την εκταμίευση ενός σημαντικού ποσού από το ΕΣΠΑ και την προσθήκη κάποιων επιπλέον κεφαλαίων από το Πρόγραμμα των Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) υπό μορφή μόχλευσης (στον βαθμό που αυτό είναι οικονομικά εφικτό).

Με τα κεφάλαια αυτά μπορεί να συσταθεί ένα Ταμείο Χαρτοφυλακίου (Fund of funds) που σκοπό θα έχει την συμμετοχή σε Κεφάλαια Επιχειρηματικών συμμετοχών (Private equity funds) για την αναχρηματοδότηση μεσαίων (κυρίως) ελληνικών επιχειρήσεων με στόχο την αναδιάρθρωση και την ανάπτυξή τους.

Ο διαχειριστής του Ταμείου Χαρτοφυλακίου προβαίνει εν συνεχεία σε ανοικτή πρόσκληση (διαγωνισμό) για την προσέκλυση θεσμικών επενδυτών οι οποίοι αναμένεται να δημιουργήσουν σημαντική μόχλευση των αρχικών κεφαλαίων. Οι επενδυτές αυτοί θα μπορούσαν να είναι: Fund of funds, Pension funds, Hedge funds, Διεθνείς ιδιωτικές τράπεζες, Sovereign funds κλπ.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Ταυτόχρονα με την δημιουργία των παραπάνω εναλλακτικών χρηματοοικονομικών εργαλείων πρέπει και η πραγματική οικονομία της χώρας να είναι σε θέση να αποδείξει την ικανότητα να αξιοποιήσει, με βάση τις δυνατότητές της, τις όποιες παρεχόμενες ευκαιρίες, σημειώνει το ΚΕΠΕ.

Η ικανότητα της πραγματικής οικονομίας να επιτύχει την απορρόφηση των προαναφερθέντων κονδυλίων, ώστε να υλοποιήσει τις όποιες επιχειρηματικές προτάσεις, θα βοηθήσει άμεσα στην στήριξη της παραγωγής και κατ’ επέκταση θα δώσει την δυνατότητα για αποπληρωμή, από μέρους των επιχειρήσεων, των όποιων παλαιότερων δανείων (εξυπηρετούμενων και μη εξυπηρετούμενων) προς τις εμπορικές τράπεζες.

Οι αποπληρωμές αυτές των δανείων θα βοηθήσουν σημαντικά στην ανεύρεση και ενίσχυση των απαιτούμενων –από την Βασιλεία ΙΙΙ– εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών (ειδικά των Tier 1 κεφαλαίων) αποτρέποντας έτσι σε σημαντικό βαθμό και τον όποιο μελλοντικό πιστωτικό κίνδυνο για αυτές.

Επιπροσθέτως, όπως προαναφέρθηκε, μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί στην διαχρονική αποκατάσταση της φερεγγυότητας του τραπεζικού μας συστήματος απέναντι και στους εν δυνάμει αποταμιευτές (εγχώριους και διεθνείς), οι οποίοι αποτελούν και την κυριότερη πηγή νέας χρηματοδότησης της οικονομίας.

Με τον τρόπο αυτό αναμένεται να περιορισθεί σημαντικά και ο οποιοσδήποτε τυχόν κίνδυνος για ανάγκη περαιτέρω ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού μας συστήματος.