«Μαξιλάρι» ασφαλείας δια παν ενδεχόμενο που ξεπερνά τα 10,4 δισ. ευρώ έχει στη διάθεσή του το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

«Κατεβάστε» την 6μηνιαία έκθεση του ΤΧΣ

Αυτό προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία που έδωσε την Τρίτη στη δημοσιότητα το Ταμείο. Σύμφωνα με αυτά, από τα 49,7 δισ. ευρώ του πακέτου στήριξης των τραπεζών έχει έως σήμερα δαπανήσει τα 39,8 δισ. ευρώ.

Ως εκ τούτου, το απόθεμα κεφαλαίων αυτήν τη στιγμή διαμορφώνεται στα 9.9 δισ. ευρώ.

Ειδικότερα, έως σήμερα έχουν διοχετευτεί στο σύστημα τα ακόλουθα ποσά:

• 24,99 δισ. ευρώ για τις αυξήσεις κεφαλαίου των συστημικών ομίλων
• 12,59 δισ. ευρώ για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού στις διασώσεις τραπεζών
• 1,63 δισ. ευρώ για την κεφαλαιακή ενίσχυση των «καλών» τραπεζών που προέκυψαν

Το πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης

Το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης που ακολουθείται στην Ελλάδα προβλέπει τη διασφάλιση του 100% των καταθέσεων, οι οποίες μετά το διαχωρισμό μίας προβληματικής τράπεζας σε «καλή» και «κακή» μεταφέρονται στην πρώτη, για να πουληθεί είτε άμεσα σε άλλο όμιλο ή μετά από κάποιους μήνες, λειτουργώντας ως bridge bank.

Η υγεία μίας τράπεζας και οι ανάγκες της σε κεφάλαια αποτυπώνεται στον δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier 1), ο οποίος πρέπει να βρίσκεται κατ΄ ελάχιστο στο όριο του 9%.

Άρα ανάγκη για κεφαλαιακή «ένεση» υπάρχει όταν δείκτης αυτός υποχωρήσει κάτω από αυτά τα επίπεδα ή η Τράπεζα της Ελλάδος μέσα από ασκήσεις αντοχής (stress test) διαγνώσει ότι υπάρχει τέτοιος κίνδυνος.

Σε μία τέτοια περίπτωση τα κεφάλαια που λείπουν θα πρέπει να αναπληρωθούν. Αυτό μπορεί να συμβεί με συμμετοχή των μετόχων / πιστωτών ή/και με ενεργητική διαχείριση των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού κάθε τράπεζας.

Οι ελληνικές διασώσεις

Αν όλα τα παραπάνω δεν αρκούν το ...μαχαίρι φτάνει στις καταθέσεις. Εκτός και αν το ΤΧΣ έχει τη δυνατότητα να καλύψει τα κεφάλαια που λείπουν, όπως έχει συμβεί σε όλες τις περιπτώσεις έως σήμερα.

Ειδικότερα, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ως πρώτη επιλογή τη χρήση πόρων από το μηχανισμό εγγύησης των καταθέσεων, ρόλος που σήμερα ανήκει κατ΄ αποκλειστικότητα στο ΤΧΣ.

Όσο λοιπόν το ΤΧΣ έχει στα ταμεία του επαρκή χρήματα, οι εξυγιάνσεις τραπεζών θα γίνονται χωρίς «κούρεμα» των καταθέσεων.

Η απόσταση από το «κούρεμα»

Σύμφωνα με αναλυτές, αυτή τη στιγμή απέχουμε αρκετά από το ενδεχόμενο απωλειών για τους καταθέτες, για δύο λόγους:

Πρώτον, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη ανακεφαλαιοποιηθεί και διατηρούν δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας πάνω από τα ελάχιστα όρια

Δεύτερον, μετά τις επιτυχημένες αυξήσεις κεφαλαίου των τριών συστημικών τραπεζών (Εθνική, Alpha, Πειραιώς) και της Attica Bank, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) έχει προσθέσει στο απόθεμα ασφαλείας του 3,59 δισ. ευρώ, το ποσό δηλαδή που καλύφθηκε από ιδιώτες μετόχους.

Το «μαξιλάρι»

Αυτή τη στιγμή το ΤΧΣ διαθέτει κεφάλαια ύψους 10,4 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών.

Από το ποσό αυτό τα 3,1 δισ. ευρώ προορίζονται, βάση του αρχικού σχεδίου της Τράπεζας της Ελλάδος, για την ανακεφαλαιοποίηση των συνεταιριστικών τραπεζών και για την κάλυψη πρόσθετων αναγκών των μη συστημικών τραπεζών.

Με την υπόθεση ότι τα κεφάλαια αυτά θα απορροφηθούν πλήρως για τον αρχικό σκοπό, απομένουν 7,3 δισ. ευρώ για την αναπλήρωση μελλοντικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, ώστε να μη θιγούν καταθέτες.

Αυτό το «μαξιλάρι» ευρώ μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω με τους ακόλουθους τρόπους:

1) Με την πώληση της Eurobank στην οποία είναι μέτοχος το ΤΧΣ (Eurobank, ΤΤ, Proton)
2) Με την πώληση μετοχών στις λοιπές συστημικές τράπεζες είτε μέσω των warrants είτε απευθείας σε άλλους επενδυτές
3) Με την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου από τις τράπεζες (πωλήσεις θυγατρικών, μείωση κόστους), στο βαθμό που προσθέτουν κεφάλαιο

Από την άλλη βέβαια, εάν το υπουργείο Οικονομικών χρησιμοποιήσει μέρος των κεφαλαίων αυτών για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των επόμενων ετών, το απόθεμα ασφαλείας θα μειωθεί.

Και το σενάριο αυτό είναι το πλέον πιθανό. Το μόνο που δεν ξέρουμε είναι αν τα κεφάλαια που λείπουν από τον προϋπολογισμό θα ανέλθουν σε 1, 2, 3 ή 4 δισ. ευρώ.