Ο αρθρογράφος τονίζει πως «η ανεργία στην Ισπανία είναι στο 27%, οι νέοι φεύγουν από την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Ένας στους τέσσερις Έλληνες αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να πληρώσουν για φαγητό».

Η εφημερίδα αναφέρει ότι οι Ευρωπαίοι έχουν διαμαρτυρηθεί για τη λιτότητα, έχουν διαδηλώσει εναντίον της. Αλλά παρά κάποιες ανησυχίες, καμία χώρα δεν έχει φύγει από το ευρώ.

Οι λαοί θέλουν ευρώ

Η στήριξη για την παραμονή στο ενιαίο νόμισμα παραμένει υψηλή, αν και υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των Ισπανών, Ελλήνων, Ιταλών και Γάλλων θέλουν να κρατήσουν το ενιαίο νόμισμα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε αυτό το μήνα από το Pew Research Center.

Όσοι έκαναν δυσοίωνες εκτιμήσεις και περίμεναν ότι η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ πέρυσι, έχουν υποτιμήσει την θέληση των Ευρωπαίων να ανεχθούν χρόνια δοκιμασίας αντί του τζόγου μιας εξόδου. Αλλά Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που ποντάρουν στη σταθερότητα του αισθήματος υπέρ του ευρώ, ίσως κάνουν το αντίθετο λάθος.

Τα αποθέματα υπομονής

«Τα αποθέματα υπομονής των Ευρωπαίων είναι βαθιά, αλλά σίγουρα πεπερασμένα», αναφέρει η Wall Street Journal.

«Και μόνο το τεράστιο μέγεθος που αντιπροσωπεύει η εγκατάλειψη του ευρώ, έχει μέχρι στιγμής αποτρέψει ένα κύμα στήριξης για έξοδο», δηλώνει ο Simon Tilford, επικεφαλής οικονομολόγος του βρετανικού think tank, CER.

«Μόλις ωστόσο οι άνθρωποι αισθανθούν ότι δεν υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ, πιθανώς θα αρχίσουμε να βλέπουμε μια πιο ανοιχτή συζήτηση για τα κόστη και τα οφέλη του να παραμείνει κανείς στο ενιαίο νόμισμα», δηλώνει. «Και μόλις ξεκινήσει αυτή η συζήτηση, τα πράγματα μπορεί να συμβούν πολύ γρήγορα» προσθέτει ο ίδιος.

Η περίπτωση της Αργεντινής

Έχει συμβεί και στο παρελθόν. Όπως οι χώρες που εντάχθηκαν στην ευρωζώνη, η Αργεντινή στη δεκαετία του ’90 εγκατέλειψε τον έλεγχο του νομίσματός, για τον καθορισμό του σε σχέση με το δολάριο (1- προς 1).

Αυτό περιόρισε τον υπεπληθωρισμό αλλά επίσης επέτρεψε την αύξηση του δανεισμού σε δολάρια, κάτι που οδήγησε υψηλότερα τους μισθούς και το κόστος των επιχειρήσεων.

Όπως και η Νότια Ευρώπη σήμερα, η Αργεντινή έγινε λιγότερο ανταγωνιστική και το νόμισμα της χώρας δεν μπορούσε να υποτιμηθεί για να καταστήσει τα αγαθά της ελκυστικά στο εξωτερικό.

Οι ομοιότητες

Όπως και οι χώρες της ευρωζώνης σήμερα, η Αργεντινή έπρεπε να χαμογελά και να το υπομένει μέχρι που οι μισθοί να πέσουν αρκετά χαμηλά ώστε η χώρα να γίνει ανταγωνιστική ξανά.

Η συμβατική σοφία εκείνη την εποχή ήταν ότι οι Αργεντίνοι θα υπέμεναν οποιαδήποτε δοκιμασία για να χρησιμοποιούν το αμερικανικό δολάριο, έτσι «καμένοι» που ήταν από δεκαετίες πολιτικού και οικονομικού χάους, που περιελάμβανε περιόδους τετραψήφιου πληθωρισμού.

«Η υποτίμηση δεν αποτελεί επιλογή για την Αργεντινή», δήλωσε εκείνη την περίοδο οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας. «Και με τόσο υψηλό επίπεδο δολαροποίησης, μια υποτίμηση θα ήταν επίσης κοστοβόρα».

Η εγκατάλειψη του δολαρίου

Τεχνικά, η Αργεντινή είχε το δικό της νόμισμα να επιστρέψει, αλλά το να εγκαταλείψει την ισοτιμία με το δολάριο θεωρήθηκε ότι ήταν αρκετά βασανιστικό για να το αναλάβει, καθώς σχεδόν όλα τα χρέη και τα επιχειρηματικά της συμβόλαια ήταν σε αμερικανικό νόμισμα.

Μετά από τρία χρόνια ύφεσης ωστόσο, οι Αργεντίνοι εμφανίστηκαν να αποφασίζουν μαζικά πως ότι και να έρθει στη συνέχεια, δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο από την ατελείωτη ύφεση που χρειάστηκε για να διατηρήσουν τα πέσος τους σε αντιστοιχία με το δολάριο.

Σε μια γαλήνια νύχτα του Δεκεμβρίου 2001, η μεσαία τάξη βγήκε στους δρόμους του Μπουένος Άιρες σε μια έκρηξη οργής. Οι ταραχές σε ολόκληρη τη χώρα «έριξαν» την κυβέρνηση από την εξουσία. Η Αργεντινή χρεοκόπησε λίγο αργότερα, και τότε η χώρα εγκατέλειψε τη διασύνδεση του πέσο με το δολάριο.

Οι ομοιότητες με Ευρώπη

Πόσο παρόμοια είναι η κατάσταση στη Νότια Ευρώπη σήμερα; Η οικονομία της Αργεντινής είχε συρρικνωθεί κατά περίπου 8% στα τρία χρόνια πριν από τις ταραχές.

Μέχρι το τέλος αυτού του έτους, οι οικονομίες της Πορτογαλίας και της Ιταλίας θα έχουν συρρικνωθεί 8% από τα υψηλά τους, της Ισπανίας κατά περίπου 6% και της Ελλάδας κατά περισσότερο από 23%, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Οι φορείς χάραξης πολιτικής της ΕΕ που αισθάνονται άνετα με την προφανή δημοτικότητα του ευρώ, θα πρέπει να αναλογιστούν ότι οι Αργεντίνοι επίσης υποστήριζαν ευρέως τη σύνδεση με το δολάριο, ακριβώς μέχρι τη στιγμή της έκρηξής τους.

Η αποδοχή του σκληρού νομίσματος

Σε δημοσκόπηση που έλαβε χώρα το Δεκέμβριο του 2001, τον ίδιο μήνα που εξεγέρθηκαν οι Αργεντινοί, μόλις το 14% είχαν υποστηρίξει ότι η σύνδεση πρέπει να εγκαταλειφθεί, το 62% δήλωσε πως θα ήθελαν να την κρατήσουν. Πρόκειται για το ίδιο σχεδόν ποσοστό των Ισπανών και Ελλήνων που δηλώνουν ότι θέλουν να κρατήσουν το ευρώ σήμερα.

Η Αργεντινή, με τα σκαμπανεβάσματά της μετά από την υποτίμηση, δεν αποτελεί μοντέλο για την Ευρώπη, περισσότερο είναι σαν μια προειδοποιητική ιστορία.

Στα τέλη του 2001 ο υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής χαρακτήρισε τη σύνδεση της χώρας με το δολάριο «ένα μόνιμο θεσμό», του οποίου η αδιανόητη κατάρρευση «θα προκαλούσε τη διάλυση των βασικών θεσμών της οικονομίας και της κοινωνίας». Ένα μήνα αργότερα, είχε φύγει.

Αυτοί που λένε ότι ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ έχει φύγει, θα πρέπει να αναλογιστούν άλλες στιγμές, όταν οι άνθρωποι έβλεπαν ένα νομισματικό καθεστώς ως ιερό, μέχρι τη στιγμή που το εγκατέλειψαν.