Τα στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο έγιναν δημοφιλή τη διετία 2007 - 2008. Τότε η ζήτηση για ακόμη πιο χαμηλά επιτόκια οδήγησε τις τράπεζες στο λανσάρισμα στεγαστικών δανείων στο συγκεκριμένο νόμισμα.
Η λύση αυτή έμοιαζε ιδανική. Η χωρίς πολλές διακυμάνσεις επί χρόνια της ισοτιμία με το ευρώ, σε συνδυασμό με τα χαμηλότερα έως και 2% επιτόκια του ξένου νομίσματος, αποτελούσαν τον ιδανικό συνδυασμό για τη δημιουργία ελκυστικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων.
Οι τράπεζες προώθησαν τα συγκεκριμένα προϊόντα και αρκετός κόσμος ανταποκρίθηκε. Σήμερα, όλοι τους μετρούν «πληγές».
Ανατίμηση φράγκου και δόσεων
Η κρίση χρέους στην ευρωζώνη ανέτρεψε τα δεδομένα. Το φράγκο άρχισε να ανατιμάται επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να αυξάνονται όχι μόνο οι μηνιαίες δόσεις, αλλά και το ανεξόφλητο κεφάλαιο.
Αυτό συνέβαινε καθώς οι δανειολήπτες χρειάζονταν περισσότερα ευρώ για αποπληρώσουν το δάνειο σε ελβετικά φράγκα, ενώ και το υπόλοιπο εκπεφρασμένο σε ευρώ αυξανόταν συνεχώς.
Μπορεί κάποια προγράμματα να προσέφεραν προστασία στο ύψος της μηνιαίας δόσης, με πλαφόν 5% στην άνοδό της, ωστόσο αυτό δεν αφορούσε και το άληκτο κεφάλαιο.
Κέρδη και ζημιές
Έτσι, αν κάποιος έλαβε το Σεπτέμβριο του 2008 δάνειο 100.000 ευρώ σε ελβετικό φράγκο, το υπόλοιπο αυτό σήμερα αποτιμάται γύρω στις 120.000 ευρώ, ανάλογα με το επιτόκιο και τη διάρκεια που επέλεξε τότε.
Από την άλλη βέβαια, τα επιτόκια του φράγκου κινούνται εδώ και μήνες σε μηδενικά ή ακόμη και αρνητικά επίπεδα. Έτσι, μπορεί η δόση να έχει αυξηθεί λόγω της ανατίμησης του νομίσματος, αλλά η άνοδος αυτή μετριάστηκε λόγω της πτώσης των επιτοκίων του.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το libor 3 μηνών με το οποίο είναι συνδεδεμένα τα περισσότερα στεγαστικά της κατηγορίας διαμορφώνεται σε 0,024% όταν το αντίστοιχο euribor ανέρχεται σε σχεδόν δεκαπλάσια επίπεδα στο 0,221%.
Δηλαδή στα στεγαστικά με ελβετικό φράγκο, το τελικό επιτόκιο εξαρτάται ουσιαστικά μόνο από το περιθώριο κέρδους (spread) της τράπεζας.
Η ανάσα από τη SNB
Οι δανειολήπτες της συγκεκριμένης κατηγορίας ευνοήθηκαν από την απόφαση που πήρε πριν από περίπου 1,5 χρόνο η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, με την οποία μπήκε πλαφόν στην άνοδο του φράγκου.
Συγκεκριμένα, τέθηκε ανώτατο όριο στην ισοτιμία με το ευρώ στο 1,20, βάζοντας «φρένο» στις επιβαρύνσεις των ελλήνων δανειοληπτών.
Μάλιστα, σύμφωνα με δημόσιες δηλώσεις του κεντρικού τραπεζίτη αυτήν την εβδομάδα, η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας θα συνεχίσει να εφαρμόζει αυτήν την πολιτική, με στόχο να προστατεύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της χώρας.
Οι επιλογές των δανειοληπτών
Όσοι έκαναν το «λάθος» και πήραν στεγαστικό δάνειο σε φράγκο έχουν δύο επιλογές:
α) Να συνεχίσουν να πληρώνουν τη μηνιαία δόση τους, ευελπιστώντας ότι η τάση στην ισοτιμία των δύο νομισμάτων κάποια στιγμή θα «γυρίσει» και το ευρώ θα ανατιμηθεί.
Σε μία τέτοια περίπτωση πάντως ο συναλλαγματικός κίνδυνος παραμένει.
β) Να μετατρέψουν το δάνειο σε ευρώ, ώστε να διασφαλίσουν ότι δεν θα επιβαρυνθούν άλλο στο μέλλον. Αυτή η επιλογή έχει δύο αρνητικά σημεία:
- Πρώτον, το επιτόκιο του νέου δανείου θα είναι σίγουρα υψηλότερο, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η δόση
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της μηνιαίας δόσης, η οποία αποπληρώνεται σε ευρώ και θα υπολογίζεται πλέον με βάση το διαμορφωμένο υψηλό υπόλοιπο σε ευρώ.
- Δεύτερον, οι ζημιές από την άνοδο του φράγκου «κλειδώνουν», καθώς η μετατροπή σε ευρώ στερεί τη δυνατότητα μείωσής τους σε περίπτωση γυρίσματος της ισοτιμίας.
Άλλωστε, με το πλαφόν που έχει τεθεί από την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, δεν τίθεται θέμα περαιτέρω αύξησης δόσεων και υπολοίπου. Από εδώ και στο εξής δηλαδή, με δεδομένο το συγκεκριμένο περιορισμό, μόνο κέρδος μπορεί να υπάρχει.