Οι περισσότερο ευνοημένοι και εκείνοι που έχουν πληθώρα επιλογών για την ικανοποίηση των αναγκών τους και τη βελτίωση του ατομικού ή οικογενειακού τους προϋπολογισμού είναι όλοι οι καλοπληρωτές, οι οποίοι αποτελούν το «μήλον της Εριδος» για τον ανταγωνισμό, γεγονός που αυξάνει τη διαπραγματευτική τους δύναμη.

Στους κερδισμένους της κρίσης είναι και όσοι έλαβαν τη περίοδο 2006-2007 στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο, καθώς πλέον απολαμβάνουν τη χαμηλότερη δυνατή μηνιαία δόση. Σε πλεονεκτική θέση βρίσκονται και οι έχοντες υψηλή ρευστότητα, καθώς μπορούν να εξασφαλίσουν αποδόσεις σημαντικά υψηλότερες του πληθωρισμού χωρίς ρίσκο για τις αποταμιεύσεις τους.

Οπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά τραπεζικοί σύμβουλοι, σήμερα είναι η κατάλληλη εποχή για ιδιώτες με τα παραπάνω χαρακτηριστικά για να μειώσουν από τη μία πλευρά τα χρέη τους χωρίς μεγάλες θυσίες και για να αυξήσουν από την άλλη τις καταθέσεις τους. Και τα δύο είναι δυνατά λόγω της διαμόρφωσης των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα, τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική αγορά χρήματος.

Συγκεκριμένα το βασικό επιτόκιο του ευρώ βρίσκεται στο ιστορικό χαμηλό του 1% από το υψηλό του 4,25%, και τα διατραπεζικά επιτόκια euribor ενός, τριών και έξι μηνών σε 0,45%, 0,69% και 0,99% αντίστοιχα από επίπεδα άνω του 5% πριν από το ξέσπασμα της κρίσης. Ετσι μπορεί τα επιτόκια των νέων χορηγήσεων να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, ωστόσο η ραγδαία αποκλιμάκωση τους τελευταίους μήνες των παραπάνω ευρωπαϊκών επιτοκίων δίνει διέξοδο σε χιλιάδες δανειολήπτες για την ελάφρυνση των τραπεζικών τους οφειλών.

Εξοικονόμηση από το στεγαστικό δάνειο

Αμεσα κερδισμένοι είναι όσοι αποπληρώνουν προγράμματα με κόστος δανεισμού συνδεδεμένο με τα συγκεκριμένα επιτόκια αναφοράς, ενώ την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι προσφορές σε ορισμένες κατηγορίες χρηματοδοτήσεων. Οπως τονίζουν τραπεζικοί, τα νοικοκυριά με τα μεγαλύτερα οφέλη από την πτώση των επιτοκίων είναι όσα αποπληρώνουν σήμερα στεγαστικά προγράμματα κυμαινόμενου επιτοκίου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα προηγούμενα χρόνια δόθηκαν ακόμη και δάνεια με επιτόκιο ΕΚΤ πλέον περιθωρίου 0,70%, που σημαίνει ότι στην παρούσα φάση το τελικό επιτόκιό τους φθάνει στο 1,82% (συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς του Ν. 12875 0,12%). Αυτό σημαίνει ότι για κάποιον που χρωστάει 100.000 ευρώ στην τράπεζα για δάνεια εναπομένουσας διάρκειας 20 ετών η δόση φθάνει στα 480 ευρώ από 660 ευρώ πριν από περίπου ενάμιση χρόνο.

Πρόκειται για μείωση της δόσης της τάξεως του 28%. Ο δανειολήπτης αυτού του παραδείγματος έχει τη «χρυσή» ευκαιρία να μειώσει τόσο τις μελλοντικές μηνιαίες δόσεις του στεγαστικού του δανείου όσο και τους συνολικούς καταβαλλόμενους τόκους, εκμεταλλευόμενος το σημερινό περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων.

Προς αυτή την κατεύθυνση έχει τις εξής δύο επιλογές:

Πρώτον, να καταβάλλει τη διαφορά από τη μείωση της δόσης σε έναν λογαριασμό έτσι ώστε να συγκεντρωθεί ένα κεφάλαιο το οποίο σε μερικά χρόνια θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του ανεξόφλητου κεφαλαίου.

Δεύτερον, να συνεχίσει να καταβάλλει τη δόση που πλήρωνε πριν από τις μειώσεις των επιτοκίων ώστε να αποπληρώνει κάθε μήνα και ένα επιπλέον μέρος του κεφαλαίου που χρωστάει. Δηλαδή στο παραπάνω παράδειγμα ο δανειολήπτης μπορεί είτε να φυλάει κάθε μήνα τα επιπλέον 180 ευρώ που πλήρωνε πριν από τις μειώσεις των επιτοκίων για μια μελλοντική έξτρα καταβολή ή να συνεχίσει να πληρώνει 660 ευρώ έναντι 480 ευρώ που του ζητεί η τράπεζα, ώστε κάθε μήνα να πετυχαίνει μια μικρή μείωση τόσο της δόσης του όσο και των τόκων που καταβάλλει. Και στις δύο περιπτώσεις απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η δυνατότητα ελεύθερων επιπλέον καταβολών χωρίς ποινή, κάτι που ισχύει στις περισσότερες συμβάσεις δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου.

Το ατού των καλών πελατών

Από την άλλη, καλές προσφορές, οι οποίες απευθύνονται ωστόσο μόνο σε όσουςέχουν αποδεδειγμένα καλή πιστοληπτική ικανότητα, εξακολουθούν να διαθέτουν οι τράπεζες και στα προγράμματα αναχρηματοδότησης οφειλών από προϊόντα καταναλωτικής πίστης. Τα συγκεκριμένα δάνεια δίνουν τη δυνατότητα στα νοικοκυριά να μεταφέρουν το συνολικό τους χρέος σε έναν λογαριασμό με χαμηλότερο επιτόκιο και μεγαλύτερη διάρκεια αποπληρωμής, εξασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο χαμηλότερες μηνιαίες δόσεις.Ειδικά την τρέχουσα περίοδο κάποιες τράπεζες προσφέρουν ιδιαίτερα προνομιακά επιτόκια, τα οποία μπορεί να είναι σταθερά ακόμη και για όλη τη διάρκεια εξόφλησης. Συνήθως τα προγράμματα αυτά έχουν τη μορφή τοκοχρεολυτικού δανείου.

Εστω ότι νοικοκυριό έχει λάβει χρηματοδότηση ύψους 25.000 ευρώ από τρεις διαφορετικές τράπεζες. Στην πρώτη τράπεζα πληρώνει μηνιαία δόση 99 ευρώ για προσωπικό δάνειο ύψους 3.000 ευρώ και συνολικής διάρκειας τριών ετών το οποίο έλαβε πριν από έναν χρόνο με επιτόκιο 11,50%. Το ανεξόφλητο κεφάλαιο μετά τον πρώτο χρόνο ανέρχεται σε 2.112 ευρώ. Στη δεύτερη τράπεζα πληρώνει μηνιαία δόση 430 ευρώ για καταναλωτικό δάνειο ύψους 20.000 ευρώ και συνολικής διάρκειας πέντε ετών, το οποίο έλαβε πριν από δύο χρόνια με επιτόκιο 10,50%.

Το ανεξόφλητο κεφάλαιο ύστερα από τα πρώτα δύο χρόνια ανέρχεται σε 13.226 ευρώ. Στην τρίτη τράπεζα πληρώνει την ελάχιστη καταβολή των 100 ευρώ για το υπόλοιπο της πιστωτικής του κάρτας, το οποίο ανέρχεται σε 2.000 ευρώ. Συνολικά και στις τρεις τράπεζες πληρώνει μηνιαίως 630 ευρώ. Το νοικοκυριό αποφασίζει να «κλείσει» τους παραπάνω λογαριασμούς και να μεταφέρει τις οφειλές του, συνολικού ύψους 17.340 ευρώ, σε τοκοχρεολυτικό δάνειο με επιτόκιο 7% και εξόφληση σε έξι έτη.

Σε αυτή την περίπτωση η τράπεζα στην οποία θα γίνει η μεταφορά θα αναλάβει την εξόφληση όλων των προηγούμενων οφειλών. Η μηνιαία δόση την οποία καλείται να πληρώσει ο πελάτης θα ανέρχεται μηνιαίως στο ποσόν των 300 ευρώ έναντι 630 ευρώ που πλήρωνε συνολικά προς τις τρεις τράπεζες. Τα επιπλέον χρήματα που γλιτώνει κάθε μήνα το νοικοκυριό ή ένα μέρος αυτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως και στην περίπτωση του στεγαστικού δανείου. Δηλαδή να αποταμιευτούν ή να χρησιμοποιηθούν για τη γρηγορότερη αποπληρωμή των συνολικών του οφειλών.

Προγράμματα μεταφοράς υπολοίπου στις κάρτες

Ελκυστικές προσφορές συνεχίζονται και στα προγράμματα μεταφοράς υπολοίπου στις πιστωτικές κάρτες, με τα οποία μπορεί κάποιος να εξοφλήσει όλα του τα χρέη σε κάρτες ακόμη και άτοκα. Το κέρδος για κάποιον ο οποίος χρωστάει 5.000 ευρώ και θέλει να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους του ανέρχεται σε 900 ευρώ σε διάστημα μόλις δύο ετών.

Αυτό επιτυγχάνεται με τη μεταφορά του συγκεκριμένου υπολοίπου του από τράπεζα σε τράπεζα, π.χ. ανά εξάμηνο, απολαμβάνοντας μηδενικό επιτόκιο. Καταβάλλοντας το ποσόν των 200 ευρώ τον μήνα ο οφειλέτης θα έχει εξοφλήσει τα 5.000 ευρώ μέσα σε περίπου δύο χρόνια (25 μήνες) χωρίς να έχει πληρώσει ούτε 1 ευρώ σε τόκους.

Αυτό βέβαια ισχύει με την προϋπόθεση ότι θα απαλλαγεί σε όλες τις περιπτώσεις από την ετήσια συνδρομή.Επίσης υπάρχουν προγράμματα μεταφοράς υπολοίπου τα οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα έχουν πολύ χαμηλό σταθερό επιτόκιο- στις περισσότερες περιπτώσεις κάτω από το 5%.

Οι προσφορές στους καταθετικούς λογαριασμούς

Ευκαιρίες, τέλος, παρά τη σημαντική μείωση των αποδόσεών τους τους τελευταίους μήνες, εξακολουθούν να υφίστανται και στους καταθετικούς λογαριασμούς. Οπως συμβουλεύουν τραπεζικοί, σε κάθε περίπτωση το νοικοκυριό θα πρέπει να εκμεταλλευθεί στο έπακρον τη ρευστότητά του.

Υπ΄ αριθμόν ένα συμβουλή αποτελεί η συγκέντρωση όλων των αποταμιεύσεων σε έναν λογαριασμό ώστε να λάβει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τόκο. Εφόσον έχει τη δυνατότητα να δεσμεύσει χρήματα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να ερευνήσει τι προσφέρουν οι τράπεζες ώστε να εξασφαλίσει την υψηλότερη δυνατή απόδοση σε προθεσμιακή κατάθεση.

Αν, για παράδειγμα, μια οικογένεια διαθέτει 25.000 ευρώ, θα πρέπει να διατηρήσει σε έναν και μοναδικό λογαριασμό ταμιευτηρίου το κεφάλαιο κίνησης που χρειάζεται, π.χ. 3.000 ευρώ, και τα υπόλοιπα 22.000 ευρώ να τα τοποθετήσει σε προθεσμιακό. Με αυτόν τον τρόπο θα μεγιστοποιήσει το όφελος από τις καταθέσεις της.

Το μυστικό είναι να συγκεντρώνει τα κεφάλαιά της σε λίγους λογαριασμούς ώστε να διεκδικεί και υψηλότερο επιτόκιο. Στο προηγούμενο παράδειγμα οι καταθέσεις μπορούν να αποφέρουν ως και 450 ευρώ τον χρόνο, τα οποία μπορούν να κατευθυνθούν σε επαναλαμβανόμενα έξοδα, όπως η πληρωμή των λογαριασμών των κινητών τηλεφώνων ή του ρεύματος ή η εξόφληση κάποιων δόσεων ενός δανείου.