Με βάση τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες, περίπου 45.000 επιχειρήσεις ζητούν για την υλοποίηση των επενδύσεών τους το ποσό των 2,5 δισ. ευρώ έναντι 500 εκατ. ευρώ που προβλέπεται να δοθούν, μετά τη μείωση κατά το ήμισυ των σχετικών κονδυλίων από τη σημερινή κυβέρνηση.
Βάσει της αναλογίας αυτής, τραπεζίτες σημειώνουν ότι θα υπάρξει σημαντική άνοδος της βάσης που θα διαμορφωθεί για την εξασφάλιση της επιδότησης, σε σχέση με το αντίστοιχο πρόγραμμα που είχε «τρέξει» στο Γ Δ ΚΠΣ, ενώ η μεγαλύτερη μάχη θα δοθεί στην περιφέρεια της Αττικής, η οποία είναι μακράν πρώτη στις προτιμήσεις των επενδυτών. Προς την ίδια κατεύθυνση συντείνει και το γεγονός ότι στο τρέχον πρόγραμμα υπήρχε ποσοτικοποίηση όλων των κριτηρίων βαθμολόγησης, σε αντίθεση με το προηγούμενο όπου ο τελικός βαθμός ήταν σε ένα ποσοστό και υποκειμενικά καθοριζόμενος από τον αξιολογητή της πρότασης.
Για παράδειγμα, οι πόντοι που παίρνει μια επιχείρηση για τη συνεισφορά της στην προστασία του περιβάλλοντος υπολογίζονται ανάλογα με το ποσοστό των δαπανών που θα πραγματοποιηθούν, π.χ., για κλιματισμό ενεργειακής κλάσης Α επί του συνόλου της επένδυσης. Αυτό δεν συνέβαινε στο προηγούμενο πρόγραμμα. Ετσι, ο επενδυτής γνωρίζει εκ των προτέρων κατά προσέγγιση τον βαθμό του, τον οποίο μπορεί και να διαμορφώσει βάσει της πρότασης που καταθέτει. Σημειώνεται ότι κάθε πρόταση θα λάβει μια βαθμολογία η οποία εξαρτάται από τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και του επενδυτικού πλάνου που υποβάλλεται, καθώς και από την προώθηση περιβαλλοντικών πρακτικών και δράσεων καινοτομίας και τεχνολογικής αναβάθμισης.
Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού βαθμού παίζει επίσης και η προσφορά που έχει ένα πλάνο στην οικονομία και στην αγορά εργασίας της περιφέρειας στην οποία δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Η υποβολή των αιτήσεων ολοκληρώθηκε στις 18 Δεκεμβρίου και η αξιολόγηση των προτάσεων ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες από τις τράπεζες. Οι τελευταίες έχουν στη διάθεσή τους 40 εργάσιμες ημέρες για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Αυτό σημαίνει ότι η λίστα με τις βαθμολογίες, από τις οποίες θα προκύπτει και η βάση πάνω από την οποία θα καταβληθούν οι επιδοτήσεις, θα δοθεί στη δημοσιότητα αρχές Μαρτίου.
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης οι τράπεζες θα ζητήσουν από τους επενδυτές τυχόν δικαιολογητικά που μπορεί να μην έχουν κατατεθεί, ώστε οι προτάσεις να είναι ολοκληρωμένες για την τελική απόδοση της βαθμολογίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει δοθεί «γραμμή» να μην υπάρχει ελαστικότητα ως προς τον χρόνο παράδοσης των δικαιολογητικών που λείπουν από τους φακέλους. Αυτό σημαίνει ότι όποιος καθυστερήσει «κόβεται». Με βάση το καλό σενάριο, και εφόσον η αξιολόγηση ολοκληρωθεί τον Μάρτιο, εντός του ίδιου μήνα αναμένεται να υπογραφούν οι συμβάσεις για τη λήψη της επιδότησης.
Πότε μπορεί να πραγματοποιηθεί ο έλεγχος
Επειτα από τρεις μήνες από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης, ο επιχειρηματίας έχει το δικαίωμα να καλέσει την αρμόδια υπηρεσία για τον έλεγχο της πραγματοποιηθείσας επένδυσης. Αυτό μπορεί να συμβεί στην καλύτερη περίπτωση στα μέσα Ιουνίου. Αν ο έλεγχος ολοκληρωθεί επιτυχώς, η επιχείρηση θα λάβει την επιδότηση τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, με την προϋπόθεση ότι θα έχουν αποδεσμευτεί τα κονδύλια που προβλέπονται από το υπουργείο.
Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα αναμένεται να βοηθήσει τις τράπεζες στην αναζήτηση των υγιών και βιώσιμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι χρηματοδοτήσεις των οποίων αναμένεται να στηρίξουν τα έσοδά τους τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για μια εξέλιξη ιδιαίτερα κρίσιμη ειδικά σήμερα και εφόσον το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας «περάσει» από τη Βουλή. Συγκεκριμένα, ο έλεγχος των φακέλων που έχουν καταθέσει περισσότερες από 44.000 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις θα τους δώσει τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε χρηματοδοτήσεις με μικρότερο ρίσκο, καθώς θα μπορούν να αξιολογήσουν ποιες από αυτές έχουν τη μικρότερη πιθανότητα να καταστούν προβληματικές.
Κατά το προηγούμενο δωδεκάμηνο βασικός στόχος των τραπεζών υπήρξε η εξασφάλιση της απαραίτητης για τη λειτουργία των επιχειρήσεων ρευστότητας μέσω κυρίως της αλλαγής ορισμένων όρων αποπληρωμής των οφειλών τους. Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις εταιρειών με χαμηλές ή ακόμη και αρνητικές ταμειακές ροές, οι τράπεζες προχώρησαν στην επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων τους, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις περιοδικές καταβολές τους ή έδωσαν περίοδο χάριτος για την εξόφληση μέρους ή του συνόλου των δόσεων με τη μετακύλισή τους στο μέλλον.
Οι ασφυκτικές συνθήκες που επικράτησαν σε αρκετούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας επέβαλαν ουσιαστικά στους τραπεζίτες να στηρίξουν τους δανειοδοτούμενους που αντιμετώπιζαν προβλήματα, καθώς δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ήλθαν αντιμέτωποι με την προοπτική ακόμη και του «λουκέτου». Μετά την τακτοποίηση μεγάλου μέρους των παλαιών πελατών, τα αρμόδια τμήματα των τραπεζών επικεντρώνουν την προσοχή τους σε δυναμικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, που επιζητούν χρηματοδότηση για την πραγματοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων.
Οι διοικήσεις των τραπεζών θεωρούν ότι η ανάπτυξη της συγκεκριμένης αγοράς αποτελεί σημαντικό στοίχημα, καθώς τα επόμενα χρόνια μπορεί να συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην ενίσχυση της κερδοφορίας τους, με δεδομένο ότι η λιανική τραπεζική έχει πλέον ωριμάσει και δύσκολα θα επανεμφανίσει τις τάσεις επέκτασης του παρελθόντος.
Εξάλλου, μέσω της επιχειρηματικής πίστης οι τράπεζες στοχεύουν και στη βελτίωση του επιτοκιακού τους περιθωρίου, καθώς πρόκειται για έναν τομέα χρηματοδοτήσεων περισσότερο κερδοφόρο σε σχέση με τη στεγαστική πίστη λόγω των υψηλότερων spreads. Τα νέα προγράμματα που λανσάρονται είναι προσαρμοσμένα στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η κρίση. Επιπλέον, οι τράπεζες προχωρούν σε τυποποίηση προϊόντων που ως σήμερα απευθύνονταν σε μεγαλύτερα σχήματα, ώστε να μπορούν να προωθηθούν και σε μικρότερες επιχειρήσεις, κυρίως από τον κλάδο του χονδρικού εμπορίου.
Νέοι όροι προσαρμοσμένοι στην κρίση
Τα χαρακτηριστικά που θα κυριαρχήσουν το επόμενο διάστημα στις εταιρικές δανειοδοτήσεις είναι τα εξής:
- Χαμηλά επιτόκια για τα πρώτα χρόνια αποπληρωμής ή μεγάλη περίοδος χάριτος για τα δάνεια που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που προχωρούν σε νέες επενδύσεις ώστε το σχέδιό τους να μπορεί να είναι βιώσιμο κατά τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του, κατά τη διάρκεια των οποίων τα έξοδα είναι υψηλότερα των εσόδων.
- Προεξόφληση των μελλοντικών απαιτήσεων των επιχειρήσεων με αξιόπιστους πελάτες ώστε να εξασφαλιστεί η απαραίτητη για την εκτέλεση των εργασιών τους ρευστότητα, σε μια περίοδο όπου ο χρόνος των πιστώσεων βαίνει αυξανόμενος.
- Χρηματοδότηση ως και το 100%, είτε με τραπεζική χρηματοδότηση είτε με leasing, επενδύσεων που πραγματοποιούνται για κτιριακές εγκαταστάσεις και μηχανολογικό εξοπλισμό.
- Διάδοση της έννοιας της ασφάλισης έναντι όλων των κινδύνων με τους οποίους μπορεί να έλθει αντιμέτωπη μια επιχείρηση (π.χ. συναλλαγματικός, πιστωτικός, εμπορικός). Δημιουργούνται τυποποιημένα πακέτα που εξασφαλίζουν ακόμη και την πλήρη κάλυψη της επιχείρησης.