Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των ιδιωτών πιστωτών βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη για τον καθορισμό των τελικών όρων ανταλλαγής των παλαιών κρατικών ομολόγων με νέα (PSI+), ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος θα επεξεργαστεί το επόμενο διάστημα τη μελέτη του ελεγκτικού οίκου της Blackrock για την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών.

Η εγχώρια νομισματική αρχή θα αποστείλει μέσα στο Φεβρουάριο λογαριασμό σε κάθε τράπεζα για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών που θα προκύψουν μετά την εφαρμογή του PSI+ και τη διενέργεια των απαραίτητων προβλέψεων έναντι επισφαλών απαιτήσεων, βάση της διαγνωστικής έκθεσης της Blackrock.

Ζημιές έως 30 δισ. ευρώ

Οι ζημιές από το PSI αναμένεται να διαμορφωθούν στα 23 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6 δισ. ευρώ έχουν ήδη εγγραφεί στα αποτελέσματα των τραπεζών, ενώ άγνωστο παραμένει το μέγεθος των απομειώσεων για τα δάνεια σε καθυστέρηση.

Πάντως, θεωρείται πολύ πιθανό οι επιπλέον ζημιές από τις προβλέψεις για τις επισφαλείς απαιτήσεις να ξεπεράσουν ακόμη και τα 10 δισ. ευρώ.

Δηλαδή οι συνολικές ζημιές και κατ΄ επέκταση οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος είναι πιθανό να προσεγγίσουν τα 30 δισ. ευρώ.

Τα πλάνα των τραπεζών

Αφού λάβουν το τελικό λογαριασμό για την ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων τους, οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών θα έχουν στη διάθεσή τους περί τους δύο μήνες για την κατάρτιση των σχεδίων τους.

Εφόσον, αυτά εγκριθούν από την Τράπεζα της Ελλάδος, η υλοποίηση των αυξήσεων κεφαλαίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως και τον ερχόμενο Αύγουστο.

Μετά από αυτές τις κινήσεις ο δείκτης βασικών ίδιων κεφαλαίων τους (Core Tier 1) θα πρέπει να βρίσκεται στο 10%, βάση μνημονίου ή στο 9% εφόσον η τρόικα συμφωνήσει να ισχύουν οι ίδιοι όροι με την υπόλοιπη ΕΕ για τις ελληνικές τράπεζες.

Η στήριξη και ο κίνδυνος κρατικοποίησης

Τα αναγκαία κεφάλαια μπορούν να προέλθουν από τρεις πηγές:

• Από τους σημερινούς ή νέους μετόχους με την έκδοση νέων μετοχών ή ομολόγων
• Από την πώληση περιουσιακών στοιχείων σε Ελλάδα και εξωτερικό (θυγατρικές)
• Από τους μηχανισμούς στήριξης που έχουν δημιουργηθεί σε Ελλάδα και ΕΕ

Εάν οι αυξήσεις κεφαλαίου δεν μπορούν να καλυφθούν από τις τράπεζες με ιδία μέσα, ελλοχεύει ο κίνδυνος κρατικοποίησής τους ή μάλλον πιο σωστά «τροϊκοποίησής» τους.

Αυτό θα συμβεί διότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) που προβλέπεται βάση της ισχύουσας νομοθεσίας να στηρίξει τις αδύναμες κεφαλαιακά τράπεζες, θα διαθέσει τους πόρους που διαθέτει για την αγορά κοινών μετοχών σε τιμές χαμηλότερες αυτών που ισχύουν στην αγορά.

Σε μία τέτοια περίπτωση, η περιουσία των παλαιών μετόχων θα υποστεί σημαντική μείωση (dilution), με αποτέλεσμα την απώλεια ελέγχου των τραπεζών στις οποίες σήμερα ορίζουν τις διοικήσεις.

Βασικός μέτοχος και ρυθμιστής των συσχετισμών θα καταστεί το ΤΧΣ, το οποίο ελέγχεται από την τρόικα, καθώς τα κεφάλαια που θα διατεθούν αποτελούν τμήμα του νέου πακέτου στήριξης της χώρας μας.

Το λόμπι των τραπεζιτών

Πάντως, οι τραπεζίτες έχουν δημιουργήσει ένα ισχυρό λόμπι που πιέζει προς πάσα κατεύθυνση για αλλαγή του τρόπου στήριξης που προβλέπει ο νόμος που ψήφισε πριν από λίγους μήνες η ελληνική κυβέρνηση.

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας έχουν διατυπωθεί διάφορες προτάσεις, προκειμένου να μη χάσουν το μάνατζμεντ των τραπεζών.

Με βάση την επικρατέστερη από αυτές, προτείνεται ο διαχωρισμός των ζημιών και κατ΄ επέκταση του τρόπου κάλυψής τους από τους μηχανισμούς στήριξης, ανάλογα με την προέλευσή τους.

Συγκεκριμένα, οι απώλειες από το PSI, που είναι αποτέλεσμα της αφερεγγυότητας του δημοσίου, συστήνεται να καλυφθούν με κοινές άνευ ψήφου ή με προνομιούχες μετοχές και οι απομειώσεις λόγω των προβληματικών δανείων με κοινές μετοχές.

Οι τραπεζίτες επιδιώκουν να καλυφθούν τα 17 δισ. ευρώ που οφείλονται στο «κούρεμα» των ομολόγων με τέτοιο τρόπο που να μην επηρεάζονται οι συσχετισμοί ως προς τον έλεγχο του κάθε πιστωτικού ιδρύματος, ενώ οι ζημιές από την έκθεση της Blackrock για τις επισφάλειες λόγω δανείων που έχουν χορηγηθεί στον ιδιωτικό τομέα, να αναπληρωθούν με δικούς τους πόρους.

Η ασφάλεια των καταθέσεων

Ανεξάρτητα από τον τρόπο στήριξης του τραπεζικού συστήματος, εφόσον προχωρήσει το PSI και υπογραφεί η νέα δανειακή σύμβαση της χώρας μας με την ΕΕ και το ΔΝΤ, δεν υπάρχει κίνδυνος απώλειας των καταθέσεων.

Το 2012 οι ελληνικές τράπεζες θα στηριχθούν κεφαλαιακά, ενώ οι πιθανότητες για ένα νέο γύρο εξαγορών και συγχωνεύσεων είναι πολύ πιθανός. Κύκλοι της αγοράς τονίζουν ότι ο εγχώριος τραπεζικός χάρτης του ερχόμενους μήνες θα αλλάξει μορφή.

Εάν ο σχεδιασμός της ΕΕ προχωρήσει κανονικά και δεν υπάρξουν επιπλοκές για την εξασφάλιση του νέου πακέτου στήριξης, οι Έλληνες καταθέτες δεν έχουν να φοβούνται τίποτα.

Η Τράπεζα της Ελλάδος διέσωσε με επιτυχία δύο μικρές τράπεζες το προηγούμενο διάστημα (Proton Bank, T Bank), χωρίς να «ανοίξει μύτη».

Βέβαια, όλα αυτά είναι δυνατά λόγω της συμμετοχής της χώρας μας στην ευρωζώνη, που εξασφαλίζει τη στήριξη του Ευρωσυστήματος. Διαφορετικά...