Ο λόγος γίνεται για το σχήμα Άμεσων Μεταφορών Πίστωσης του SEPA (SCT Inst), το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί τον Νοέμβριο του 2017.
Δίνει στην αγορά πληρωμών μικρής αξίας μια κοινή βάση για την παροχή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών που δημιουργούν αξία για τους πελάτες και ενισχύουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών (ΠΥΠ).
Εξ αρχής, περίπου 600 ΠΥΠ από οκτώ χώρες της ζώνης του ευρώ εγγράφηκαν ως συμμετέχοντες στο σχήμα SCT Inst, δηλ. είναι τουλάχιστον προσβάσιμοι για πληρωμές SCT Inst. Το 2018, το 2019 και τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν και άλλοι ΠΥΠ από άλλες χώρες.
Οι λύσεις για μεταφορές
Οι λύσεις πληρωμών μικρής αξίας που βασίζονται στο σχήμα SCT Inst επιτρέπουν στους πελάτες – δηλ. σε καταναλωτές, επιχειρήσεις και δημόσιους φορείς – να στέλνουν και να λαμβάνουν πληρωμές χωρίς μετρητά σε όλη την Ευρώπη σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα.
Οι πληρωμές πιστώνονται αμέσως στον λογαριασμό του δικαιούχου και μπορούν έτσι να χρησιμοποιηθούν άμεσα για τη διενέργεια περαιτέρω συναλλαγών.
Με βάση το σχήμα SCT Inst, θα μπορούσαν να ακολουθήσουν καινοτόμες λύσεις για πληρωμές μεταξύ ιδιωτών, πληρωμές ιδιωτών προς επιχειρήσεις σε τερματικά πληρωμών και στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς και για πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων.
Έμβασμα με τον αριθμό του κινητού
Τέτοιες καινοτόμες λύσεις περιλαμβάνουν π.χ. πληρωμές μεταξύ ιδιωτών μέσω κινητών συσκευών κατά τις οποίες ο αριθμός κινητού τηλεφώνου του παραλήπτη υποκαθιστά τον Διεθνή Αριθμό Τραπεζικού Λογαριασμού (ΙΒΑΝ).
Οι καινοτόμες λύσεις έχουν τη δυνατότητα επέκτασης και σε πληρωμές ιδιωτών προς επιχειρήσεις π.χ. για υπηρεσίες που παρέχονται στο σπίτι ή στο σημείο πώλησης.
Στο ηλεκτρονικό εμπόριο, οι άμεσες πληρωμές επιτρέπουν στους διαδικτυακούς εμπόρους να συγχρονίζουν την παράδοση αγαθών και υπηρεσιών με την πληρωμή.
Για τις πληρωμές μεταξύ επιχειρήσεων, οι άμεσες πληρωμές βελτιώνουν τις ταμειακές ροές και βελτιστοποιούν τη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης.
Γενικότερα, μειώνουν τις περιπτώσεις καθυστέρησης πληρωμών και επιταχύνουν την εξόφληση τιμολογίων.
Ανταγωνισμός με bitcoin
Οι πληρωμές SCT Inst πληρούν όχι μόνο το κριτήριο της ταχύτητας, αλλά και της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας, καθώς υπάγεται σε πλαίσιο επίβλεψης από το Ευρωσύστημα.
Η υποκείμενη υποδομή της αγοράς, η οποία επίσης υπάγεται σε πλαίσιο επίβλεψης από το Ευρωσύστημα, διασφαλίζει ότι οι πληρωμές SCT Inst διεκπεραιώνονται και διακανονίζονται με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο διακανονισμός πραγματοποιείται με χρήμα κεντρικής τράπεζας.
Στο πλαίσιο της καινοτομίας στις πληρωμές μικρής αξίας, είναι σημαντικό να γίνει σαφής διάκριση ανάμεσα αφενός στην ανάπτυξη μέσων πληρωμής και λύσεων που διέπονται από τη νομοθεσία της
ΕΕ και εκφράζονται σε νόμισμα που αντιπροσωπεύει ειδική απαίτηση έναντι της εκδότριας κεντρικής τράπεζας και αφετέρου στην ανάδυση συστημάτων εικονικών νομισμάτων, όπως το Bitcoin.
Ο κίνδυνος με τα εικονικά νομίσματα
Ο όρος “εικονικό νόμισμα” είναι παραπλανητικός, υπό την έννοια ότι, σε αντίθεση με ένα πραγματικό νόμισμα, το εικονικό νόμισμα δεν αντιπροσωπεύει απαίτηση έναντι ενός εκδότη.
Επιπλέον, δεν έχει σαφή νομική βάση και δεν υπόκειται σε ρύθμιση. Έτσι, η ΕΚΤ θεωρεί τα “εικονικά νομίσματα” απλώς ως “ψηφιακή αναπαράσταση αξίας”.
Οι χρήστες πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι η αξία των “εικονικών νομισμάτων” μπορεί να παρουσιάσει έντονες διακυμάνσεις και να τροφοδοτείται από κερδοσκοπικές δραστηριότητες.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, σε σύγκριση με άλλες ψηφιακές μεθόδους πληρωμής, η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος για ορισμένα εικονικά νομίσματα είναι πολύ υψηλή, καθώς ο αλγόριθμος για την επαλήθευση των συναλλαγών απαιτεί σημαντική υπολογιστική ισχύ, άρα και ηλεκτρική ενέργεια.
Η εφαρμογή των άμεσων πληρωμών σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ θα ενισχύσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα και τις δυνατότητες καινοτομίας του οικοσυστήματος πληρωμών μικρής αξίας στην Ευρώπη.
Οι πληρωμές αυτές υποστηρίζονται από την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη στο νόμισμα, το ευρώ. Τα “εικονικά νομίσματα”, αντίθετα, μπορούν να θεωρηθούν κερδοσκοπικά περιουσιακά στοιχεία και επομένως υπόκεινται σε κινδύνους.
Δεν υποστηρίζονται από μια εκδότρια αρχή και επομένως η χρήση τους ως μέσου πληρωμής, λογιστικής μονάδας και μέσου αποθήκευσης αξίας δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη.